«H Μήτηρ Εκκλησία και εγώ προσωπικά δεν θα μπορούσαμε ποτέ να συνταυτιστούμε με τις άκρως προσβλητικές απόψεις, όπως αυτές που είδαν το φως της δημοσιότητος στο διαδίκτυο, χθες, σήμερα, και τις οποίες φέρεται να διατύπωσε ένας Ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου, με επιπολαιότητα και πολυπραγμοσύνη. Κανένας δεν δικαιούται να προσβάλει μία χαροκαμένη μάνα, την κάθε μάνα, τον κάθε πατέρα, που θέλει να μάθει τι συνέβη εκείνο το βράδυ στα Τέμπη, και να αποδοθεί η δικαιοσύνη για τον άδικο θάνατο του παιδιού του, ή του συγγενούς, ή του φίλου, ή του συμφοιτητού του». Αυτά ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, το απόγευμα του Σαββάτου, 15 Φεβρουαρίου, υποδεχόμενος στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου όμιλο Καθηγητών και μαθητών από το 10ο Λύκειο της Κατερίνης. «Εάν, παρ᾽ ελπίδα, όντως ο φερόμενος Αρχιερεύς της Μητρός Εκκλησίας διατύπωσε αυτές τις σκέψεις, που αποδίδονται σε αυτόν, τότε οφείλει να επανορθώσει το ταχύτερο δυνατόν και να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από όλους εκείνους τους οποίους προσέβαλε και πίκρανε», πρόσθεσε. «Πάντοτε έχω στις προσευχές μου τα 57 θύματα, τους συγγενείς τους, αλλά και όλους όσοι καθ’ οιονδήποτε τρόπο δοκιμάζονται από την ανείπωτη αυτή τραγωδία, που εξακολουθεί να συγκλονίζει τον απανταχού ελληνισμό, ο οποίος με αγωνία προσβλέπει, προσβλέπουμε όλοι μας, στους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, οι οποίοι είναι αδέκαστοι, να φωτίσουν, ως οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, κάθε πτυχή της υπόθεσης αυτής», είπε ο κ. Βαρθολομαίος υπενθυμίζοντας την διαρκή συμπαράστασή του στους συγγενείς των θυμάτων.

Ανακοίνωση της Μητρόπολης Ρεθύμνης

Εξάλλου, σε ανακοίνωσή της η Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου αποδοκιμάζει τον κληρικό της, ο οποίος «προήλθε σε σειρά αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δια των οποίων υβρίζονται πρόσωπα του δημοσίου βίου, προσφάτως δε και η μητέρα θύματος της εθνικής τραγωδίας των Τεμπών». Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι «ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Πρόδρομος κάλεσε αμέσως σε προφορική απολογία τον εν λόγω κληρικό, ο οποίος του εζήτησε προφορικώς συγγνώμη και βεβαίωσε ότι θα διατυπώσει και εμπράκτως τη συγγνώμη αυτή αμέσως. Κατόπιν αυτών, ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αυλοποτάμου απαγόρευσε στον εν λόγω κληρικό κάθε ιεροπραξία, για διάστημα είκοσι (20) ημερών, ως πρώτο πνευματικό επιτίμιο, επιφυλασσόμενος, αφού υλοποιηθεί η δήλωση του εν λόγω κληρικού περί συγγνώμης και αποδοκιμασίας των παραπάνω, να θέσει υπό διερεύνηση και την άσκηση ποινικής διώξεως εναντίον του». Τέλος, όπως αναφέρεται, «ο Μητροπολίτης και οι κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, ζητούμε συγγνώμη από όλους εκείνους που εθίγησαν και σκανδαλίσθηκαν και παρακαλούμε όλοι, κληρικοί και λαϊκοί, να πορευόμαστε με αίσθηση ευθύνης στο δρόμο του καθήκοντος και της αποστολής μας, σε τούτους τους δύσκολους και μπερδεμένους καιρούς».

  • ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΣΤΑΤ ΔΙΝΕΙ ΜΟΝΟ 8,7% ΑΝΕΡΓΙΑ ΕΝΑΝΤΙ 21,5% ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΔΥΠΑ (τ.ΟΑΕΔ);

  • ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΗΣ ΕΛΣΤΑΤ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ, ΕΝΩ ΤΗΣ ΔΥΠΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ…

Σύμφωνα με άρθρο του πανεπιστημιακού και καθηγητή στο ΕΚΠΑ  Αλέξη Μητρόπουλου, Προέδρου της πολιτικής κίνησης “Όρθια Ελλάδα” πρώην βουλευτή, το οποίο αναδημοσιεύει η ιστοσελίδα “ΙΣΚΡΑ”, για το έτος 2024, τον Ιανουάριο του 2025 η ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει 573.193 λιγότερους ανέργους (διαφορά 12,81%), σε σχέση το αντίστοιχο ποσοστό πιυ δίνει η ΔΥΠΑ (τ. ΟΑΕΔ),

Ειδικότερα τον ιανουάριο του 2025:

Κατά την ΕΛΣΤΑΤ   οι άνεργοι τον Ιανουάριο 2025 ήταν (ποσοστό 8,7%). Μειωμένοι κατά  35.458 λιγότερους ανέργους (-0,7%) σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2024,

Κατά τον πίνακα εγγεγραμμενων (ως αναζητούντων εργασία) της ΔΥΠΑ, οι άνεργοι τον Ιανουάριο 2025 ήταν  981.374 (ποσοστό 21,51%).Αυξημένοι κατά 3.687 περισσότερους ανέργους (+0,8%) σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2024. Η αύξηση είναι ακόμα μεγαλύτερη σε σχέση με τον Οκτώβριο, όταν οι εγγεγραμμένοι ήταν 936.419. 

Κατά τον αρθρογράφο, η μεγάλη διαφορά τού αριθμού των ανέργων και του ποσοστού ανεργίας μεταξύ των δύο Οργανισμών οφείλεται αφενός μεν στο ότι οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι της ανεργίας εκ μέρους της ΕΛΣΤΑΤ δεν περιλαμβάνουν τους μακροχρόνια ανέργους (πάνω από 12 μήνες) -που υποχρεωτικά εκ της Νομοθεσίας λαμβάνει υπόψη της η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ)- και αφετέρου στο ότι η ΕΛΣΤΑΤ (σελ. 7 ανακοίνωσης) εκλαμβάνει ως εργαζόμενους και όσους εργάζονται τουλάχιστον μία (1) ώρα την εβδομάδα (4 ώρες τον μήνα).

Με το θέμα έχουμε ασχοληθεί ξανά, με αφορμή δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Tageszeitung του 2023, το οποίο ανασκευάζει συνολικά το αφήγημα Μητσοτάκη, με την επισήμανση ότι “Τα περί υγειών δημοσιονομικών στην Ελλάδα αποτελούν μια όμορφη αφήγηση, αλλά δυστυχώς είναι ψευδή…”.

Ειδικά σε σχέση με την εμφανιζόμενη μείωση της ανεργίας από 17,3% σε 12,4% το 2022, επισημαίνεται ότι ” η πτώση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία χαμηλόμισθων θέσεων εργασίας μερικής απασχόλησης, με την Ελλάδα να εκφυλίζεται σε μια χώρα φτηνού εργατικού δυναμικού. Αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για τις θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης: ένα ζευγάρι με δύο παιδιά είχε κατά μέσο όρο καθαρό εισόδημα 33.044 ευρώ το 2021, δηλαδή τόσο χαμηλό όσο και το 2003 και κατά 20.000 ευρώ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (53.397 ευρώ)”.

Είναι σαφής η θέση του αρθρογράφου ότι τα επίσημα στοιχεία είναι πλασματικά, ιδίως με δεδομένο ότι σε σχέση με την προ των Μνημονίων κατάσταση, οι θέσεις εργασίας που αντικατέστησαν αυτές που χάθηκαν είναι ευκαιριακές και μερικής διάρκειας.

Τα δεδομένα των εγγεγραμμένων της ΔΥΠΑ είναι φανερό ότι επιβεβαιώνυν τη θέση αυτή.

Για την ΕΛΣΤΑΤ, κάποιος που θα χάσει τη δουλειά του με πλήρες ωράριο, περί τις σαράντα ώρες την εβδομάδα, αν βρει απασχόληση για μόνο μια ώρα της εβδομάδας, για την ΕΛΣΤΑΤ θα καταγράφεται…σαν να την ξαναβρήκε.

του Ηρακλή Κανακάκη

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και υπουργοί του εμφανίζονται ως Ηρακλείς της Δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου, κατηγορώντας όσους ασκούν δημόσια κριτική σε δικαστικές αποφάσεις ή ενέργειες, ενίοτε με οξύτητα στις εκφερόμενες αξιολογικές τους κρίσεις, ως υπονομευτές της δημοκρατικής ομαλότητας και της θεσμικής τάξης.
Ο ίδιος, όμως, και οι ίδιοι υπουργοί, από τη θέση τής αντιπολίτευσης έχουν ασκήσει κατεδαφιστική κριτική στη Δικαιοσύνη. Και σήμερα επιδεικνύουν, καθ’ έξιν και συστηματικά, απαξία προς δικαστικές αποφάσεις και βασικούς θεσμούς του κράτους δικαίου, όπως είναι ο Ανεξάρτητες Αρχές.
Τι δείχνει η άρνηση της Κυβέρνησης να συμμορφωθεί με την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία αποκαθιστά τη δυνατότητα ενημέρωσης του προσώπου που παρακολουθείτο για λόγους εθνικής ασφάλειας; Τι δείχνουν οι παρεμβάσεις σε Ανεξάρτητες Αρχές, με σκοπό να τις μετατρέψει σε όργανα νομιμοποίησης συμφερόντων και κυβερνητικών αποφάσεων;
Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.), κατά την έρευνά της για τις υποκλοπές παρακωλύθηκε, οι δε επικεφαλής της απειλήθηκαν, διαπομπεύθηκαν και στο τέλος ο Πρόεδρός της και τα απείθαρχα μέλη, εν μία νυκτί, αντικαταστάθηκαν. Με φωτογραφική διάταξη άλλαξαν τα τυπικά προσόντα του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, για να διορισθεί στέλεχος της Ν.Δ. Στο Συνήγορο του Καταναλωτή, όπως το 2014 τέθηκε επικεφαλής ο Λευτέρης Ζαγορίτης, πρώην Γραμματέας του κόμματος της Ν.Δ. και αποτυχών, τότε, βουλευτής, έτσι και τώρα με το… θεσμικό και… αντιλαϊκιστή Κυριάκο Μητσοτάκη τοποθετήθηκε επικεφαλής η μέχρι πρότινος γενική γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας.
Αυτός είναι ο εκσυγχρονισμός και η αξιοκρατία που προωθεί!

Θεμιτή και επιβεβλημένη η κριτική

Η χώρα, πράγματι, διέρχεται σοβαρή θεσμική κρίση, η οποία αφορά και τη Δικαιοσύνη, αλλά οφείλεται, πρωτίστως, σ’ αυτούς που είναι ταγμένοι να την υπηρετούν και να την προστατεύουν και όχι στην κριτική, ακόμη κι όταν είναι δριμεία και αψίκορη. Στο δημοκρατικό πολίτευμα η κρητική, είτε σε επιστημονικό επίπεδο είτε στη δημόσια σφαίρα είναι επιτρεπτή, θεμιτή, θεμελιώδης απόρροια της ελευθερίας του λόγου και απαραίτητο στοιχείο της δημοκρατικής λειτουργίας. Διότι η Δικαιοσύνη δεν εξαιρείται του δημοκρατικού ελέγχου και τη λογοδοσίας. Κατά την αποφθεγματική ρήση του Γεωργίου Παπανδρέου «Και οι κρίνοντες κρίνονται». Το όριο είναι η συκοφαντική δυσφήμηση δικαστικών λειτουργών, η οποία είναι ανεπίτρεπτη. (Αντώνης Καραμπατζός, Καθηγητής στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, στο ΒΗΜΑ της Κυριακής 23-2-2025).

Η εμπιστοσύνη κερδίζεται

Η Δικαιοσύνη ως εγγυητής της δημοκρατικής νομιμότητας και του κράτους δικαίου πρέπει να διαθέτει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας, η οποία, όμως, κερδίζεται, δεν επιβάλλεται. Οικοδομείται από τους λειτουργούς της, όταν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του πολιτειακού έργου, που τους έχει ανατεθεί. Όταν συμπεριφέρονται, ενεργούν και ασκούν τα συνταγματικά τους καθήκοντα με ακεραιότητα, αμεροληψία και ανθεκτικότητα.
Σήμερα, η εκτίμηση των πολιτών προς τη Δικαιοσύνη είναι στο ναδίρ. Έρευνες, όπως αυτή του τελευταίου «Ευρωβαρόμετρου» αλλά και εγχώριες, αποκαλύπτουν ότι οι Έλληνες πολίτες στην καθημερινή τους επαφή με το δικαστικό σύστημα βιώνουν την αποκαρδίωση και απογοήτευση. Είναι αργό λαβυρινθώδες (πολυνομία), άδικο και ελεγχόμενο από την εκτελεστική εξουσία.
Σε ποσοστό 68% έως 70% πιστεύουν ότι το κράτος δικαίου και τα δημοκρατικά δικαιώματα δεν προστατεύονται επαρκώς. Με το σκορ αυτό, που βρίσκεται πολύ πάνω και από τα πέτρινα χρόνια των μνημονίων (2011, 56%), η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση των 27 χωρών της Ε.Ε. Και στην 59η θέση μεταξύ 180 κρατών με «σοβαρά προβλήματα διαφθοράς».

Ο κόσμος έχει μάτια

και βλέπει αδιανόητες καθυστερήσεις, που ισοδυναμούν με αρνησιδικία, παρ’ ότι ο αριθμός των δικαστών μας είναι αναλογικά υψηλότερος από το μέσο όρο της Ε.Ε. Βλέπει αιφνίδιες αφαιρέσεις δικογραφιών από εισαγγελείς με άνωθεν δικαστική εντολή. Αυτό έγινε με την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η οποία, μετά την επιλογή της από την Κυβέρνηση στη συγκεκριμένη θέση, πήρε την υπόθεση των υποκλοπών από τους αρμόδιους εισαγγελείς Πρωτοδικών και την έδωσε σε αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με τη δικαιολογία της αναβάθμισης της έρευνας. Κάτι, που σε άλλες υποθέσεις μείζονος σημασίας δεν έγινε. Και τελικά αρχειοθετήθηκε.
Βλέπει αρχειοθετήσεις υποθέσεων με σκεπτικό που βρίσκεται σε αντίστιξη με τη λογική. Αυτό έγινε το 2021 με την υπόθεση για την περίφημη σύμβαση «717», που αφορούσε στην ηλεκτρονική σήμανση της σιδηροδρομικής γραμμής. Τελικά, με παρέμβαση της ευρωενωσιακής εισαγγελίας, η υπόθεση ανακινήθηκε ένα χρόνο μετά.
Ολέθρια δικαστικά λάθη και παραλείψεις στην τραγωδία στο Μάτι και στη Μάνδρα και στο πολύνεκρο έγκλημα των Τεμπών. Οχτώ στους δέκα πολίτες δηλώνουν, πως ούτε η Κυβέρνηση αλλά ούτε και η Δικαιοσύνη έκαναν ό,τι μπορούσαν για να δικαιωθεί η μνήμη των 57 νεκρών.
Στα κρίσιμα κοινωνικο-οικονομικά και πολιτικά ζητήματα η Δικαιοσύνη ενεργεί ως βραχίονας της κρατικής εξουσίας. ΟΙ απεργίες, στα χρόνια που προκηρύσσονταν, κρίνονταν ως παράνομες και καταχρηστικές, κατά κανόνα. Τα μνημόνια, που συνιστούν μνημειώδη καταπάτηση της συνταγματικής τάξης και απρόκλητη κατάργηση της εθνικής κυριαρχίας κρίθηκαν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, ως σύμφωνα με το Σύνταγμα. Ανετράπη, με συνοπτικές διαδικασίες και σε χρόνο ρεκόρ, η νομολογία του Δ΄ Τμήματος του Δικαστηρίου από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, η οποία ήταν εις βάρος των εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων.

Είναι εφικτό;

Σήμερα, η αποκατάσταση της δημόσιας εμπιστοσύνης της Δικαιοσύνης είναι ίσως περισσότερο επιβεβλημένη από ποτέ. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με σιωπητήριο, για όλες τις δικαστικές κρίσεις.

Η Δικαιοσύνη και οι λειτουργοί της θα την κερδίσουν, αν πείσουν ότι είναι άξιοι εγγυητές της δημοκρατικής νομιμότητας και του κράτους δικαίου. Αν διαψεύδουν συνεχώς τον αρχαίο σοφό Ανάχαρσι που είπε ότι οι νόμοι προσομοιάζουν με δίχτυα αράχνης, εφ’ όσον πιάνουν τα μικρά έντομα. Αν αποτελούν ανάχωμα και τείχος στις κυβερνητικές αυθαιρεσίες.
Πόσο κατορθωτό είναι, ιδιαίτερα το τελευταίο, όταν η ηγεσία της Δικαιοσύνης: Προεδρεία των ανωτάτων δικαστηρίων, των Γενικών Επιτροπών του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των Διοικητικών δικαστηρίων διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο;

Χριστιανική 6 Μαρτίου 2025

του Απόστολου Παπαδημητρίου

Η νηστεία ιστορικά είναι συνδεδεμένη με τη θρησκευτική πίστη. Συναντάται στους λαούς της Αιγύπτου και της Μέσης Ανατολής. Αποτελούσε είδος ετοιμασίας για συμμετοχή σε λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμή ή εξιλέωση θεοτήτων. Πρόσθετος λόγος καθιέρωσης νηστείας στους Αιγυπτίους, κατά τον Ηρόδοτο, είναι και διατήρηση του σώματος σε καλή κατάσταση υγείας. Οι Εβραίοι νήστευαν, κατά την περίοδο της εορτής του εξιλασμού.  Περιορισμένη ήταν η νηστεία και στους αρχαίους προγόνους μας, κατά την προετοιμασία για συμμετοχή σε μεγάλες θρησκευτικές εορτές. Θεωρούσαν μάλιστα ότι συντελούσε στην προσέγγιση προς το θείον. Γενικά πάντως αυτοί διακρίνονταν για τη λιτότητα του βίου τους, ιδίως οι ηθικοί φιλόσοφοι, όπως ο Σωκράτης και ο Πλάτων, αλλά και οι ορφικοί και οι πυθαγόριοι.

Η νηστεία κατέστη πολύ πιο οργανωμένη και αυστηρή στη χριστιανική πίστη. Βέβαια με την πάροδο του χρόνου και την απομάκρυνση από την Ορθοδοξία, στις χριστιανικές ομολογίες της Δύσης, η νηστεία έχασε το αρχικό της νόημα, έγινε λιγότερο αυστηρή και κατέληξε ασήμαντη στον χώρο των διαμαρτυρομένων. Στο μέτρο που οι ορθόδοξοι υιοθετούν τις δυτικές «αξίες» η νηστεία υποχωρεί και στις χώρες, όπου διαβιώνουν. Μάλιστα ακόμη και οι επιμένοντες να νηστεύουν αποφεύγουν να το κάνουν γνωστό. Δεν τηρούν αυτή τη στάση, επειδή ακολουθούν την εντολή του Χριστού, που ζητούσε από τους νηστεύοντες της εποχής Του, να μην εμφανίζονται υποκριτικά ατημέλητοι και σκυθρωποί, για να ελκύσουν τον θαυμασμό των συνανθρώπων τους, αλλά να είναι περιποιημένοι και λαμπεροί, ώστε να λάβουν απόδοση από τον Θεό. Σήμερα κάποιοι φοβούνται τα ειρωνικά σχόλια εκείνων, που περιφρονούν τις διατάξεις περί νηστείας.

Κατά τη νεωτερικότητα διαδόθηκε η επίκριση ότι η νηστεία αποτελεί είδος τιμωρίας του Θεού των χριστιανών προς το υποτιθέμενο πλάσμα Του, από το οποίο στερεί κάθε είδους χαρά με το πλήθος των απαγορεύσεων, μεταξύ των οποίων και η χωρίς περιορισμούς απόλαυση διαφόρων τροφών. Μάλιστα παραβλέποντας ότι ήδη οι αρχαίοι Αιγύπτιοι νήστευαν και για λόγους υγείας, επικαλούνται την Επιστήμη, την οποία «επιστήμονες» βιάζουν να υποστηρίξει ότι η νηστεία συντελεί στην εξασθένηση του οργανισμού! Βέβαια, αν ήταν έντιμοι οι επικριτές θα αποδέχονταν ότι ιατρικές έρευνες έδειξαν ότι η νηστεία της Εκκλησίας μας συμβάλλει τα μέγιστα και στη διατήρηση της υγείας του σώματός μας. Αλλά έρευνες αυτού του είδους δεν δημοσιοποιούνται ευρέως, καθώς το σύστημα εξουσίας και οι υπηρετούντες αυτό στοχεύουν στον εκμαυλισμό των προσώπων με την υιοθέτηση του καταναλωτισμού. Βέβαια η υπέρμετρη κατανάλωση δεν μένει χωρίς συνέπειες, από τις οποίες δοκιμάζονται πολλοί πολίτες των κοινωνιών της οικονομικής ευμάρειας, στις οποίες οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι αποτελούν σημαντικό ποσοστό του όλου πληθυσμού. Η Επιστήμη βέβαια και όχι οι «επιστήμονες» επιβάλλει την προσοχή στη διατροφή, ώστε να αποφευχθούν οι συνέπειες της αλόγιστης κατανάλωσης. Οι δίαιτες που υποδεικνύονται είναι σε περιπτώσεις αυστηρότερες και από τη νηστεία της Εκκλησίας. Όμως η ανάγκη μας ωθεί πολλές φορές να πραγματώσουμε κατορθώματα, για τα οποία δεν θεωρούσαμε άξιους τους εαυτούς μας.

Η τήρηση των νηστειών της Εκκλησίας φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη στις ημέρες μας, αν και σε γενικές γραμμές οι πρόγονοί μας, πριν από δύο τρεις γενιές, τις τηρούσαν με ευλάβεια. Ο όσιος Παΐσιος επισήμανε, ότι σήμερα δεν μπορούμε να νηστέψουμε, επειδή δεν ζούμε καθόλου πνευματικά, έχουμε ξεχάσει την ψυχή μας. Τόνιζε ότι πρέπει να προηγείται η πνευματική νηστεία. Δεν μπορεί κάποιος, που δεν εργάζεται πνευματικά, να νηστέψει σωματικά. Η Εκκλησία θέτει τη νηστεία στη σωστή της βάση. Δεν είναι κίνηση εξιλέωσης του Θεού, αλλά κίνηση καθαρμού μας στην πορεία μας προς τον φωτισμό και τη θέωση. Και βέβαια στη θέωση έφθασαν συνάνθρωποί μας σαν και μας επιβάλλοντας στον εαυτό τους νηστείες πολύ πιο αυστηρές από τις ορισθείσες από την Εκκλησία. Και έζησαν αυτοί έτη πολλά με πλήρη την υγεία τους, ώστε να έχουν καταρρίψει από αιώνες τα μυθεύματα, που επιχειρούν να προβάλουν ως επιστημονικές αλήθειες οι πολέμιοι της Εκκλησίας. Και είναι τραγικό να επικρίνουν τους μεγάλους ασκητές ως όντα αντικοινωνικά και απόκοσμα, που δεν γεύθηκαν στον βίο τους τη χαρά. Συγχέουν κατά τρόπο τραγικό τη χαρά, που είναι κατάσταση διαρκής στους ακολουθούντες τον τραχύ όντως δρόμο της άσκησης, με την ευχαρίστηση, που είναι απόρροια της ικανοποίησης του ενστίκτου, του ενστίκτου που επανέρχεται ζητώντας την εκ νέου ικανοποίηση με ισχυρότερες απαιτήσεις, για να προσφέρει την ίδια ευχαρίστηση ποτέ όμως χαρά. Ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ δεχόταν στο ερημητήριό του τον κάθε επισκέπτη με την προσφώνηση «Χριστός ανέστη, χαρά μου»! Ο Σάρτρ, ο θεωρούμενος από πολλούς κορυφαίος διανοητής του 20ου αιώνα, έγραψε το όντως φοβερό: «Ο άλλος είναι η κόλασή μου»!

Καλό είναι να μελετήσουμε την κοινωνία της ερήμου και την ερημία των πόλεων, ιδιαίτερα των μεγαλουπόλεων, στις οποίες οι άνθρωποι βυθισμένοι στο υπαρξιακό κενό, περιφέρονται αναζητώντας τη χαρά, που δεν βρίσκουν καθώς αδυνατούν να επικοινωνήσουν με τον συνάνθρωπό τους, και τρέφονται με την ψευδαίσθηση ότι τη βρίσκουν στις ποικίλες απολαύσεις, που καθιστούν τον βίο χωρίς νόημα. Και η τραγωδία του ανθρώπου εντείνεται με ένα ελάχιστο ποσοστό συνανθρώπων μας να σωρεύει στα θησαυροφυλάκιά του τον πλούτο του πλανήτη ωθώντας στη δυστυχία δισεκατομμύρια συνανθρώπων μας. «Νηστεύσωμεν ίνα ελεήσωμεν», διακήρυτταν οι πρώτοι χριστιανοί. Σήμερα υπάρχουν πλήθος υποκαταστάτων των τροφών, που κατά τη νηστεία οφείλουμε να αποφεύγουμε. Έτσι η νηστεία καθίσταται ολιγότερο οδυνηρή συνάμα όμως και περισσότερο δαπανηρή, ώστε να μη περισσεύει κάποιο ποσό για ελεημοσύνη. Έχουμε χάσει από τον ορίζοντά μας τον πάσχοντα πλησίον στην καθημερινότητα και δεν είναι δυνατόν να τον ανακαλύψουμε κατά τις περιόδους τυπικής νηστείας ίσως για την εξιλέωση ενός θεού, πλασμένου καθ’ ομοίωσή μας!

Στις κοινωνίες, που από καιρό έχει παντελώς απαξιωθεί η νηστεία, εμφανίζονται κινήματα, που επιβάλλουν την αυστηρή αποφυγή πλήθους τροφών δια βίου στα πλαίσια νοηματοδότησης αυτού, κατά τη μεταϊδεολογική εποχή. Καθώς πολλοί από μας μισούμε τη γλώσσα μας, δεχόμαστε άκριτα και χωρίς διάθεση να προσαρμόσουμε στα γλωσσικά μας δεδομένα ξένους όρους. Έτσι δεχθήκαμε τους όρους βετζετέριανς και βέγκανς, όπως και πλήθος άλλων. Οι πρώτοι είναι οι αποδεχόμενοι την «ιδεολογία» αποφυγής κατανάλωσης ζωικής σάρκας ακόμη και ασπονδύλων. Οι άλλοι την κατά πολύ αυστηρότερη αποφυγής κατανάλωσης και κάθε είδους ζωικής τροφής, όπως τυροκομικά, αυγά αλλά και μέλι! Οι επιτιθέμενοι κατά της Εκκλησίας «επιστήμονες» με την κατηγορία, ότι με τη νηστεία συντελεί στη διαταραχή της υγείας των μελών της, τηρούν σιγή ιχθύος μπροστά στα νέα αυτά κινήματα που κατακτούν έδαφος και αισιοδοξούν ότι θα σώσουν τον πλανήτη! Ίσως συμβάλουν στη σωτηρία με τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, που επιχειρούν με νομοθεσίες πλανητικοί «σωτήρες», που κατηγορορούν τα ζώα ότι τον ρυπαίνουν! Ίσως σύντομα να καταλήξουν ότι περισσότερο ρυπαίνουν τον πλανήτη οι απόκληροι και καλό είναι να μειωθεί δραματικά ο πληθυσμός του. Πρώτο βήμα η κατάργηση της αμαρτωλής υπηρεσία των ΗΠΑ USAID, μέσω της οποίας διοχετευόταν η ανθρωπιστική βοήθεια όχι βέβαια στους πάσχοντες εξ αιτίας της απληστίας των μηδέποτε νηστευόντων, αλλά στους εγκωμιάζοντες τις ενέργειες των ισχυρών και προωθούντες μέσω προπαγάνδας τα άθλια συμφέροντα των ισχυρών.

Έχει νόημα να γράφουμε για νηστεία απευθυνόμενοι σε ανθρώπους που έχουν υιοθετήσει το σύνθημα «φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν»; Η ακόμη σε ανθρώπους που θεωρούν τον άλλο ως την κόλασή τους η επί ως ωφέλιμο «ζώο προς εκμετάλλευση»; Η νηστεία βλάπτει σοβαρά την απληστία!

του Ανδρέα Μοράτου

Ένα τροπάριο της Προηγιασμένης τής Τετάρτης της Πρώτης Εβδομάδας Νηστειών, αφιερωμένο στην ορθή κατανόηση της νηστείας, αντιγράφει σχεδόν κατά λέξη ένα χωρίο του προφήτη Ησαΐα (Ησ. 58:6-7), στο οποίο ο Θεός δηλώνει τί… δεν είναι νηστεία γι’ Αυτόν και ποια είναι η (απο)δεκτή από Εκείνον νηστεία. Το τροπάριο έχει ως εξής:
«Νηστεύοντες ἀδελφοὶ σωματικῶς, νηστεύσωμεν καὶ πνευματικῶς· λύσωμεν πάντα σύνδεσμον ἀδικίας, διαρρήξωμεν στραγγαλιὰς βιαίων συναλλαγμάτων· πᾶσαν συγγραφὴν ἄδικον διασπάσωμεν, δώσωμεν πεινῶσιν ἄρτον, καὶ πτωχοὺς ἀστέγους εἰσαγάγωμεν εἰς οἴκους, ἵνα λάβωμεν παρὰ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ τὸμέγα ἔλεος».
Το απόσπασμα από τον προφήτη Ησαΐα είναι το εξής:
«οὐχὶ τοιαύτην νηστείαν ἐγὼ ἐξελεξάμην, λέγει Κύριος, ἀλλὰ λύε πάντα σύνδεσμον ἀδικίας, διάλυε στραγγαλιὰς βιαίων συναλλαγμάτων, ἀπόστελλε τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει καὶ πᾶσαν συγγραφὴν ἄδικον διάσπα· διάθρυπτε πεινῶντι τὸν ἄρτον σου καὶ πτωχοὺς ἀστέγους εἴσαγε εἰς τὸν οἶκόν σου· ἐὰν ἴδῃς γυμνόν, περίβαλε…».
Η ομοιότητα είναι πασιφανής! Αν, μάλιστα, προσθέσουμε και τους δύο προηγούμενους στίχους του Ησαΐα (Ησ. 58:4-5), έχουμε μια πλήρη εικόνα για την περί νηστείας αντίληψη στον συγκεκριμένο προφήτη:
«τί ὅτι ἐνηστεύσαμεν καὶ οὐκ εἶδες; ἐταπεινώσαμεν τὰς ψυχὰς ἡμῶν καὶ οὐκ ἔγνως; ἐν γὰρ ταῖς ἡμέραις τῶν νηστειῶν ὑμῶν εὑρίσκετε τὰ θελήματα ὑμῶν καὶ πάντας τοὺς ὑποχειρίους ὑμῶν ὑπονύσσετε. εἰς κρίσεις καὶ μάχας νηστεύετε καὶ τύπτετε πυγμαῖς ταπεινόν. ἱνατί μοι νηστεύετε ὡς σήμερον, ἀκουσθῆναι ἐν κραυγῇ τὴν φωνὴν ὑμῶν; οὐ ταύτην τὴν νηστείαν ἐξελεξάμην καὶ ἡμέραν ταπεινοῦν ἄνθρωπον τὴν ψυχὴν αὐτοῦ· οὐδ’ ἂν κάμψῃς ὡς κρίκον τὸν τράχηλόν σου καὶ σάκκον καὶ σποδὸν ὑποστρώσῃ, οὐδ’ οὕτω καλέσετε νηστείαν δεκτήν».
Συνολικά, το απόσπασμα τού Ησ. 58:3-7 θα μπορούσε να αποδοθεί:
«Γιατί νηστεύσαμε και δεν είδες (τη νηστεία μας); Γιατί ταπεινώσαμε τις ψυχές μας και δεν το βλέπεις;’ [λένε οι άνθρωποι στον Κύριο, και απαντάει Εκείνος:] ‘διότι τις ημέρες των νηστειών σας φροντίζετε για το δικό σας θέλημα και βασανίζετε όσους θεωρείτε υποχείριό σας [ = τους δούλους σας]. Αν νηστεύετε και, ταυτόχρονα, μαλώνετε και τσακώνεστε μεταξύ σας και χτυπάτε με γροθιές τον ανίσχυρο, γιατί νηστεύετε όπως κάνετε σήμερα; Για να ακουστεί μέσα από κραυγές η φωνή σας; Δεν είναι εκλογή μου [ = επιθυμία μου] αυτή η νηστεία, ούτε να κακουχείσαι για μία ημέρα και να κάμπτεις όσο γίνεται περισσότερο (σαν να γίνεται κρίκος) τον τράχηλό σου και να κάθεσαι με ρούχα πένθιμα στη στάχτη. Μην πείτε ότι μια τέτοια νηστεία είναι δεκτή (από Εμένα). Τέτοια νηστεία δεν είναι επιλογή μου –λέει ο Κύριος–, αλλά [είναι το] να σπας κάθε σύνδεσμο με την αδικία, να ακυρώνεις κάθε δόλι-α συμφωνία που αποσπάστηκε με τη βία [άρα, άδικη], να χαρίζεις την ελευθερία στους καταβεβλημένους και τσακισμένους, και να καταστρέφεις κάθε άδικη έγγραφη συναλλαγή. Να κόβεις και να μοιράζεσαι το ψωμί σου με όποιον πεινάει και να βάζεις στο σπίτι σου τους φτωχούς που δεν έχουν στέγη. Αν δεις άνθρωπο γυμνό, να τον ντύνεις…».
Ανάλογα, το τροπάριο με το οποίο ξεκινήσαμε θα μπορούσε να αποδοθεί ως εξής:
«Αδελφοί, νηστεύοντας σωματικά, να νηστεύουμε και πνευματικά. Ας (δια)λύσουμε κάθε σύνδεσμο με την αδικία, ας σκίσουμε κάθε συμφωνία που έγινε με πονηριά και δόλο, ας ακυρώσουμε κάθε άδικη έγγραφη συμφωνία. Ας δώσουμε ψωμί σε όσους πεινούν, και ας βάλουμε στα σπίτια τούς φτωχούς που στερούνται στέγης, ώστε να λάβουμε από τον Χριστό τον Θεό το μέγα έλεος».
Ανδρέας Μοράτος

«Οἱ εἰκονομάχοι ἦταν οἱ ἐσωτερικοὶ ἐχθροί της Ἐκκλησίας οἱ ὁποῖοι ἦταν πάντοτε καὶ οἱ πιὸ ἐπικίνδυνοι ἐπειδὴ πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς εἶχαν στὰ χέρια τοὺς δύναμη κοσμικὴ ἢ ἐξουσία ἐκκλησιαστική.
• Πολλοὶ ἦταν βασιλεῖς ἢ πρίγκιπες, πολλοὶ αὐλικοὶ εὐνοῦχοι, δεινοὶ δολοπλόκοι καὶ σύμβουλοι αὐτοκρατορικοί. Οἱ τάξεις τους ἐνισχύθηκαν ἰδιαίτερα ἀπὸ πολλοὺς ἱερεῖς καὶ μοναχούς, ἀκόμα καὶ αἱμοβόρους ἐπισκόπους καὶ ἐπιβαλλόμενους πατριάρχες.
• Ἂς εἶναι εὐλογημένη τούτη ἡ μέρα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, γιατί μᾶς ὑπενθυμίζει τὶς πολυάριθμες νίκες τῆς ὀρθόδοξης πίστης. Εὐλογημένοι ἂς εἶναι ἐκεῖνες οἱ ἅγιες ψυχὲς ποὺ ἐθέσπισαν τούτη τὴ μέρα γιὰ νὰ μᾶς θυμίζει τὶς πολυάριθμες νίκες τῆς πίστης μας.»
• Ἡ ἀναφορὰ αὐτὴ τοῦ ἁγίου Νικολάου Ἀχρίδος (Βελιμίροβιτς), ἀναδεικνύει τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ μεγαλύτερες κακοδοξίες ποὺ ἐπιχειρήθηκε νὰ ἐπιβληθοῦν στὴν Ἐκκλησία εἶναι προϊὸν σκοπιμοτήτων καὶ ἐπιβολῆς ἐκ μέρους τῆς κρατικῆς ἐξουσίας. Ἡ εἰκονομαχία ἦταν κρατικὴ πολιτικὴ σειρᾶς αὐτοκρατόρων τὸν 7ο καὶ 8ο μ.Χ. αἰώνα. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς ἔγινε ἐπίσημη θρησκεία, τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας κάθε ἄλλο παρὰ συμβιβάστηκε.
• Οἱ ἀγῶνες ἑκατὸν πενήντα ἐτῶν μαρτυροῦν ὅτι ἀντιστάθηκε στὴν ὠμὴ ἐπιβολὴ τῆς ἐξουσίας. Ἔδωσε «νέφος μαρτύρων» καὶ τότε, σύμφωνα μὲ τὴν ἔκφραση τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος τῆς ἐρχόμενης Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας.
• Ἐπειδὴ «τοῦ Θεοῦ τὰ πράγματα» δὲν μποροῦν νὰ εἶναι ἀντικείμενο πολιτικῶν σκοπιμοτήτων καὶ συναλλαγῆς. Μόνον οἱ διευκρινίσεις εἶναι ἐπιβεβλημένες, ὅταν γίνονται συνοδικά. Κι αὐτὸ ἔκανε ἡ 7η Οἰκουμενικὴ Σύνοδος, ἡ ὁποία διευκρίνισε ὅτι στὴν εἰκόνα δὲν τιμᾶται τὸ ὑλικό της, ἀλλὰ τὸ εἰκονζόμενο πρόσωπο, γιὰ νὰ ἀπαντήσει σὲ περὶ εἰδωλολατρείας κατηγορίες, οἱ ὁποῖες κακόδοξα μέχρι σήμερα ἐκτοξεύονται.
• «Ὁ Χριστός, στὸν ὁποῖο πιστεύουμε, μᾶς διδάσκει ὅτι στὸν καθένα ἄρχοντα πρέπει νὰ τοῦ προσφέρουμε ὅ,τι τοῦ ἀνήκει», ἀπάντησε σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση στὸν ἔπαρχο Ἀγρίκολα ὁ ἅγιος Κάνδιδος, ἐκ μέρους τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, ἡ μνήμη τῶν ὁποίων συμπίπτει μὲ τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὡς στρατιωτικοί, οἱ ἅγιοι προσέφεραν στρατιωτικὴ ὑπακοή.
• Ὄχι ὅμως καὶ τὴν πίστη τους, ἀρνούμενοι νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα.
• Ἡ χριστιανική μας πίστη ἀποτέλεσε σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ τὸ Γένος, ὥστε νὰ ἐπιβιώσει στὰ δύσκολα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας. Ἀποτέλεσε σημεῖο ἀναφορᾶς καὶ γιὰ τὸν ὑπὲρ ἐλευθερίας ἀγώνα. Καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ μιὰ κοινωνία ἐλευθερίας καὶ δίκαιοσύνης. Μὲ αὐτὴ τὴν ἔννοια τὰ Συντάγματα τῆς χώρας ψηφίζονται «Στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας, Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος» καὶ ὄχι ὡς δῆθεν θεοκρατικὸ κατάλοιπο, ὅπως διατείνονται κάποιοι ἡμιμαθεῖς.
• Τὸ παράδειγμα ὅσων μαρτύρησαν, ἂς μᾶς ἐμπνέει σήμερα, ποὺ δὲν τολμᾶμε νὰ ἀντισταθοῦμε οὔτε στὶς πρόσκαιρες ἐπιταγὲς τῆς νεωτερικότητας. Μὲ τὴν ὁποία διαλεγόμαστε, ἀλλὰ δὲν συμβιβαζόμαστε, οὔτε ξεπουλιόμαστε. Λίγα χρόνια μετά, τὸ «νεωτερικὸ» γερνάει. Ἐνῶ ἡ πίστη μας παραμένει γιὰ πάντα ἀγέραστη.

Χριστιανική 6 Μαρτίου 2024. Στήλη ” Τα του Καίσαρος”

  • Η ΙΤΑΜOΤΗΤΑ TOY ΙΣΧΥΡOΥ ΣΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΕΤΑΔOΣΗ

Ανακοίνωση της Χριστιανικής Δημοκρατίας για τη συνάντηση Τραμπ Ζελένσκι και τις αλλαγές που προοιωνίζεται στον κόσμο, με βάση τις πάγιες θέσεις της για την επίλυση του ουκρανικού ζητήματος. Details

  • ΣΕ ΛΑΪΚΗ ΠOΛΙOΡΚΙΑ ΤO ΠOΛΙΤΙΚO ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΒOΥΛΗ

του Κωνσταντίνου Μπλάθρα

Το πλήθος

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στα συλλαλητήρια της 28ης Φεβρουαρίου είδαμε το μεγαλύτερο πλήθος που έχουμε δει ποτέ, έχω την εντύπωση όχι μόνο στη Μεταπολίτευση, όπως γράφτηκε, αλλά στην ιστορία του Ελληνικού Κράτους. Με αυτό δεδομένο, ίσως δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι το πέρα από κάθε προσδοκία συγκεντρωμένο πλήθος κατέδειξε όχι μόνο το τέλος της Μεταπολίτευσης, που έχει ούτως ή άλλως προ πολλού εκπνεύσει, όχι μόνο το τέλος του πολιτικού συστήματος, αλλά και ένα όριο καμπής –ένα τέλος ομοίως;– για το ίδιο το Ελληνικό Κράτος – οι λεονταρισμοί της Τουρκίας κατά της εθνικής μας ανεξαρτησίας θα μπορούσε να είναι, ως προς αυτό, το πρώτο καμπανάκι.
Το πλήθος, λοιπόν, ήταν μέγα και απανταχού. Δε νομίζω να έχουν ξαναγίνει ταυτόχρονες συγκεντρώσεις ποτέ σε ολόκληρη τη χώρα, σε δεκάδες πόλεων, έως και κωμοπόλεων και χωρίων και σε επίσης δεκάδες πόλεις και τόπους της αλλοδαπής, από τους απανταχού Έλληνες, από την Ισλανδία ίσαμε την Αυστραλία. Στην πρωτεύουσα Αθήνα και στη συμπρωτεύουσα Θεσσαλονίκη το πλήθος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Στην Αθήνα, επί παραδείγματι, η πυκνή ανθρωποσυγκέντρωση δεν περιοριζόταν όπως συνήθως σε ανάλογες περιπτώσεις στις μεγάλες οδούς περί την πλατεία Συντάγματος, αλλά και σε δεκάδες άλλες οδούς και παρόδους, από την οδό Ανδριανού στην Πλάκα –τέτοιο πράγμα δεν έχουμε ξαναδεί!– και τον Σταθμό του Θησείου (!) μέχρι τον Σταθμό του Ευαγγελισμού και από την Ομόνοια μέχρι τον Σταθμό Ακρόπολη, περιοχή που ορίζει ΟΛΟ το ιστορικό κέντρο της πόλης. Η εκτίμηση της Αστυνομίας για 180.000 συγκεντρωθέντες είναι κατά μερικές εκατοντάδες χιλιάδες υποεκτιμημένη. Δεν είναι υπερβολή αυτό που ειπώθηκε ότι το πλήθος ενδεχομένως άγγιζε το ένα εκατομμύριο!

Η σιωπή

Το κυριώτερο χαρακτηριστικό αυτού του πλήθους, που το φέρνει σε αναντιστοιχία με τα συνήθη, σχεδόν καθ’ εκάστην διαμαρτυρόμενα πλήθη στην πλατεία Συντάγματος, είναι η σιωπή.
Ένα τόσο μεγάλο και σιωπηλό πλήθος είναι ίσως η πιο φωναχτή απόδειξη αυτών που γράψαμε στην αρχή. Πλήθος σιωπηλό και μη συντεταγμένο στα συνήθη μπλοκ των παρατάξεων που εθιμοτυπικά σχεδόν παρελαύνουν συχνότατα εμπρός από το Κοινοβούλιο, εκπροσωπώντας κόμματα ή οργανώσεις με συγκεκριμένα αιτήματα, με πανό, σημαίες και τα συναφή. Κι όμως εδώ υπήρχε ένα βαθύ και ειλικρινές αίτημα. Άλλο που οι κυβερνώντες –ο όρος αυτός δεν αφορά μόνο την Κυβέρνηση–, μαθημένοι ή εμποδισμένοι από τις δικές τους φωνασκίες και τυφλωμένοι μέσα στον μικρόκοσμο των εδράνων της Βουλής και της παρακείμενης «Μεγάλης Βρετανίας» δεν άκουσαν γρυ από αυτή την εύγλωττη σιωπή. Είναι νομίζω φανερό και στον πλέον αδαή σχετικά με την πολιτική κατάσταση ότι τόσος κόσμος δεν συγκεντρώθηκε απλώς να διαμαρτυρηθεί για ένα δυστύχημα. Εξάλλου, πολύνεκρα και πολύκλαυστα δυστυχήματα συμβαίνουν πολλάκις.
Οι δυο τρεις λέξεις που ακούστηκαν παντού, δείχνουν το πώς και το γιατί το πλήθος και η σιωπή: «Δεν έχω οξυγόνο» και «Δικαιοσύνη». Το πρώτο αφορά τη γενικευμένη ασφυξία που έχει περιέλθει η χώρα και που μόνο οι ζώντες σε σκάφανδρα πολιτικοί δεν νιώθουν. Συνοπτικά σε σχέση με την ασφυξία των πολλών: Η κατάρρευση της παραγωγής και τη οικονομίας. Η μετατροπή της χώρας στη φτηνό τουριστικό θέρετρο και σε αποθήκη ανθρώπων από τα πέρατα της γης. Η αποδημία σχεδόν του συνόλου των νέων. Η δημογραφική κατάρρευση. Οι απειλές κατά της αξιοπρέπειας αλλά και της ακεραιότητας της Ελλάδας. Η εγκληματική αμέλεια σχετικά με τις υποδομές. Η παράδοση στην αχαλίνωτη τοκογλυφία. Είναι σε τίτλους μερικά από εκείνα που σε όλα αυτά τα πολλές εκατοντάδες χιλιάδες κεφάλια κλωθογύριζαν και που οδήγησαν τα εκατομμύρια βήματα στα πανελλήνια συλλαλητήρια.
Το σοβαρότερα όμως ήταν τα σχετικά με τη Δικαιοσύνη. Η απαξίωση των θεσμών, της Δικαιοσύνης και του Κοινοβουλίου πρώτιστα, είναι το μείζον και εν πολλοίς η πηγή του κακού που μας οδήγησε εδώ. Είναι εξευτελιστικό για τον θεσμό της Δικαιοσύνης να έχουν χρειαστεί δύο χρόνια και η γενικευμένη κατακραυγή για να αρχίσει κουτσά στραβά να λειτουργεί σχετικά με την υπόθεση των Τεμπών. Λέω να αρχίσει, χωρίς να είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσει κιόλας.
Επίσης, η μετατροπή του Κοινοβουλίου σε Επιθεώρηση με σκετς μονομαχιών και η οργανωμένη ατιμωρησία και η μη αποδοχή οποιασδήποτε πολιτικής ή ακόμα και ποινικής ευθύνης από τα μέλη του έχει πια ξεπεράσει και τα όρια της ανοχής. Οι διατάξεις περί (μη) ευθύνης υπουργών και βουλευτών έπρεπε να έχουν απαλειφθεί χθες! Πολύ σωστά η κυρία Καρυστιανού έστειλε εξώδικο τη Βουλή (!) απαιτώντας το αυτονόητο: Να περιληφθούν στο έργο της προανακριτικής –ξέρουμε δα τι σημαίνει προανακριτική της Βουλής, όπου κριτές είναι οι κρινόμενοι (!), αλλ’ εν πάσει περιπτώσει…– όλοι όσοι κατηγορούνται για κακουργήματα στα ποινικά δικαστήρια και όχι μόνο ο κ. Τριαντόπς. Παρεπιπτόντως, η Μαρία Καρυστιανού είναι μάλλον η μόνη που εννόησε ότι στη δύσκολη αυτή στιγμή για την Κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ βάζει πλάτη για να την σώσει. Και είναι από τα λίγα πρόσωπα στη δημόσια ζωή της χώρας σήμερα που εννοεί όσα λέει.

Οι γονείς

Πρέπει να το παραδεχτούμε ότι αν δεν ήταν αυτοί οι ηρωικοί γονείς και συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών, το θέμα, όπως είχαν προβλέψει οι κυβερνητικοί, θα είχε ξεχαστεί. Η συντελεσθείσα ύβρις –γιατί ύβρις είναι να σηκώνεις με μπουλντόζες άταφα μέλη νεκρών και να τα ρίχνεις στη χωματερή– θα είχε μείνει ανεπίγνωστη και, φυσικά, ατιμώρητη. Έκπληκτοι είναι αλήθεια όλοι μας μάθαμε ότι οι αρμόδιοι της Δικαιοσύνης, εισαγγελείς, ανακριτές, ερευνητές εμπειρογνώμονες, ιατροδικαστές, η αστυνομία φυσικά, σαν «μιλημένοι» απέστησαν των από το νόμο καθηκόντων τους και φόρτωσαν τα αρχεία τους με ανώφελη χαρτούρα και υλικό που περισσότερο συσκότιζε παρά φώτιζε την υπόθεση. Και αν δεν ήταν αυτοί οι τόσο συκοφαντημένοι γονείς και συγγενείς –λες και αυτοί φταίγαν για το δυστύχημα ή οι άνθρωποί τους που ανέβηκαν στο τραίνο– όλοι οι από το νόμο αρμόδιοι καλοκουρδισμένοι, ως ένα κράτος που αλληθωρίζει στο παρακράτος θα συνέχιζαν σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Και εμείς, ο έρμος λαός, θα βοσκούσαμε αμέριμνοι το κουτόχορτο της πληρωμένης ενημέρωσης. Να πω ότι δεν βρέθηκε ούτε ένα μέσο ενημέρωσης να κάνει έστω μια στοιχειώδη για το δυστύχημα έρευνα; Ούτε καν μερικές καίριες ερωτήσεις;

Η πολιτική

ολιτικήΜέσα σε όλο αυτό το κλίμα της αποφοράς, που συνεχίζεται δυστυχώς μέσα στο Κοινοβούλιο, που δείχνει να μην έχει πάρει ακόμα είδηση για όλα τα παραπάνω, υπάρχει ίσως μια ελπίδα. Είναι από καιρό φανερό ότι καμία πολιτική παράταξη δεν μπορεί να εκφράσει, δεν εκφράζει –οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις μάλιστα ούτε καν τα συζητούν– όλα όσα είπαμε πριν, όσα βγαίνουν από τη σιωπή του μεγάλου πλήθους. Αποκαρδιωτικό είναι επίσης ότι ο πολίτης ψηφίζει, όσοι ακόμα ψηφίζουν, όχι κυρίως με θετική ψήφο, αλλά με αρνητική, κατά το μη χείρων. Αυτό μάλιστα δεν συμβαίνει μόνο με τα μεγάλα κυρίαρχα κόμματα, αλλά και με τα μικρά! Κι ενώ η κρίση έχει φτάσει πλέον ακόμα και στο μεδούλι της Πολιτείας και της ίδιας της Δημοκρατίας και ενώ τα πράγματα στον κόσμο ευρύτερα ολοένα και σκοτεινιάζουν, με την Ελλάδα να είναι παντελώς απροετοίμαστη για αυτό το νέο σκηνικό, ο ελληνικός λαός νιώθει μόνος. Σαν εκείνο που είπε ο Χριστός, βλέποντας τους συμπατριώτες του λίγο πριν το Πάθος: «Ως πρόβατα χωρίς ποιμένα». Περισσότερο από όλα, ετούτη η σιωπή του πλήθους αυτή τη μεγάλη δυσκολία εκφράζει. Οι κυβερνώντες –πιάνει και την αντιπολίτευση αυτό– είναι αλλού νυχτωμένοι. Μακρυά από το λαό και από την πραγματικότητα ακόμα. Λέω, λοιπόν, ότι αυτός ο καημός, αυτή η απελπισία, εύχομαι δηλαδή, ότι θα γεννήσει κάτι νέο.

Γιατί, χωρίς αμφιβολία χρειαζόμαστε ένα Νέο Ελληνικό Κράτος, ένα νέο συμβόλαιο με τον λαό, μια νέα βαθειά θεσμική οργάνωση και θωράκιση.
Χρειάζεται ίσως πρώτα εμείς οι ίδιοι να ακούσουμε τη φωνή αυτής της απελπισίας. Ο λαός, που έχει κι αυτός τις ευθύνες του.
Που αποκοιμήθηκε και άφησε τα πράγματα να φτάσουν εδώ. Έχω ελπίδα ότι αυτό το πλήθος, μου με τόση σπουδή η αστυνομία διέλυσε –αλλιώς θα νυχτωνόταν στο Σύνταγμα εκείνη την μέρα, είναι σίγουρο– θα γεννήσει κάτι ελπιδοφόρο.
Αλλιώτικα, αν αφεθούμε στην ιδιοτελή τύφλωση του πολιτικού μας συστήματος, θα χάσουμε πολλά περισσότερα και πολλούς περισσότερους από τη μοιραία νύχτα στα Τέμπη. Όχι στους συρμούς των ανύπαρκτων τραίνων μας, αλλά στο ίδιο το τραίνο της Ιστορίας, που ξάνοιξε ταχύτητα τούτες τις έσχατες μέρες και σφύριξε ήδη να φύγει.

Χριστιανική 6 Μαρτίου 2025

  • ΕΠΕΤΕΙOΣ ΔΥO ΕΤΩΝ ΑΠO ΤO ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΑ ΤΕΜΠΗ

Η Χριστιανική Δημοκρατία σε συνέχεια των μαζικών συλλαλητηρίων με αφορμή την 2η επέτειο του εγκλήματος των Τεμπών και την ανακοίνωση του πορίσματος του νεοσύστατου ΕΟΔΑΣΑΑΜ, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση. 

  1. Στις 28 Φεβρουαρίου έγινε μία από τις μεγαλύτερες λαϊκές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα στη μνήμη των 57 θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών και κεντρικό αίτημα να λάμψει η αλήθεια για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε και να αποδοθούν οι ευθύνες σε όλους όσους εμπλέκονται χωρίς εξαίρεση. Το πρωτοφανές μέγεθος και ο παλμός των κινητοποιήσεων δείχνει ότι η ελληνική κοινωνία προσπερνά τη λογική της αδιαφορίας για τα κοινά την οποία επιχειρεί να επιβάλει το καθεστώς του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού, το οποίο βασίζει τη διαιώνισή του σε μία κοινωνία ατομοκρατούμενη όπου η αδιαφορία για τον πλησίον και η απάθεια για τα κακώς κείμενα θα είναι καθεστώς. Καταδικάζουμε την αστυνομική καταστολή που μας καταγγέλθηκε ως συχνά απρόκλητη, αλλά και τη βία από ομάδες ελαχίστων. που είναι υποπροϊόν της ατομοκρατούμενης κοινωνίας, όταν δεν είναι υποκινούμενη.
  2. Το πόρισμα του νεοσύστατου Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών & Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων & Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) που δόθηκε την παραμονή των κινητοποιήσεων στη δημοσιότητα, παρά το γεγονός ότι δεν δίνει απαντήσεις σε όλες τις πτυχές της υπόθεσης, επιβεβαιώνει το αβάσιμο της αρχικής εκδοχής που βιαστικά προβλήθηκε ως επίσημη, για την αιτία της μεγάλης πυρόσφαιρας που προκλήθηκε από τη σύγκρουση. Δέχεται επίσης ότι με ευθύνη των Αρχών τίποτε δεν έγινε σωστά στη συνέχεια, παραβιάστηκε σωρεία πρωτοκόλλων τα οποία ακόμα και από τις αστυνομικές ταινίες και σειρές είναι γνωστά και χάθηκαν πολύτιμα στοιχεία για τη διαλεύκανση των συνθηκών του δυστυχήματος..
  3. Επίσης όπως έχουμε από την αρχή επισημάνει στις ανακοινώσεις μας, το πόρισμα συνδέει το δυστύχημα και με «υποκείμενους παράγοντες» (ενότητα 1.2.2. –«Underlying factors» στην αγγλική γλώσσα του αναρτηθέντος). Στην παράγραφο 12 τονίζεται –σε δική μας μετάφραση από το αγγλικό κείμενο- ότι «Ο ελληνικός σιδηροδρομικός τομέας υπέφερε πολύ από τις οικονομικές κρίσεις που ξεκίνησαν στα τέλη του 2009 και κορυφώθηκαν το 2010. Αυτό οδήγησε σε κακή συντήρηση και όλο και περισσότερη υποβάθμιση των υποδομών και σε διαρθρωτικές ελλείψεις προσωπικού το οποίο να συνεχίζει να παρέχει τις συνήθεις υπηρεσίες. Το σιδηροδρομικό σύστημα δεν είχε ανακάμψει από αυτή την κατάσταση στις αρχές του 2023». Με άλλα λόγια, ότι η σιδηροδρομική συγκοινωνία δεν μπορούσε να λειτουργήσει ομαλά λόγω των ελλείψεων σε προσωπικό, της ελλιπούς κατάρτισης του υπάρχοντος και της απαξίωσης των υποδομών λόγω κακής συντήρησης.
  4. Η διαπίστωση αυτή έχει μεγάλη σημασία, επειδή ίσως για πρώτη φορά σε καταγράφεται σε έγγραφο κρατικού φορέα ότι η πολιτική της δημοσιονομικής λιτότητας που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην πιο σκληρή της εκδοχή, τα Μνημόνια, απαξιώνει συστηματικά τις κοινωφελείς υπηρεσίες. Με αποτέλεσμα, όχι μόνο την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και της ποιότητας ζωής των πολιτών, αλλά και αυξημένους κινδύνους για την υγεία και τη ζωή τους. Προκαλώντας, ειδικά στον ΟΣΕ, ελλείψεις τόσο τρομακτικές που έχουν ξεπεράσει εδώ και χρόνια τα όρια της ασφαλούς λειτουργίας.
  5. Στην πραγματικότητα, το πλαίσιο αυτής της πολιτικής ίσχυε εξαρχής με την εισαγωγή του Ευρώ από το 2002, στη βάση του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», εφαρμοστικής συμφωνίας της συνθήκης του Μάαστριχτ. Βάσει της οποίας, οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης υπόκεινται σε όμοιους δημοσιονομικούς περιορισμούς με βασικότερο το ελάχιστο έλλειμμα του 2,5% στον προϋπολογισμό τους, ο οποίος ελέγχεται από την «Κομισιόν». Η διαφορά με τις μνημονιακές υποχρεώσεις είναι, ότι για τις επόμενες δεκαετίες, η Ελλάδα έχει την υποχρέωση για τις δεκαετίες που έρχονται, να έχει αντίστοιχου μεγέθους πρωτογενές πλεόνασμα προκειμένου να ξεχρεώσει το επαχθές και απεχθές χρέος που δανειστές και πολιτικό σύστημα φόρτωσαν στον ελληνικό λαό. Στόχος που είναι αμφίβολο αν μπορεί μια οικονομία να αντέξει, σύμφωνα με την αξιολόγηση της ίδιας της Ε.Ε. τον Μάιο του 2022.
  6. Ο σιδηρόδρομος υποχρηματοδοτείται συνεχώς από το 2005, στα πλαίσια των σπασμωδικών και αποτυχημένων προσπαθειών των κυβερνήσεων Κώστα Καραμανλή (2004-2009) να ανταποκριθούν στους δημοσιονομικούς περιορισμούς της Ε.Ε. βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας. Το ίδιο διάστημα, επί υπουργίας Κωστή Χατζηδάκη (2007-2009), έμπειρο και ειδικευμένο προσωπικό (μηχανοδηγοί, συνοδοί, σταθμάρχες, κλειδούχοι, τεχνίτες μηχανοστασίων) που ρύθμιζε την κυκλοφορία και συντηρούσε το τροχαίο υλικό μετατάχθηκε σε άσχετους τομείς (νοσοκομεία, αρχαιότητες). Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο λιγόστεψε το προσωπικό, αλλά υποβαθμίστηκε το επίπεδό του, αφού προέκυψε χάσμα γενεών σε σχέση με τη μετάδοση της τεχνογνωσίας. Ούτε άλλωστε τα ελλείμματα μειώθηκαν, αφού οι μεταταχθέντες συνέχισαν να μισθοδοτούνται από άλλους φορείς του Δημοσίου.
  7. Η νεοφιλελεύθερη λογική που βάζει τα λογιστικά μεγέθη πάνω από την ποιότητα ζωής, τόσο σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής, όσο και σε επίπεδο διαχείρισης, οδήγησε το σιδηρόδρομο στο σημείο να λειτουργεί κάτω από τα ελάχιστα αποδεκτά επίπεδα ασφαλείας. Η κακοδιαχείριση και οι προτεραιότητες του πελατειακού κράτους έκαναν τα υπόλοιπα.
  8. Eιδικά η παρούσα κυβέρνηση, ως και ανοιχτά και «ιδεολογικά» νεοφιλελεύθερη, άφησε το σιδηρόδρομο να ρημάζει: από το 2019, το κέντρο ελέγχου τηλεδιοίκησης της Λάρισας σταμάτησε να λειτουργεί λόγω προβλήματος στα καλώδια και δεν επιδιορθώθηκε ποτέ. Με βάση τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και τις ενέργειες του νέου Υπουργού, καταργήθηκε και το δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου στην Αθήνα. Με δεδομένο ότι επί και η φωτοσήμανση δεν ολοκληρώθηκε στην περιοχή (ολοκλήρωση σύμβασης 717, στην οποία αναφέρεται το πόρισμα) και την ακαταλληλότητα του σταθμάρχη, η σύγκρουση ήταν προδιαγεγραμμένη και το παράδοξο ίσως είναι ότι το κακό αυτό έγινε μόνο μία φορά.
  9. Η ιδιωτικοποίηση που εφαρμόστηκε και στον ελληνικό σιδηρόδρομο στον τομέα των μεταφορών, έρχεται σε αντίθεση με την ίδια την έννοια της κοινωφελούς υπηρεσίας, η οποία έχει λόγο ύπαρξης και πρώτη προτεραιότητα την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής των πολιτών και όχι το κέρδος γιατί αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και όχι απλή επιλογή εκ μέρους πελατών. Η πολιτική της εκχώρησης των κοινωφελών υπηρεσιών σε ιδιώτες επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλα τα κράτη-μέλη με το πρόσχημα της κάλυψης των ελλειμμάτων και προς δόξα του «θεσφάτου» του ελεύθερου ανταγωνισμού.
  10. Η απαξίωση των κοινωφελών υπηρεσιών δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα. Στην Ιταλία, με την ίδια λογική και στη βάση της ίδιας πολιτικής που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δημόσιοι αυτοκινητόδρομοι εκχωρήθηκαν σε ιδιώτες οι οποίοι μεγιστοποίησαν το κέρδος από τα διόδια και ελαχιστοποίησαν το κόστος συντήρησης, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η οδογέφυρα Μοράντι κοντά στη Γένοβα το 2018 με 43 νεκρούς. Παρά το γεγονός ότι και στην περίπτωση εκείνη, ο κίνδυνος είχε γίνει αντιληπτός από το 2010.
  11. Είναι προφανές ότι η πλήρης διαλεύκανση των συνθηκών με τις οποίες έγινε η σύγκρουση των αμαξοστοιχιών στα Τέμπη και η απόδοση ευθυνών σε όσους ανεξαιρέτως ενέχονται, είναι προτεραιότητα για τα εκατομμύρια λαού που διαδήλωσαν στις 28 Φεβρουαρίου τιμώντας τη μνήμη των νεκρών.
  12. Ταυτόχρονα, πρέπει αυτή η υπέρβαση της απάθειας και αδιαφορίας για τα κοινά που αναδείχθηκε, να οδηγήσει στην αξίωση και για την ανατροπή των πολιτικών επίλογών και των παθογενειών, που ως «υποκείμενοι παράγοντες» κατά τη διατύπωση του πορίσματος, οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα, για να μη θρηνήσουμε θύματα ξανά. Η υποστελέχωση και απαξίωση των κοινωφελών υπηρεσιών και του κοινωνικού κράτους συνδέονται και με τον πνιγμό του 36χρονου Αντώνη Καριώτη στο λιμάνι του Πειραιά τον Σεπτέμβριο του 2023, η οποία θα είχε αποτραπεί εάν δεν είχε υποστελεχωθεί το Λιμενικό Σώμα και ήταν παρών λιμενικός σε κάθε απόπλου πλοίου της γραμμής. Όπως και με την πρόσφατη δολοφονία νοσηλευομένης στο ψυχιατρικό κατάστημα στο Δαφνί που ανέδειξε την υποστελέχωση των νοσοκομείων της χώρας.
  13. Από τη στιγμή που τίθεται θέμα εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», σημαίνει ότι μπορεί και πρέπει να τεθεί και θέμα εξαίρεσης από κάθε δημοσιονομικό περιορισμό των δαπανών που αφορούν στην εξασφάλιση της ζωής, της ασφάλειας και των στοιχειωδών αναγκών για τη διαβίωση των πολιτών, στις οποίες περιλαμβάνεται η χρηματοδότηση του σιδηροδρομικού δικτύου. Σαν ένα πρώτο στάδιο για την ολοσχερή κατάργησή του “Συμφώνου” , η οποία είναι επιβεβλημένη.
  14. Επίσης, πρέπει να διεκδικήσουμε μια πολιτική όχι μόνο αναβάθμισης, αλλά και επέκτασης του σιδηροδρόμου. Να επανέλθουν στον έλεγχο του Δημοσίου οι σιδηροδρομικές μεταφορές. Σήμερα το δίκτυο είναι μικρότερο από αυτό του 19ου αιώνα. Εκτός από την αυτονόητη ασφάλεια της υπάρχουσας συγκοινωνίας, πρέπει να αποκατασταθούν οι σιδηροδρομικές γραμμές που καταργήθηκαν και να σχεδιαστούν νέες για την κάλυψη όλων των περιφερειών της χώρας. Η ύπαρξη ενός εκτεταμένου πλήρους κι ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου είναι δείγμα πολιτισμού και προϋπόθεση για τη ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας, όπως βλέπουμε σε όλες τις προηγμένες χώρες!

ΣΕ ΛΑΪΚΗ ΠOΛΙOΡΚΙΑ ΤO ΠOΛΙΤΙΚO ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΒOΥΛΗ

Μέγα πλήθος και σιωπή

Κυκλοφορεῖ τὸ νέο φύλλο τῆς Πέμπτης 6ης Μαρτίου 2025 τῆς «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ». Στὸ κύριο ἄρθρο τῆς ἐφημερίδας τοῦ Κωνσταντίνου Μπλάθρα μὲ τὸν τὸν παραπάνω τίτλο, τονίζεται, μεταξὺ ἄλλων:

«…Οι δυο τρεις λέξεις που ακούστηκαν παντού, δείχνουν το πώς και το γιατί το πλήθος και η σιωπή: «Δεν έχω οξυγόνο» και «Δικαιοσύνη». Το πρώτο αφορά τη γενικευμένη ασφυξία που έχει περιέλθει η χώρα και που μόνο οι ζώντες σε σκάφανδρα πολιτικοί δεν νιώθουν. Συνοπτικά σε σχέση με την ασφυξία των πολλών: Η κατάρρευση της παραγωγής και τη οικονομίας. Η μετατροπή της χώρας στη φτηνό τουριστικό θέρετρο και σε αποθήκη ανθρώπων από τα πέρατα της γης. Η αποδημία σχεδόν του συνόλου των νέων. Η δημογραφική κατάρρευση. Οι απειλές κατά της αξιοπρέπειας αλλά και της ακεραιότητας της Ελλάδας. Η εγκληματική αμέλεια σχετικά με τις υποδομές. Η παράδοση στην αχαλίνωτη τοκογλυφία. …….».

Ολόκληρο το άρθρο εδώ.

ΤΑ ΠΛΗΡΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γραφτείτε συνδρομητές για να έχετε πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενο.

Details