«Ἀλλοίμονο! Ἀμύητοι, ἄπιστοι, ἀκατάνυχτοι, εἴμαστε οἱ πιὸ πολλοὶ σήμερα, τώρα ποὺ ἔπρεπε νὰ προσπέσουμε μὲ δάκρυα καυτερὰ στὴν Παναγία καὶ νὰ ποῦμε μαζὶ μὲ τὸ Θεόδωρο Δούκα τὸ Λάσκαρη, ποὺ σύνθεσε μὲ συντριμένη καρδιὰ τὸν παρακλητικὸ κανόνα:
• »“Ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου μὲ ζάλαι ὥσπερ μέλισσαι κηρίον, Παρθένε”. Σὰν τὰ μελίσσια ποὺ τριγυρίζουνε γύρω στὴν κερήθρα, ἔτσι κ’ ἐμένα μὲ ζώσανε οἱ ζαλάδες τῆς ζωῆς καὶ πέσανε ἀπάνω στὴν καρδιὰ μοῦ καὶ τὴν κατατρυπᾶνε μὲ τὶς φαρμακερὲς σαγίτες τούς. Ἄμποτε, Παναγiα μου, νὰ σὲ ‘βρω βοηθό, νὰ μὲ γλύτώσεις ἀπὸ τὰ βάσανα. Μὰ ποιὸς ἀπὸ μᾶς γυρεύει βοήθεια ἀπὸ τὴν Παναγία, ἀπὸ τὸν Χριστὸ κι’ ἀπὸ τοὺς ἁγίους; Γυρεύουμε βoήθεια ἀπὸ τὸ κάθε τί, παρεκτός ἀπὸ τὸ Θεό». (Φώτης Κόντογλου «Ἑλληνικὴ Δημιουργία» τεῦχος 37-1949)

• Σὲ σύγκριση μὲ τὸν (παλαιότερο) Μικρὸ Παρακλητικὸ Κανόνα, ὁ «Μέγας Κανὼν» περιλαμβάνει αὐξημένες τὶς ἀγωνίες ἐνὸς ἀνθρώπου μὲ αὐξημένες βιοτικὲς μέριμνες. Στὴ δική του περίπτωση, ποὺ ἀσκεῖ ἐπίζηλη αὐτοκρατορικὴ ἐξουσία. Μὲ πολιτικοὺς ἀντιπάλους καὶ ἀνταγωνιστὲς ἕτοιμους νὰ τὸν «κατασπαράξουν» σὰν τὰ ἄγρια θηρία.
• Πιὸ ἀδύναμος χαρακτήρας ἀπὸ τὸν πατέρα του Ἰωάννη Γ’ Δούκα-Βατάτζη καὶ μὲ κλονισμένη τὴν ὑγεία, ὁ Θεόδωρος Β’ μόνον ἀπὸ τὴν Παναγία μποροῦσε νὰ πάρει τὴν ψυχικὴ καὶ σωματικὴ δύναμη ποὺ χρειαζόταν γιὰ ν’ ἀντέξει τὴ δοκιμασία καὶ τὴν ἀγωνία του.
• Τὰ λίγα χρόνια ποὺ βασίλεψε, ἡ Παναγία τοῦ ἔδωσε τὴ δύναμη νὰ συνεχίσει τὸ ἔργο τοῦ πατέρα του. Στὴ βάση τῆς κοινωνικῆς δικαιοσύνης πρὸς ὄφελος τῶν μεσαίων καὶ λαϊκῶν στρωμάτων, ὑπηρέτησε ὅπως καὶ οἱ Λασκαρίδες προκατοχοί του, μιὰ «δεύτερη εὐκαιρία» γιὰ τὸν μεσαιωνικὸ ἑλληνισμὸ νὰ διαφυλάξει τὴν πολιτική του ἐλευθερία σὲ στέρεες πνευματικές, πολιτικὲς καὶ οἰκονομικὲς βάσεις.

• Προκαλώντας ὅμως τὸ φθόνο τῆς ὀλιγαρχίας τῶν «δυνατῶν», ποὺ ἔνοιωθε παραμερισμένη. Καὶ ποὺ βρῆκε τὴν εὐκαιρία, μὲ ἐκφραστὴ τὴ μοιραία δυναστεία τῶν Παλαιολόγων, νὰ ἀνακτήσει πραξικοπηματικὰ τὴν ἐξουσία. Κομμάτιασαν στὴν κυριολεξία τὸν ἄνθρωπο ποὺ ὄρισε πρωθυπουργὸ καὶ κηδεμόνα τοῦ μικροῦ παιδιοῦ του, Ἰωάννη Δ’. Καὶ στὴ συνέχεια, τὸ ἀπομάκρυναν ἀπὸ τὴν ἐξουσία καὶ τὸ τύφλωσαν.
• Ἡ ἀποξένωση τῆς ἐξουσίας ἀπὸ τὶς λαϊκὲς τάξεις, ἡ ψευδαίσθηση ὅτι ἡ ὑποτέλεια καὶ ἡ πολύπλευρη ἐξάρτηση ἀπὸ τὴ Δύση θὰ τοὺς
διέσωζαν, ἔφεραν τὴν κατάρρευση καὶ τὴ 2η ἅλωση.
• Ἴσως πρέπει νὰ διδαχθοῦμε ἀπὸ τὴν Ἱστορία, δεδομένου ὅτι ἀνάλογη πορεία ἀκολουθοῦμε σήμερα, τρέφοντας ψευδαισθήσεις γιὰ τὴν
«ἀσφάλεια» ποὺ μᾶς παρέχουν ἐξ Εὐρώπης «Ἑνώσεις».

ΦΩΤΟ: Παναγία ἡ Προυσιώτισσα