• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΜΟΦΡΟΣΥΝΗ

Δημοσιεύουμε το κείμενο που μας έστειλε ο Νικήτας Αποστόλου από τα Ιωάννινα, καθ’ όλα αξιόλογο για τη θεμελίωση των ορίων της νομιμοφροσύνης για τους Χριστιανούς, που φτάνει στο συμπέρασμα ότι “ο Χριστιανός, δεν είναι ο ρεαλιστής που επιδιώκει το κατά τον κόσμο “εφικτό καλό”, είναι ο αέναος Επαναστάτης , που αγωνίζεται για όλα τα παραπάνω, που συνιστούν αέναη Επανάσταση, την οποία περιγράψαμε ανωτέρω και η οποία κατά τον κόσμο είναι “ουτοπία ”. Στον αγώνα τους αυτόν, οι Χριστιανοί γνωρίζουν ότι αναπόφευκτα θα υποστούν διώξεις”. Με την επιφύλαξη ότι, η σγκεκριμένη ενέργεια του βουλευτή στην Εθνική Πινακοθήκη με αφορμή την οποία γράφτηκε το άρθρο, άσχετα από τις όποιες προθέσεις του στις οποίες δεν υπεισερχόμαστε, είναι απαράδεκτη και καταδικαστέα και κανέναν ομολογιακό σκοπό δεν εξυπηρετεί, όπως έχουμε τονίσει στην ανακοίνωση που εκδώσαμε.    

του Νικήτα Αποστόλου

Στις 10 Μαρτίου ο Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης Ν. Παπαδόπουλος προέβη σε ομολογιακή δράση κατεβάζοντας βλάσφημους πίνακες ζωγραφικής στην Εθνική Πινακοθήκη προξενώντας σπάσιμο υαλοπινάκων και τελώντας έτσι κατά την ισχύουσα νομοθεσία το πλημμέλημα της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας.
Το γεγονός αυτό θέτει επί τάπητος το διαχρονικό ζήτημα της νομιμοφροσύνης των Χριστιανών προς τις κοσμικές εξουσίες.
Τις θέσεις μου ως ένα μέλος της Εκκλησίας για το θέμα αυτό εκθέτω παρακάτω.
Η Εκκλησία (το σύνολο των πιστών), η ομολογούμενη στο σύμβολο της πίστεως, είναι “σώμα Χριστού” (Α΄Κορινθ. Κεφ. ΙΒ 27). Συγκροτήθηκε την Πεντηκοστή και υπάρχει ως θριαμβεύουσα “στους ουρανούς” και ως η στρατευομένη στη γη.
Η Εκκλησία υπάρχει και θα υπάρχει στους αιώνες των αιώνων. «Πύλαι άδου ου κατισχύσουσι αυτής» (Ματθ. Κεφ. 16 18). Οι 20 αιώνες ζωής της, επιβεβαιώνουν ήδη την ορθότητά της αλήθειας αυτής ή αν θέλετε του χριστιανικού αυτού δόγματος. Όταν λέμε στρατευομένη Εκκλησία πρέπει να εννοούμε όλο το σύνολο των πιστών μελών της ( λαϊκούς και κληρικούς), που είναι βαπτισμένα και ζουν συνειδητά και ελεύθερα μέσα σ’ αυτήν, καθώς επίσης και τις συλλογικές οντότητές της, όπως είναι, οι Ενορίες, οι Μονές κ.λ.π..
Στην ενορία, ο Χριστιανός βιώνει, ως μέλος ευρύτερης πνευματικής οικογένειας της Εκκλησίας τους άλλους Χριστιανούς, ως πνευματικούς του αδελφούς.
H Εκκλησία συνιστά στα μέλη της, συγκεκριμένο τρόπο ζωής, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, που αναφέρεται στις σχέσεις με τον Θεό, τον «πλησίον», και τον εαυτό τους. Ο συγκεκριμένος αυτός τρόπος ζωής, είναι ουσιώδης και καθοριστικής σημασίας, γιατί, εάν μερικώς παραμεληθεί, έχει ως συνέπεια να καταργείται η ιδιότητα του «ζωντανού» μέλους της Εκκλησίας.
Για την έννοια του Κράτους η επιστήμη της Πολιτειολογίας έχει πολλούς ορισμούς. Θα αρκεσθώ στον ποιο απλό που καλύπτει καλύτερα διαχρονικά αυτήν την έννοια. Κράτος είναι πρωτογενής κυρίαρχος εξουσία, η οποία ασκείται από πρόσωπα, ατομικά ή συλλογικά, σε λαό εγκατεστημένο μονίμως σε ορισμένον εδαφικό χώρο (την επικράτεια του Κράτους).
Ας προχωρήσουμε να δούμε τι μας αποκαλύπτει η Αγία Γραφή σχετικά με τις κοσμικές εξουσίες στις οποίες περιλαμβάνεται κυρίως το Κράτος.
Πρέπει πρωταρχικά να σημειώσουμε τον τελικό επίγειο στόχο της Θείας Πρόνοιας δοσμένο από το ίδιο το στόμα του Κυρίου μας στην επί του Όρους ομιλία Του. Αυτός είναι το “ελθέτω η Βασιλεία Σου γεννηθήτω το θέλημα Σου ως εν Ουρανώ και επί της Γης”(Ματθ. Κεφ. 6 9-10). Στόχος, που θα υλοποιηθεί όταν “έλθει το πλήρωμα του χρόνου” . Και ο στόχος αυτός αναφέρεται και στις κοσμικές εξουσίες όπως επιβεβαιώνεται στην προφητεία (Μιχ. Δ. 1-8), όπου δίδεται η προφητεία ότι οι λαοί και τα έθνη “θα κατακόψωσι τας ρομφαίας αυτών εις άροτρα και τα δόρατα αυτών εις δρέπανα και ουκέτι μη αντάρει έθνος επί έθνος ρομφαίαν και ουκέτι μάθωσι πολεμείν …..και βασιλεύσει Κύριος”. Ο αυτός στόχος αναφέρεται και σε άλλες προφητείες (Δαν. Β 1-46, Ψαλμ. Νστ΄1-10, Ησαϊας Β 2-4 κ.α.)
Στα Ευαγγέλια (Ματθ. Κεφ. Δ 8-11), (Λουκάς Κεφ. Δ 5-8& ΚΒ 25-27) & (Μαρκ. Ι 42-45) έχουμε τη διαπίστωση ότι τα Κράτη όπως διαχρονικά δομήθηκαν έχουν, ως αυτοσκοπό και ως θεσμική διάρθρωση και ως νοοτροπία εξουσίας, αντίθετη στόχευση προς την στόχευση της Εκκλησίας. Στα ανωτέρω χωρία διαβάζουμε ότι μετά την βάπτισή Του στον Ιορδάνη, ο Κύριός μας πήγε στη έρημο, όπου νήστεψε 40 ημέρες. Εκεί υπέστη τους πειρασμούς του διαβόλου στους οποίους ο διάβολος περιέλαβε και τον εξής πειρασμό: Του έδειξε όλα τα βασίλεια του κόσμου και τα μεγαλεία τους και του είπε. “Όλα αυτά θα σου τα δώσω αν πέσεις και με προσκυνήσεις” “γιατί σε μένα (η εξουσία τους) έχει παραδοθεί και σε όποιον θέλω τη δίδω”.
Επομένως “Χριστιανός” που συνεργάζεται με τους φορείς της υφισταμένης εξουσίας, ή εναλλάσσεται στην άσκηση αυτής της εξουσίας ή διεκδικεί μερίδιο για την άσκηση εξουσίας επί των μελών της κοινωνίας , είναι απλώς υποκριτής και φαρισαίος, για να μην πούμε “αντίχριστος”, αφού έχει “ξεχάσει” πως ΟΛΕΣ οι εξουσίες ανήκουν και σήμερα στον διάβολο.
Επίσης, όταν ανέβαιναν για τα Ιεροσόλυμα ο Χριστός με τους μαθητές του τους είπε τα εξής. “Ξέρετε πως αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους ηγέτες των λαών τους καταπιέζουν και οι μεγάλοι από αυτούς τους υποδουλώνουν. Αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει σε εσάς. Όποιος από εσάς θέλει να αναδειχθεί και να αναλάβει ηγετική θέση ανάμεσά σας να είναι υπηρέτης σας και όποιος θέλει να είναι ανάμεσά σας πρώτος να είναι υπηρέτης όλων. Γιατί και “ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε να υπηρετηθεί αλλά να υπηρετήσει και να δώσει την ζωή του λύτρα για πολλούς”.
Επίσης «Ο μείζων εν υμίν γενέσθαι ως ο διακονών. Τις γαρ μείζων, ο ανακείμενος ή ο διακονών; Ουχί ο ανακείμενος; Εγώ δε ειμί εν μέσω υμών ως ο διακονών» (Λουκ. 22, 26-27). Παράλληλα μας συνιστά “…Ἐὰν οὖν ὁ Υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθαι” (Ἰωαν. Η 36).
Όταν ερωτήθηκε από τον Πιλάτο ο Κύριος εάν θεωρεί τον εαυτό του Βασιλέα ο Χριστός απάντησε ότι “ Η βασιλεία η δική μου δεν προέρχεται από τον κόσμο αυτόν” (Ιωαν. ΙΗ 36) και όταν οι Φαρισαίοι επεδίωξαν να τον παγιδεύσουν και τον ρώτησαν για το εάν έπρεπε να καταβάλουν τους κρατικούς φόρους τότε τους απάντησε “Δώστε λοιπόν στον Καίσαρα όσα είναι του Καίσαρα και στον Θεό όσα είναι του Θεού” (Ματθ. Κεφ. ΚΒ 15-22) .Εδώ αποσαφηνίζεται η διαστολή της “Βασιλείας του Θεού” από τις τότε υφιστάμενες κοσμικές εξουσίες.
Τα ανωτέρω πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας, για να αντιληφθούμε ορθά όσα ο Απόστολος Παύλος στο κεφ. ΙΓ 1-7 της προς Ρωμαίους Επιστολής του, στο Κεφ. Β 1&2 της Α΄προς Τιμόθεον Επιστολής του και στο Κεφ. 3 1&2 της προς Τίτον επιστολής του αναφέρει για τις σχέσεις που πρέπει να έχει ο Χριστιανός με τις κρατικές εξουσίες ως μέλος της κοινωνίας. Στα χωρία αυτά ο Απόστολος μας τονίζει καταρχήν ότι “…Οι υπάρχουσες εξουσίες από τον Θεό έχουν ταχθεί”. Οι εξουσίες απρόσωπα, ως αντικειμενική πραγματικότητα τρόπου οργάνωσης της κοινωνικής ζωής, που σημαίνει ότι η ορθή ερμηνεία των λόγων αυτών είναι πως αναρχική κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει. Περαιτέρω ο Απόστολος Παύλος προσδιορίζει την αποστολή των εξουσιών ως εξής. “Θεού γαρ διάκονος εστί σοι εις το αγαθόν” και επομένως ο Χριστιανός εάν πράττει έργα “αγαθά” δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από τους φορείς της εξουσίας. Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε όμως ότι διάκονοι του Θεού εν προκειμένω δεν μπορεί να είναι φορείς εξουσιών που είναι τυραννικές και δεν σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία . Με αυτή την δεδομένη αλήθεια, στην πρώτη επιστολή του Προς Κορινθίους στο 6ο Κεφάλαιο στ. 1 έως και 8, ο Απόστολος Παύλος προτρέπει τους χριστιανούς να μην καταφεύγουν στα δικαστήρια της τότε Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά τις μεταξύ των διαφορές να τις επιλύουν εντός της Εκκλησίας των με κριτές μέλη της.
Με την προτροπή αυτή αποκαλύπτει την αλήθεια ότι οι τότε νόμοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εμφορούντο από πνεύμα ατομοκεντρικό τουτέστιν εωσφορικό και επομένως οι χριστιανοί με τον τρόπο της ζωής των όφειλαν να τους υπερβούν, μένοντας πιστοί στις χριστιανικές εντολές για βίο αδελφοσύνης, αγάπης, ελευθερίας και δικαιοσύνης. Ο Απόστολος Παύλος περαιτέρω συνιστά στους πιστούς “Τιμής ηγοράσθητε μη γίνεσθε δούλοι ανθρώπων” (Κορ. Α΄Κεφ. 7 στ.23), “Τη ελευθερία ουν η Χριστός ημας ηλευθέρωσε, στηκετε, και μη πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε”(Γαλ. Κεφ.5 στ.1).
Επομένως ο συνειδητός Χριστιανός γνωρίζει ότι κυβερνιέται από τυράννους, όταν αυτοί δεν σέβονται την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του λαού, όπως επιτάσσει το Ευαγγέλιο.
Περαιτέρω ο Απόστολος Παύλος ζητά από τους πιστούς να προσεύχονται για τους ανθρώπους που ασκούν την εξουσία ο Θεός να τους φωτίσει ώστε η πολιτική των να έχει ως αποτέλεσμα την ελευθερία, την δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια των διοικουμένων.
Για το ζήτημα των κοσμικών εξουσιών την ίδια θέση βλέπουμε ότι διατυπώνει και ο Άγιος Ιωάννης ο Xρυσόστομος. Το άρχειν και το άρχεσθαι αποτελεί θεία τάξη. Ξεκαθαρίζει άμεσα όμως ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του άρχειν, που είναι θέλημα Θεού, και της εκλογής των αρχόντων, που ανήκει στην ευθύνη των ανθρώπων. Αρνείται ότι ο κάθε άρχοντας έχει «ελέω Θεού» την εξουσία. Ρεαλιστικά διαπιστώνει όμως ότι πολλοί άρχοντες είναι ανάξιοι και μάλιστα τύραννοι. Kανένας εκκλησιαστικός συγγραφέας δεν μαστίγωσε τόσο πολύ τους παντός είδους ελλειμματικούς και τυραννικούς άρχοντες όσο ο Χρυσόστομος. Περαιτέρω πρέπει να σημειωθεί ότι ο Απόστολος Πέτρος στην Α΄Επιστολή του στο Κεφ. 2 12 -17 γράφει ότι οφείλουν οι Χριστιανοί να έχουν ορθοπραξία, σ΄αυτήν περιλαμβάνεται και η τιμή προς τους φορείς της εξουσίας. Οι φορείς των εξουσιών όμως γράφει έχουν ως αποστολή από τον Θεό να τιμωρούν τους κακούς και να επαινούν αυτούς που πράττουν καλά έργα. Υπ΄ αυτήν την έννοια η νομιμοφροσύνη του Χριστιανού προς τους φορείς των εξουσιών υπόκειται σε αυτές τις προϋποθέσεις. Άλλως ισχύει η διακήρυξη του ιδίου Αποστόλου Πέτρου προς τον αρχιερέα στο “συνέδριο”-δικαστήριο “πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις” (Πράξεις Αποστόλων Κεφ. Ε στ. 29). Να σημειώσουμε εδώ ότι η κατηγορία εναντίον των Αποστόλων συνίστατο στο ότι άσκούσαν την “διακονία του λόγου” στη πρώτη Χριστιανική Εκκλησία.
Πρέπει στο σημείο αυτό να συνεκτιμήσουμε και το ιστορικό γίγνεσθαι του χρόνου στον οποίο οι ανωτέρω επιστολές των Αποστόλων εγράφησαν. Είναι γύρω στο 55 μ.Χ., όταν οι Εβραίοι είχαν εξεγερθεί κατά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με κίνητρα εθνικιστικά. Τότε οι Χριστιανοί είχαν διαχωρίσει την θέση τους, δεν τους ακολούθησαν στην βίαιη εξέγερση.
Έχοντας ορθοπραξία οι χριστιανοί των πρώτων Εκκλησιών αποδέχονταν τους κρατικούς θεσμούς, ήταν νομιμόφρονες μόνο εάν οι νόμοι και οι διαταγές των ασκούντων την εξουσία Αυτοκρατόρων δεν έρχονταν σε αντίθεση με τις εντολές του Ευαγγελίου, όπως μας βεβαιώνει ο φιλόσοφος και μάρτυς Ιουστίνος . “…..πείθονται τοις κειμένοις νόμοις και τοις ιδίοις βίοις νικώσι τους νόμους ” (Προς Διόγνητον 5, 10).
Σήμερα οι πρωτογενώς θέτοντες κανόνες ρυθμίσεως των σχέσεων των ανθρώπων (βουλευτές) στην κάθε Πολιτεία κατά κανόνα δεν ενεργούν ως διάκονοι του Θεού για το καλό των ανθρώπων. Επομένως καθίστανται τύραννοι και οι Χριστιανοί πρέπει να τους αντιμάχονται. Οι χριστιανοί μάχονται να θεραπεύονται τα αίτια της κακοδαιμονίας στις κοινωνίες των ανθρώπων πρωτίστως με την δικαιοσύνη και όχι τα αποτελέσματα της με την ελεημοσύνη.
Επομένως ο Χριστιανός όντας νομιμόφρων με την αγάπη την ισότητα και την δικαιοσύνη και τις άλλες εντολές του Ευαγγελίου, με μέσα την πειθώ, τον λόγο, την παρρησία και την παθητική αντίσταση, αντιμάχεται το μίσος, την αδικία την ανισότητα, την καταπίεση και την αυθαιρεσία και αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αντιμάχεται θεσμούς που κοινωνικοποιούν τις ζημίες ΄και ιδιωτικοποιούν τα κέρδη στη λειτουργία των οικονομικών σχέσεων των ανθρώπων. Αγωνίζεται στη δημόσια ζωή για την μετατροπή των κανόνων που διέπουν τις σχέσεις των ανθρώπων από σχέσεις εξουσίας σε σχέσεις διακονίας. Αντιμάχεται θεσμούς νοοτροπίες και πρακτικές πάσης φύσεως αρχόντων που εμποδίζουν να υλοποιείται σύμφωνα με την παράδοσή μας η Θεία Λειτουργία, όπως συνέβη κατά την περίοδο της επιδημίας του κορονοϊού και περαιτέρω αγωνίζεται ώστε να συμβάλλει στην υλοποίηση “όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου” να υλοποιηθεί η επαγγελία του Κυρίου μας για όλη η ανθρωπότητα το “και γενήσεται μια ποίμνη εις ποιμήν” (Ιωαν. Ι΄ 16).
Επομένως ο Χριστιανός, δεν είναι ο ρεαλιστής που επιδιώκει το κατά τον κόσμο “εφικτό καλό”, είναι ο αέναος Επαναστάτης , που αγωνίζεται για όλα τα παραπάνω, που συνιστούν αέναη Επανάσταση, την οποία περιγράψαμε ανωτέρω και η οποία κατά τον κόσμο είναι “ουτοπία ”.
Στον αγώνα τους αυτόν, οι Χριστιανοί γνωρίζουν ότι αναπόφευκτα θα υποστούν διώξεις.
Ο Χριστός μας και ο Απόστολος Παύλος το προανήγγειλαν . «Εἰ ἐμέ ἐδίωξαν, καί ὑμᾶς διώξουσιν·» (Ἰω. Κεφ.15 20), και «Πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ διωχθήσονται» (Β΄ Τιμ. Κεφ. 3 12).

Ιωάννινα 21-3-2025
Νικήτας Αποστόλου
πτυχιούχος Π.Α.Σ.Π.Ε.
Συνταξιούχος Δημοσίου
πρώην Τμηματάρχης Υπουργείου Γεωργίας
κάτοικος Ιωαννίνων
οδός Ν. Ζέρβα αριθ. 39