του Μιχάλη Κουτούζη

Ἴσως πρέπει νά θυμίσουμε σέ ὅλους ὅσους ἐκπλήσσονται ἀπό τήν ἄνοδο τῆς ἀκροδεξιᾶς στήν Εὐρώπη, ὅτι αὐτή δέν πέφτει ἀπό τόν οὐρανό.
Ἔτσι, θά ἦταν ἀπαραίτητο νά ἀπαριθμήσουμε τά γενεσιουργά αἴτια αὐτῆς τῆς θανατηφόρας τάσης. Ξεκινώντας ἀπό τά βασικά: τήν πλήρη συμμόρφωση τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης στό νεοφιλελευθερισμό καί τίς κυρώσεις πού συνεπάγονται ἐνάντια σέ κάθε λαϊκή βούληση πού δέν ὑποτάσσεται. Μέχρι τό σημεῖο κάθε κριτική στόν νεοφιλελευθερισμό νά θεωρεῖται κριτική στήν ἴδια τήν Ε.Ε.
Ὁ κατασταλτικός ρόλος αὐτῆς τῆς Εὐρώπης γίνεται αἰσθητός ὡς μιά κανονιστική διείσδυση ἑνός τεχνοκρατικοῦ ὀργανισμοῦ, o ὁποῖος, ἔχοντας ἀπονευρώσει κάθε δημοκρατική εὐαισθησία μέσα του, ἀγνοεῖ συστηματικά τή βούληση τῶν λαῶν πού τή συναποτελοῦν. Στό σημεῖο πού ὅποια κυβέρνηση προσαρμόζεται μαζί της νά θεωρεῖται ἀνδρείκελο.
Τοποθετώντας στήν Ἰταλία ἤ στήν Ἑλλάδα ὡς πρωθυπουργούς ἀνθρώπους τοῦ χεριοῦ της, τούς ὁποίους ἀποκαλεῖ «τεχνοκράτες», ἡ Εὐρώπη ἐνισχύει ἄποψη αὐτή ἀντί νά κάνει τά πάντα γιά νά τήν καταπολεμήσει. Τό ἴδιο κάνει κάθε φορά πού ἕνας ἡγέτης ἐκφράζει ἀμφιβολίες -ἤ τήν ἀντίθεσή του- στίς πολιτικές πού ἐφαρμόζονται. Κι ἀκόμα χειρότερα. Στήν ἑλληνική περίπτωση, ἐπιδιώχθηκε νά ταπεινωθεῖ, νά ἐκμηδενιστεῖ ἕνας προοδευτικός λόγος καί νά ἀφανιστεῖ μιά λαϊκή βούληση, σέ μεγάλο βαθμό πλειοψηφική, ἡ ὁποία ἀρνήθηκε, μέ δημοψήφισμα, τίς εὐρωπαϊκές ἐπιταγές.
Φυσικά, αὐτή ἡ Εὐρώπη, αὐτιστική καί τεχνοκρατική συνάμα, δέν εἶναι ἡ μόνη αἰτία αὐτῆς τῆς ἀντίδρασης: Οἱ κυβερνήσεις εἶναι ἀνίκανες νά δικαιώσουν μιά πολιτική μέ ἐπικυριαρχία τῆς ἀγορᾶς, ἀνεξέλεγκτη συσσώρευση κεφαλαίων καί φτωχοποίηση τοῦ κράτους σέ βάρος τῶν λαϊκῶν τάξεων, ἡ ὁποία ἐφαρμόζεται μέ μέτρα ἀνοιχτά ἀντικοινωνικοῦ χαρακτήρα. Γι’ αὐτό ἀπαντοῦν μέ μεταρρυθμίσεις κοινωνιακού χαρακτήρα [ἀτομοκεντρικοῦ δικαιωματισμοῦ], πού διχάζουν τούς πολίτες καί καλλιεργοῦν ἕναν φρενήρη ἀτομικισμό, ἐνσωματώνοντας ταυτόχρονα καί ἀποστειρώνοντας κάθε ἀντίθεση, τὸ ἁλάτι τῆς γῆς ἑνός ἔθνους.
Ἐπίσης, ἐνισχύουν ἕνα αἴσθημα ἀνασφάλειας (μισθολογικῆς, κοινωνιακῆς, ταυτοτικῆς κ.λπ.). Μή μπορώντας πιά νά ἐπιτρέψουν τό καλύτερο, μέ χαρά «πουλᾶνε» τό χειρότερο. Αὐτές οἱ σχολαστικές κυβερνήσεις (εἴτε συντηρητικές εἴτε σοσιαλδημοκρατικές) ἀγκαλιάζουν ὅ,τι διχάζει, ἀπομονώνει, κατακερματίζει, ἐφευρίσκοντας καθημερινά δικαιολογίες, ἡ οὐσία τῶν ὁποίων εἶναι δανεισμένη ἀπό ἀκροδεξιές ἰδεολογίες, πιστεύοντας ὅτι μέ αὐτόν τόν τρόπο θά διαιωνίσουν τήν παραπαίουσα ἐξουσία τους ἐμφανίζοντας τόν ἑαυτό τους ὡς ἐναλλακτική στίς αὐταρχικές προτάσεις μιᾶς ἀκροδεξιᾶς.
Ὅμως, ἡ ἀκροδεξιά ἐξελίσσεται. Ἀπό τήν Ὀλλανδία, ὅπου ξεκίνησε, μέχρι τή Γαλλία, τό ἀφήγημα τῆς ἀκροδεξιᾶς τήν ἐμφανίζει ὡς ὑπερασπιστή τῶν θυμάτων μιᾶς παρανοϊκῆς παγκοσμιοποίησης, ἡ ὁποία θά φτάσει στά ὅριά της καί κατά τή διάρκεια τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης καί τοῦ πολέμου στήν Οὐκρανία.
Ὡστόσο, ἡ Ε.Ε. καί οἱ εὐρωπαϊκές κυβερνήσεις τῆς «παλιᾶς Εὐρώπης» ἐπιμένουν -σάν νά μήν εἶχε συμβεῖ τίποτα- πεπεισμένες (μέ τή θρησκευτική ἔννοια τοῦ ὅρου) ὅτι κατέχουν τήν ἀλήθεια, ἡ ὁποία πρέπει, συναινετικά ἤ μέ καταναγκασμό, νά ἐπικρατήσει. «Ἔχουμε τά ἐργαλεῖα», αὐτή ἡ τρομερή φράση τῆς Προέδρου τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς τά συνοψίζει ὅλα: στό ἑξῆς, στήν Εὐρώπη, τά μέσα ὑπερισχύουν τοῦ στόχου, ἀκόμα καί τῶν λόγων ὕπαρξής της.
Ἑπομένως, δέν προκαλεῖ ἔκπληξη τό γεγονός ὅτι οἱ ἄνθρωποι παντοῦ στήν Εὐρώπη χρησιμοποιοῦν τά ἐργαλεῖα πού τούς ἔχουν ἀπομείνει γιά νά ἀντιμετωπίσουν αὐτήν τήν ἀντιδημοκρατική παρέκκλιση. Παρεμπιπτόντως, ἄν δέν ὑπῆρχε ἡ «Ἀνυπότακτη Γαλλία» -δηλαδή ἕνας δομημένος προοδευτικός ἀντίλογος-, αὐτή ἡ χώρα θά γνώριζε ἤδη τήν τύχη τῆς Ἰταλίας…
Μιχάλης Κουτούζης- Ἀπό τήν προσωπική ἱστοσελίδα στό « Le Club Μediapart»
Μετάφραση ἀπό τά γαλλικά Γ.Ζ.

ΦΩΤΟ:  ΑΝΩ: To έμβλημα του κόμματος που κέρδισε τις ιταλικές εκλογές, ” Αδελφοί της Ιταλίας (Fratelli d’ Italia)”η τρίχρωμη φλόγα, όμοιο με αυτό του μεταπολεμικού νεοφασιστικού σχηματισμού ” Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα” (αριστερά).