ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Σε ένα άρθρο μας στο φύλλο της 10.4.2014 της «Χριστιανική» αναλύσαμε τις δυσοίωνες εξελίξεις στον πληθυσμό της χώρας την 12ετία 2011-2012 (γήρανση του πληθυσμού, μεταβολές στην οικογενειακή κατάσταση, ανατροπή της σχέσης θρησκευτικών-πολιτικών γάμων και την αύξηση των γεννήσεων εκτός γάμου). Στο άρθρο εκείνο σε ό τι αφορά τη σχέση θρησκευτικών-πολιτικών γάμων δεν εξετάσαμε τα σύμφωνα συμβίωσης διότι ο θεσμός αυτός είχε καθιερωθεί το 2008 και το σύνολό τους την τετραετία 2009-2012 ήταν 840.
Ο πολιτικός γάμος καθιερώθηκε το 1982 και ο αριθμός τους και το ποσοστό που αντιπροσώπευαν στο σύνολο των γάμων αυξανόταν συνεχώς με αποτέλεσμα το 2012 να ξεπεράσουν τους θρησκευτικούς γάμους. Στο άρθρο θα εξετάσουμε τους θρησκευτικούς και πολιτικούς γάμους και τα σύμφωνα συμβίωσης την περίοδο 2012-2021 με βάση τα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Τα στοιχεία αυτά δίνονται στον Πίνακα.
Στο πρώτο μέρος του Πίνακα δίνεται ο αριθμός των θρησκευτικών και των πολιτικών γάμων, των συμφώνων συμβίωσης και του συνόλου τους τα έτη 2012 -2021 και στο δεύτερο μέρος η ποσοστιαία κατανομή τους.

Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι την περίοδο 2012-2021:

– Οι θρησκευτικοί γάμοι μειώθηκαν τα έτη 2013, 2014, 2017, 2019 και 2020 και αυξήθηκαν τα υπόλοιπα . Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε το 2020. Η μείωση αυτή οφείλεται από τη μια μεριά στα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας και από τη άλλη στο ότι το 2020 ήταν δίσεκτο έτος. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε το 2021 λόγω της χαλάρωσης των μέτρων και του γεγονότος ότι σημειώνεται αύξησή τους το έτος που έπεται του δίσεκτου. Παρ’ όλη, όμως την αύξησή αυτή το ύψος τους ήταν χαμηλότερο από εκείνο του 2019.
– Οι πολιτικοί γάμοι μειώθηκαν τα έτη 2013 και τα έτη 2016-2020 και αυξήθηκαν 2013,2014 και 2021. Η μεγαλύτερη μείωση τους σημειώθηκε το 2020 λόγω των περιοριστικών μέτρων και η μεγαλύτερη αύξησή τους το 2021 λόγω χαλάρωσης των μέτρων αυτών.
– Τα σύμφωνα συμβίωσης και το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν στο σύνολο αυξάνονταν συνεχώς όλα τα χρόνια της περιόδου αυτής.
– Το σύνολο των θρησκευτικών και πολιτικών γάμων είχε διακυμάνσεις έφτασε στο κατώτατο σημείο του, όπως και των θρησκευτικών και πολιτικών γάμων, το δίσεκτο έτος 2020 όπως συνέβη και τα δίσκεκτα έτη 2012 και 2016 για να ανακάμψει το 2021. Το ύψος όμως, όπως και των θρησκευτικών γάμων το 2021 ήταν, με τη εξαίρεση το 2020, το χαμηλότερο της περιόδου 2012-2021.
Εξαιτίας των όσων προαναφέρθηκαν τα ποσοστά που αντιπροσώπευαν οι θρησκευτικοί και πολιτικοί γάμοι και τα σύμφωνα συμβίωσης, όπως φαίνεται από το δεύτερο μέρος του Πίνακα διακυμαίνονταν με αποτέλεσμα οι θρησκευτικοί γάμοι, ενώ το 2012 ήταν λίγο χαμηλότεροι του 50% το συνόλου, το 2021 ήταν λίγο υψηλότεροι του ενός τρίτου!
. Η πραγματικότητα, όμως, σε ότι αφορά το σύνολο των θρησκευτικών γάμων που καταγράφεται από την ΕΛΣΤΑΤ και φαίνεται στον Πίνακα δεν αντιπροσωπεύει το πραγματικό σύνολό τους διότι όπως είναι γνωστό, πολλά ζευγάρια, για οικονομικούς ή άλλους λόγους τελούν πολιτικό γάμο και, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες τελούν και θρησκευτικό, τον οποίο συνδυάζουν και με βάφτιση του ή των παιδιών τους. Δεδομένου, όμως, ότι ο γάμος τους έχει ήδη καταγραφεί ως πολιτικός, ο θρησκευτικός δεν καταγράφεται.
Θα ήταν, επομένως, ενδιαφέρον να υπάρξουν στοιχεία από την πλευρά της Εκκλησίας για το αριθμό των θρησκευτικών γάμων, στους οποίους έχει προηγηθεί πολιτικός. Για το λόγο αυτό απέστειλα το 2014 μια επιστολή στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος στην οποία εξέθετα το πρόβλημα αυτό και πρότεινα ότι θα ήταν καλό:
«η Εκκλησία να συλλέγει κάθε χρόνο στοιχεία για τους γάμους που τελέστηκαν σε όλες τις ενορίες όλων των Μητροπόλεων της χώρας, ανεξάρτητα αν γι’ αυτούς έχει προηγηθεί ή όχι πολιτικός γάμος, ώστε να έχει μια σωστή εικόνα του συνόλου τους,. Αν, μάλιστα, το κρίνει χρήσιμο μπορεί να δίνει στη δημοσιότητα τα στοιχεία αυτά, ώστε και ο λαός να γνωρίζει την πραγματικότητα. Αν το κρίνεται σκόπιμο, για το θέμα αυτό μπορεί να επιληφθεί η Ιερά ή Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος».
Δυστυχώς δεν έγινε τίποτε και ο πραγματικός αριθμός των θρησκευτικών γάμων που τελούνται κάθε χρόνο στη χώρα παραμένει άγνωστος. Και αν, όμως, ήταν γνωστό το πραγματικό σύνολο των θρησκευτικών γάμων το ποσοστό που αυτό αντιπροσωπεύει στο σύνολο θα είναι χαμηλότερο εκείνου του αθροίσματος των ποσοστών των πολιτικών γάμων και των συμφώνων συμβίωσης Μια πολύ δυσοίωνη για την Εκκλησία εξέλιξη.

________
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην : Αντιπρόεδρος
της Βουλής, Υπουργός και Καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *
You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>