Η απώλεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ιστορικού λίκνου του αρμενικού πολιτισμού λόγω των ατυχών χειρισμών του φιλοδυτικού Αρμένιου Πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν έχει επσύρει  δριμύτατη εναντίον του κριτική από την τοπική “Αρμενική Αποστολική Εκκλησία”. Έχουν ήδη συλληφθεί ο Αρχιεπίσκοπος Μπαγκράτ Γκαλστανιάν και 13 ακόμη πρόσωπα, ενώ εκκινήθηκε ποινική διαδικασία για 16 ακόμη. Πραγματοποιήθηκαν επίσης εισβολές σε 90 τοποθεσίες σχετικές με το «Κίνημα Ιερού Αγώνα» του Αρχιεπισκόπου Γκαλστανιάν. Στο κατηγορητήριο περιλαμβάνονται κατηγορίες για σχεδιασμό «τρομοκρατικής ενέργειας», αλλά και για απόπειρα «κατάληψης της εξουσίας». Details

Με καταμετρημένες τις μισές ψήφους στις πρόωρες αρμενικές βουλευτικές εκλογές, το κόμμα του απερχόμενου Πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν προηγείται με 53% των ψήφων και την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών του Κοινοβουλίου. Οι εκλογές προκηρύχθηκαν μετά την ήττα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και την απώλεια ιστορικών αρμενικών εδαφών, που χρεώθηκαν στην κυβέρνηση Πασινιάν. Παρά το γεγονός ότι η καταμέτρηση δεν έχει ολοκληρωθεί, φαίνεται ότι ο κ. Πασινιάν θα ανανεώσει την εμπιστοσύνη των συμπολιτών του. Δεύτερο έρχεται το κόμμα του πρώην Προέδρου Κοτσαριάν με 26%. O τελευταίος δεν αναγνωρίζει προς το παρόν τη νίκη του αντιπάλου του, επικαλούμενος αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος, ισχυρισμοί που δεν επαληθεύονται από τους ξένους παρατηρητές.   

Η πολιτική κρίση στην Αρμενία εντείνεται, καθώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αρμέν Σαρκισιάν αρνείται να υπογράψει την απομάκρυνση του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Ονίκ Γκασπαριάν. Ο Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν είχε αποφασίσει την απομάκρυνση του στρατηγού, επειδή ο τελευταίος ζήτησε την παραίτηση του ιδίου ως Πρωθυπουργού της χώρας. Κάτι που ο Πασινιάν θεώρησε απόπειρα πραξικοπήματος. Στρατιωτικό κίνημα δεν έχει εκδηλωθεί, αλλά τούτο αποτελεί ευθεία ανάμιξη του στρατού στο έργο της εκλεγμένης κυβέρνησης, μία ανωμαλία σε ένα δημοκρατικό καθεστώς.   Details

Παρά τις επίσημες διαψεύσεις, η τουρκική εμπλοκή στην κλιμακούμενη αρμενοαζερική σύγκρουση είναι εμφανής. Πέρα από τις καταγγελίες για εμπλοκή της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας, η οποία προκάλεσε την κατάρριψη αρμενικού μαχητικού αεροσκάφους, νέες καταγγελίες διατυπώνονται για ανάμιξη Σύρων τζιχαντιστών στις επιθέσεις κατά του Ναγκόρνο Καραμπάχ. 

Οι μαχητές αυτοί, προερχόμενοι από Σύρους αντικαθεστωτικούς ισλαμιστές, έχουν τεθεί υπό τουρκική προστασία και χρησιμοποιούνται ως όργανα για την εκπλήρωση των ιμπεριαλιστικών φιλοδοξιών του Τούρκου Προέδρου:  Την εισβολή και κατοχή του θύλακα του Αφρίν και στις άλλες κουρδικές περιοχής της βόρειας Συρίας, στη Λιβύη και ήδη, όπως φαίνεται, στον Καύκασο, στο πλευρό των Αζέρων, στην επίθεση κατά του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Τις πληροφορίες για την ανάμιξη χιλιάδων Σύριων τζιχαντιστών στο Καραμπάχ επιβεβαιώνει και το συριακό παρατηρητήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Με τον τρόπο αυτό, η νεο- οθωμανική Τουρκία επεμβαίνει άμεσα, χωρίς ωστόσο να εκτίθεται, αλλά και να εκθέτει δικούς της στρατιώτες σε κίνδυνο. Τυπικά, οι μισθοφόροι εργάζονται σε τουρκικές εταιρίες ασφαλείας, ενώ τρεις τουλάχιστον από αυτούς έχουν βρεθεί νεκροί.

Η παρουσία αυτή, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, υπήρξε θέμα τηλεφωνικής συζήτησης ανάμεσα στον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν και στον Αρμένιο Πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν.

‘Ηδη, με κοινή ανακοίνωσή τους, Ρωσία, ΗΠΑ και Γαλλία, έχουν ζητήσει την κατάπαυση του πυρός, όπως άλλωστε και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Σύμφωνα με το αρμενικό Υπουργείο Άμυνας, οι νεκροί Αρμένιοι στρατιώτες έχουν φτάσει τους 158 (3.10.2020).

Οι αζερικές δυνάμεις επιτίθενται με σφοδρότητα στην αρμενική περιοχή, ενώ έχει βομβαρδιστεί και η πρωτεύουσα Στεπανακέρτ. Η σύγκρουση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε γενικευμένο αζεροαρμενικό πόλεμο. Την κατάρριψη τριών αζερικών πολεμικών αεροπλάνων ανακοίνωσε το αρμενικό Υπουργείο Άμυνας, ενώ διαψεύδουν οι Αζέροι.

Μαίνονται οι συγκρούσεις ανάμεσα σε ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και του αρμενικού θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, με πολλούς νεκρούς και τραυματίες από τις δύο πλευρές. Ο θύλακας, που επί Σοβιετικής Ένωσης είχε το καθεστώς της “αυτόνομης επαρχίας” στα πλαίσια της Σοβιετικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, έχει αποσχισθεί από το Αζερμπαϊτζάν από το 1993 και ήδη μετονομασθεί σε “Δημοκρατία του Αρτσάχ”. Έκτοτε, γίνονται κατά καιρούς συνομιλίες, αλλά και συνεχείς συγκρούσεις χωρίς να έχει επιλυθεί η διαφορά.

Τα όρια στην περιοχή του Καυκάσου διαμορφώθηκαν όταν παγιώθηκε εκεί η σοβιετική εξουσία. Στην αρχή είχε δημιουργηθεί μία ενιαία δημοκρατία Υπερκαυκασίας, η οποία διασπάστηκε στις σοβιετικές δημοκρατίες του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Αρμενίας. Ο πληθυσμός ήταν ανάμικτος οπότε για να αντιμετωπιστεί το θέμα αυτό δημιουργήθηκε ο θεσμός των “αυτόνομων περιοχών”. Θα μπορούσε ο θύλακας του Ναγκόρνο Καραμπάχ να είχε υπαχθεί εξαρχής στην Αρμενία, παρά το γεγονός ότι περικλείεται από αζερικά εδάφη. Άλλωστε, ο αζερικός θήλακς του Ναχιτσεβάν που περικλείεται από την Αρμενία, είναι τμήμα του Αζερμπαϊτζάν. Όμως, ο Στάλιν, θέλοντας να προσεταιρισθεί την κεμαλική Τουρκία, έδωσε λύση ευνοϊκή στους Αζέρους με υπαγωγή σε αυτούς του αρμενικού θύλακα.

Εδώ είναι και η ρίζα του σημερινού και πολλών άλλων παρόμοιων προβλημάτων. Οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της Σοβιετικής Ένωσης που διαδέχθηκε τη ρωσική αυτοκρατορία, έγιναν με την προοπτική να μείνουν τμήμα ενιαίου κράτους. Παρά τις προβλέψεις, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, και οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες έγιναν ανεξάρτητα κράτη. Οι Αρμένιοι του Καραμπάχ, δεν επιθυμούν να μείνουν υπό τη διοίκηση του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο κατηγορούν για πολιτική αφανισμού του πολιτισμού τους και αλλοίωσης της πληθυσμιακής σύνθεσης προς όφελος των Αζέρων, οι οποίοι είναι τουρκόφωνοι και Μωαμεθανοί. Πράματι, και επί σοβιετικής εξουσίας, οι τοπικές αζερικές αρχές εξάλειψαν τον αρμενικό πληθυσμό του Ναχιτσεβάν και ευνόησαν την εγκατάσταση Αζέρων στο Καραμπάχ.  Οι Αρμένιοι είναι Προχαλκηδόνιοι Χριστιανοί, με μακρά ιστορική και πολιτιστική παρουσία.

Παρά το γεγονός ότι η ίδια η Τουρκία κατέχει εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας και στηρίζει το παράνομο Ψευδοκράτος, έρχεται με τη συνηθισμένη αμετροέπεια της ηγεσίας της να εμφανισθεί ως υπερασπιστής του διεθνούς δικαίου και να στηρίξει το επιτιθέμενο Αζερμπαϊτζάν.

ΦΩΤΟ: Το ανοικοδομημένο καθολικό του μοναστηριού του 5ου μ.Χ. αιώνα του Αμαράς, όπου στο Μεσαίωνα λειτούργησε σχολείο. Ο κτήτορας St. Mesrob Mashtots είναι ο δημιουργός του αρμενικού αλφαβήτου. Από την ιστοσελίδα της ερευνητικής οργάνωσης Amaras.org.