- ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΟΠΩΣ ΚΑΤΕΓΡΑΨΑΝ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΛΙΑΡΑΚΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΛΕΩΝΙΔΑ ΔΡΑΝΔΑΚΗ ΣΤΗ “ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ” ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ 1973.
Τὸ ἐπικείμενο 40ήμερο Μνημόσυνο τοῦ ἀείμνηστου Μανώλη Μηλιαράκη τὸ ἐρχόμενο Σάββατο, συμπίπτει μὲ τὰ 50 χρόνια τῆς κατάληψης τοῦ κτιρίου τῆς Νομικῆς Σχολῆς στὴν Ἀθήνα, κορυφαῖο σταθμὸ τοῦ ἀντιδικτατορικοῦ φοιτητικοῦ κινήματος, ποὺ εἶχε ἤδη ξεσπάσει καὶ καλυπτόταν ἀναλυτικὰ ἀπὸ τὴν τότε μηνιαία “Χριστιανικὴ” τοῦ Μαρτίου 1973: Στὴ στήλη “Καινούργιοι Ὁρίζοντες”, ὀνοματισμένη ἀπὸ τὸν τίτλο τῆς ἐφημερίδας τῆς προδικτατορικῆς ΕΧΟΝ, τὴν ὁποία κρατοῦσαν ἀπὸ κοινοῦ ὁ Μανώλης μαζὶ μὲ τὸ Λεωνίδα Δρανδάκη.
Ἡ μέρα τῆς κατάληψης τῆς Νομικῆς ἀξιολογεῖται ὡς “μέρα σταθμὸς” γιὰ τὸ φοιτητικὸ κίνημα. Δὲν εἶναι ὅμως τὸ μόνο γεγονὸς ποὺ καταγράφει ἡ φοιτητικὴ στήλη ἐκείνου τοῦ φύλλου μὲ γενικὸ τίτλο “Τὸ χρονικὸ τῶν φοιτητικῶν γεγονότων”: Τόσο πυκνογραμμένη ποὺ μὲ δυσκολία τὸ μάτι τοῦ μεταγενέστερου ἀναγνώστη ἐντοπίζει τὸ ρεπορτὰζ τῆς Νομικῆς. Γίνεται ἀναλυτικὴ μνεία τῶν κινητοποιήσεων στὸ Ε.Μ. Πολυτεχνεῖο ποὺ εἶχαν προηγηθεῖ, μὲ ἀφορμὴ τὸ νόμο ποὺ ἐπέτρεπε στὴ Χούντα μὲ πολιτικὰ κριτήρια νὰ διακόπτει τὶς ἀναβολὲς στράτευσης τῶν φοιτητῶν ποὺ ἀντιστέκονταν στὸ καθεστώς, τῆς “Δίκης τῶν 11”, τὶς κινητοποιήσεις κατὰ τὸ ἴδιο διάστημα στὴ Θεσσαλονίκη, στὸ χῶρο τῆς Φυσικομαθηματικῆς Σχολῆς καὶ τοῦ Χημείου, τὸ ψήφισμα συμπαράστασης τῶν φοιτητῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, ἀναλυτικὰ τὰ φαινόμενα τῆς ἀστυνομικῆς βίας.
Ὡς ἔκφραση τιμῆς καὶ μνήμης γιὰ τὸν κορυφαῖο αὐτὸ σταθμὸ τοῦ ἀντιδικτατορικοῦ φοιτητικοῦ κινήματος, ὅπως καὶ γιὰ τὸν Μανώλη Μηλιαράκη, ἀναδημοσιεύουμε τὴν περιγραφὴ τῶν γεγονότων τῆς Νομικῆς, πρωτότυπο ρεπορτάζ ἐξ ὁλοκλήρου:
“Φθάσαμε στὴν 21/2. Μέρα σταθμὸ γιὰ τὸ ἑλληνικὸ φοιτητικὸ κίνημα. 5.000 περίπου φοιτητὲς κλείνονται στὸ κτίριο τῆς Νομικῆς Σχολῆς, κλείνονται στὸν τόπο τῆς ἐργασίας τους καὶ διαμαρτύρονται. Ὁρκίζονται:
Στὸ ὄνομα τῆς Ἐλευθερίας νὰ ἀγωνισθοῦν γιὰ τὴν ἄρση κάθε καταπιεστικοῦ καὶ ἀνελεύθερου νόμου. Ἀρνοῦνται νὰ ἐξέλθουν ἕως ὅτου ἱκανοποιηθοῦν τὰ αἰτήματά τους. Ὁλόκληρη τὴν ἡμέρα ἡ Ἀθήνα δονεῖται ἀπὸ τὰ συνθήματα:”Ἐλευθερία”, “Δὲν περνἀει ὁ φασισμός”, “Κάτω τὸ διάταγμα”, “Φέρτε μας τὰ ἀδέλφια μας”, “Ἑλλὰς, Ἑλλήνων, Φυλακισμένων”, Ξύπνα Λαέ”, “Τώρα ξέρεις, μπορεῖς Λαέ”, “Εἴμαστε στὸ σπίτι μας”, “Εἴμαστε παιδιά σας”, “Ὁ Γκαντώνας στὸ στρατὸ κι ὁ Ἀσλανίδης στὸ προ-πό”, “Ὄχι στὸ ποδόσφαιρο”. Κάθε λίγο, τὰ συνθήματα διακόπτονται καὶ οἱ φοιτητὲς ψάλλουν τὸν Ἐθνικὸ Ὕμνο. Ἡ σημαία τοῦ μεγαλόπρεπου Κτιρίου τῆς Νομικῆς μένει μεσίστια σὲ ἔνδειξη πένθους. Οἰ ἐντὸς τοῦ κτιρίου φοιτητὲς τὰ μεσάνυκτα τῆς 21/2 ἀναγγέλλουν ὅτι κηρύσσουν ἀπεργία πείνης.
Οἱ ἐκτὸς τοῦ κτιρίου φοιτητὲς ἐκδηλώνουν μὲ κάθε τρόπο τὴ συμπαράστασή τους. Ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνο οἱ φοιτητὲς ποὺ συμπαρίστανται στὸν δίκαιο ἀγὠνα τῶν συναδέλφων τους. Εἶναι καὶ ὁ πολιτικὸς καὶ πνευματικὸς κόσμος. Ὁ Ἐπίσκοπος Ἀνδρούσης καὶ καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν κ. Ἀναστάσιος Γιαννουλᾶτος, ὁ ἱερεὺς Χριστοδούλου, ὁ Διάκονος Λαγουδάκης καὶ ἄλλοι κληρικοὶ προσπαθοῦν νὰ εἰσαγάγουν τρόφιμα στοὺς φοιτητές, ἀλλὰ ἡ ἀστυνομία τὸ ἀπαγορεύει. Τὰ “τιμημένα ράσα” τῶν ἱερέων κρύβουν λίγες τροφὲς γιὰ τοὺς ἀποκλεισμένους. Οἱ Ἀστυνομικοὶ τοὺς ἀνακαλὐπτουν καὶ τοὺς διώχνουν. Ὁ κόσμος ποὺ βρίσκεται στοὺς γύρω ἀπὸ τὸ κτίριο τῆς Νομικῆς δρόμους συμπαρίσταται στοὺς φοιτητὲς μὲ συνθήματα ὅπως “Εἴμαστε μαζί σας”, Κουράγιο ἀδέλφια”, “Θάρρος”, κ. ἄ.
Ἡ ἔξοδος
Τὸ ἀπόγευμα τῆς 22/2, μετὰ ἀπὸ συνεννόηση τῶν φοιτητῶν μὲ τὶς Πρυτανικὲς Ἀρχές, ἀποφασιζεται ἡ ἔξοδος ἀπὸ τὸ κτίριο. Ὁ Πρύτανις ζητᾶ δεκαήμερη προθεσμία προκειμένου νὰ φροντίσει γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων τῶν φοιτητῶν του. Οἰ φοιτητὲς ἐμπιστεύονται τὸν Πρύτανί τους. Δείχνουν τὴν καλὴ θέλησή τους. Σύγχρονα ὅμως, ὑπόσχονται νὰ ἐπαναλάβουν τὸν ἀγώνα τους, σὲ περίπτωση ποὺ τὰ αἰτήματά τους δὲν γίνουν δεκτὰ ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση.
Ἡ ἔξοδος εἶναι γεγονός. Πραγματοποιεῖται ἤρεμα, παρουσία τῶν Καθηγητῶν καὶ τῶν Ἀστυνομικῶν Ἀρχῶν. Τραγικὰ ὅμως γεγονότα ἔμελλε νὰ ἐξελιχθοῦν στοὺς κεντρικοὺς δρόμους τῆς Ἀθήνας ἀπὸ ἐκείνης τῆς ὥρας μέχρι ἀργὰ τὴ νύκτα (22.30). Φοιτητὲς καὶ φοιτήτριες κτυποῦνται ἀλύπητα. Ἀνύποπτοι πολίτες ποὺ περιμένουν στὴ στάση τῶν λεωφορείων ἢ πηγαίνουν σπίτι τους δέχονται ἐπιθέσεις καὶ ξυλοκοποῦνται ἀπὸ τὰ ὄργανα τῆς Ἀστυνομίας. Σκηνὲς ἀποτροπιασμοῦ καὶ ντροπῆς.
Ξημερώνει ἡ 23/2, ὁ κόσμος ποὺ ἔζησε τὰ γεγονότα τῆς περασμένης βραδυᾶς περιμένει νὰ δεῖ στὶς ἐφημερίδες τὴν παρουσίασή τους. Ὁ Τύπος ὅμως τῆς 23/2 σιωπᾶ. (Ἐξαίρεση κάπως ἐμφάνισε ἡ “ΒΡΑΔΥΝΗ”). Ἀφιερώνει ὁ ὑπόλοιπος τύπος, ὅπως πάντα, σελίδες γιὰ τὸ ποδόσφαιρο, γιὰ τὴ μόδα, γιὰ τοὺς “καλλιτέχνες”, μὲ οὔτε μιὰ λέξη γι’ αὐτοὺς ποὺ δεινοπάθησαν τὴ βραδυὰ τῆς 22ας.
Τὸ Σἀββατο 24/2 δίδουν τὸ παρὸν στοὺς δρόμους καὶ οἱ νέοι τῶν κεντρικῶν Φροντιστηρίων, οἱ αὐριανοὶ Φοιτητές. Ἡ διαδήλωσή τους ἀντιμετωπίζεται ὅπως καὶ οἱ προηγούμενες…
Δεδομένου ὅτι τὰ αἰτήματα τῶν φοιτητῶν δὲν ἱκανοποιήθηκαν, οἱ κινητοποιήσεις ἐντάθηκαν καὶ τὸ Μάρτιο…
