Όταν ήμουν στην 1η Λυκείου, είχαμε ένα φιλόλογο στο σχολείο –καλή του ώρα, όπου κι αν είναι-, ο οποίος συνήθιζε να αναφέρεται στην αργκό της ανήλικης τότε ακόμα γενιάς. Φράσεις «ο γέρος μου», «τα έχω πάρει στο κρανίο», ήταν σε πρώτη διαλογή, καθώς, όπως νόμιζε –όχι αβάσιμα- εμείς τα μειράκια τότε τις χρησιμοποιούσαμε κατά κόρον μεταξύ μας. Εμείς πάντως –τουλάχιστον όσοι ήξερα- δεν χρησιμοποιούσαμε τέτοιες εκφράσεις αλλά… άλλες.
Δεν ισχύει το ίδιο με την κλητική προσφώνηση «μπρο» που χρησιμοποιεί η γενιά που καλύπτει σχεδόν το σύνολο της πρώτης νεότητας, δηλαδή η Γενιά Ζ (γεννημένοι/-ες από 1996-2010). Θα ακούσουμε πολύ συχνά, εμείς της Γενιάς Υ (ή «Μιλένιαλς») τους ακόμα νεότερούς μας να απευθύνονται ο ένας στον άλλο ως «μπρο». Αυτό –θα πει κανείς- είναι καλό ή κακό;
Ας ξεκινήσουμε από το εξής: ενώ στην Αθήνα ήδη από το 2000 δύσκολα θα… έπιανες την κουβέντα σε κάποιον άγνωστο στο δρόμο (αν του απεύθυνες το λόγο για κάτι, το πιθανότερο είναι πως θα σε αγνοούσε, σύμφωνα με παλιό φίλο Αθηναίο, που διεκτραγωδούσε την κατάσταση), στη Θεσσαλονίκη είχαμε το εξής καλό: ο ένας προσφωνούσε τον (άγνωστο ακόμα) άλλο «αδερφέ», ειδικά τα παιδιά και οι άνθρωποι εν γένει των πιο λαϊκών στρωμάτων. Οι παλιοί Θεσσαλονικείς, έλεγε και ο Γιώργος Ιωάννου, παρ’ ότι πολιτικά μπορεί πλέον να εντάσσονται στην Αριστερά κ.λπ., έχουν μια νοοτροπία καλογερική- όχι γενικά χριστιανική, αλλά ειδικά καλογερική. Άλλωστε, από παλιά κάπου αντηχεί και η επιστολή του Παύλου που έγραφε: “Εὐχαριστεῖν ὀφείλομεν τῷ Θεῷ πάντοτε περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί, καθὼς ἄξιόν ἐστιν, ὅτι ὑπεραυξάνει ἡ πίστις ὑμῶν καὶ πλεονάζει ἡ ἀγάπη ἑνὸς ἑκάστου πάντων ὑμῶν εἰς ἀλλήλους”.
Ο Νίκος Ψαρουδάκης έχει γράψει από παλιά στα βιβλία του ότι η προσφώνηση «κύριος» (ακόμη και αν την εννοήσουμε με την τιμητικότερη εκδοχή της, ως «κύριος εαυτού», δηλαδή ελεύθερος και αυτεξούσιος άνθρωπος) προέρχεται από την αστική κουλτούρα. Η δε προλέτ κουλτ (προλεταριακή κουλτούρα) προέκρινε την προσφώνηση «σύντροφε». Ο δε Χριστός μας είπε το φοβερά ρηξικέλευθο (που ορισμένοι κι από τους Ιεράρχες μας ακόμα δε φαίνεται να εννόησαν): «Και πατέρα μη καλέσητε υμών επί τής γης· είς γαρ εστίν ο Πατήρ υμών, ο εν τοις ουρανοίς» (Ματθ. 23, 9).
Κι έφτασε η ώρα να διευκρινίσουμε αυτό που πολλοί από σας –ειδικά οι αγγλομαθείς και νεότεροι- ήδη ξέρετε: η προσφώνηση «μπρο» προέρχεται από το αγγλικό «bro», που είναι συντομότερη εκδοχή του «brother». Άρα, τα παιδιά της Γενιάς Ζ, είναι σα να αποκαλούν ο ένας τον άλλο: «αδερφέ». Στη Θεσσαλονίκη, θα συναντήσουμε και το «καρντάσης»-«καρντάσαινα/-ίνα», που προέρχεται από τα οθωμανικά τουρκικά και βέβαια σημαίνει επίσης αδερφός. Τόσο η τουρκική πολιτική παλιότερα όσο και η αμερικανική σήμερα (αν και πολύ λιγότερο πλέον) εισάγεται στα πλαίσια του επεκτατισμού. Ωστόσο, από την κουλτούρα του κάθε λαού μπορούμε να πάρουμε τα καλά. Ο τουρκικός πολιτισμός οπωσδήποτε έχει τα δικά του κάλλη και τα δικά του καλά στοιχεία. Αντίστοιχα, ο αμερικανικός. Πόσω μάλλον όταν μιλάμε για κουλτούρες εναλλακτικές και επαναστατικές (ροκ, μέταλ, ραπ), όπως αυτές στις οποίες θα βρούμε κατά κόρον αντίστοιχες προσφωνήσεις. Οι δε Έλληνες ήμασταν πάντα αφομοιωτές. Όπως έγραφε και ο Πλάτωνας στην Επινομίδα: «οι Έλληνες βέβαια, ό,τι παραλάβουν από τους βαρβάρους [=αλλοεθνείς] το απεργάζονται στο τέλος καλύτερο».
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Ναι, ρε μπρο!
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ… του 21oυ
Τη στήλη υπογράφουν: «Νεολαία της ΧΔ κατά του Νεοφιλελευθερισμού». Ήτοι, με αλφαβητική σειρά: Γιώργος Ιατρού, Γιάννης Καρανικόλας, Λευτέρης Λιτσάκος, Παύλος Παυλίδης, Γιώργος-Νεκτάριος Παναγιωτίδης, Βασίλης Σπυρόπουλος, Γιώργος Χαλοφτίδης-Πουλιώνης
“Χριστιανική” 5 Σεπτεμβρίου 2024. Το άρθρο είναι του Γιώργου-Νεκτάριου Παναγιωτίδη
