
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΡΒΟΥ
Ἰδιαίτερα ἀποκαλυπτικὴ εἶναι μελέτη τοῦ γερμανικοῦ ἱδρύματος CEP*, σὲ σχέση μὲ τὴν ἐξέλιξη τῶν οἰκονομιῶν ὀκτὼ χωρῶν τῆς Εὐρωζώνης, ἀπὸ τὴν ἔνταξή τους στὸ σύστημα τοῦ εὐρὼ μέχρι τὸ 2017. Μὲ ἀφρομὴ τὰ εἴκοσι χρόνια τοῦ εὐρὼ, ποὺ συμπληρώνονται ἐφέτος, οἱ μελετητὲς θέλουν νὰ ἀναδείξουν ποιοὶ εἶναι οἱ κερδισμένοι καὶ ποιοι οἱ χαμένοι.
Μὲ «σημεῖο 0» τὴν κατάσταση τὸ 1999, ὅταν καθιερώθηκε τὸ σύστημα εὐρώ, «ἰσολογίζουν» πόσα «κέρδισε» καὶ πόσα «ἔχασε» κάθε χώρα ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα. Στὰ «κέρδη» προστίθενται οἱ ἄνω τοῦ 1999 ἐτήσιες ἐπιδόσεις τῆς οἰκονομίας καὶ στὶς «ζημίες» καταλογίζονται οἱ ἀντίστοιχες κάτω τοῦ 1999 ἐτήσιες ἐπιδόσεις, ὅπως φαίνεται στὸν συγκεντρωτικὸ πίνακα 1.

Ἡ Γερμανία καὶ ἡ Ὀλλανδία εἶναι οἱ μεγάλοι κερδισμένοι, ἀφοῦ κατὰ μέσον ὅρο, φαίνεται ὅτι ὁ κάθε πολίτης τῶν χωρῶν αὐτῶν ἔχει γίνει πλουσιώτερος κατὰ εἴκοσι καὶ πλέον χιλιάδες εὐρώ, σὲ σχέση μὲ τὴν «πρὸ εὐρὼ» ἐποχή. Ἀντίστοιχα, ἡ κάθε χώρα αὔξησε τὸ ἀκαθάριστο ἐθνικὸ προϊόν της, σὲ ἀπόλυτους ἀριθμούς: Ἡ Γερμανία κατὰ 1,8 τρισεκατομμύρια εὐρὼ περίπου καὶ ἡ Ὀλλανδία κατὰ 346 δισεκατομμύρια. Τὸ κατά κεφαλὴν εἰσόδημα δείχνει τὸ ἐπίπεδο ζωῆς τῶν πολιτῶν, ἐνῶ τὸ Α.Ε.Π. τὸ μέγεθος τῆς οἰκονομίας. Ὁ πίνακας θὰ ἦταν πιὸ πλήρης, ἂν φαινόταν καὶ ἡ ποσοστιαία ἐξέλιξη.
Ὅμως, πόσο παραπλανητικὴ μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ «μπακαλικὴ λογιστικὴ» σὲ σχέση μὲ τὴν καθημερινότητα τῶν λαῶν, προκύπτει ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ὡς «κερδισμένη» ἐμφανίζεται καὶ ἡ Ἑλλάδα, ἔστω καὶ ὁριακά.
Ἡ άνώμαλη πορεία τῆς Xώρας μας στὸ εὐρὼ φαίνεται ἀπὸ τὸν πίνακα 2, ὅπου ἐμφανίζεται ἡ ἐξέλιξη τοῦ κατὰ κεφαλὴν εἰσοδήματος κάθε χρόνο, ἀπὸ τὸ 2001, μὲ τὸ 0 νὰ ἀποτυπώνει τὴν πρὸ τοῦ εὐρὼ κατάσταση. Διακρίνεται ἡ «φούσκα» τῶν ἐτῶν 2001-2008, ἡ ψευδαίσθηση τῆς «ἰσχυρῆς Ἑλλάδας» τοῦ Κώστα Σημίτη, μὲ ἀποκορύφωμα τὸ πανάκριβο «πάρτυ» τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων τοῦ 2004 καὶ ἡ ἀπότομη «βουτιὰ», ποὺ ἀκολούθησε καὶ θὰ ἐξακολουθεῖ ἐπὶ δεκαετίες, μὲ τὴ Xώρα ὑποθηκευμένη. Δύσκολα θὰ μᾶς «συγχωρεθεῖ» τὸ γεγονὸς ὅτι ἔστω καὶ γιὰ ἕνα διάστημα, «βγάλαμε» ἀπὸ τὸ εὐρώ, ἀκόμα καὶ ἂν ἡ δική μας ἐπίπλαστη εὐμάρεια ἦταν δικό τους κέρδος.
Τὸ ἐνδιαφέρον, τῆς μελέτης αὐτῆς βρίσκεται στὸν πίνακα 2, ὅπου ἀπεικονίζεται ἡ ἐξέλιξη τοῦ κατὰ κεφαλὴν ΑΕΠ στὴν Ἑλλάδα τοῦ εὐρώ (μπλὲ γραμμὴ πιὸ σκούρα στὴ δική μας ἀσπρόμαυρη ἔκδοση), μὲ τὴν ἐξέλιξη, ὅπως αὐτὴ θὰ ἦταν, ἐὰν ἡ Xώρα δὲν εἶχε ἐνταχθεῖ στὸ εὐρώ (πορτοκαλὶ γραμμὴ πιὸ ἀνοικτὴ γκρίζα στὴν ἀσπρόμαυρη ἐκδοχή).
Σύμφωνα μὲ τοὺς μελετητές, ἀντὶ γιὰ τὰ «σκαμπανεβάσματα», θὰ εἴχαμε μία ἤπια ἀνάπτυξη, ὄχι στὸ ἐπίπεδο τῆς «φούσκας» 2001-2008, ἀλλὰ μὲ σταθερὴ ἄνοδο τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου, ποὺ θὰ ἦταν σήμερα ἀνώτερη σὲ σχέση μὲ αὐτὴ, τὴν ὁποία

Ὅμως, ἂν θέλουμε νὰ δοῦμε τὰ πράγματα ἀπὸ πανευρωπαϊκὴ σκοπιά, τὰ σοβαρότερα συμπεράσματα ποὺ ἀναδεινύονται, εἶναι τὰ ἄγνωστα στὴ δική μας κοινὴ γνώμη δεδομένα τῆς Γαλλίας καὶ τῆς Ἰταλίας, 2ης καὶ 3ης ἀντίστοιχα σὲ μέγεθος οἰκονομιῶν τῆς Εὐρωζώνης.
Ἀπὸ τὸν συγκεντρωτικὸ πίνακα 1 προκύπτει ὅτι ἀπὸ τὴν ἔνταξη στὸ εὐρὼ καὶ μετά, τὸ ΑΕΠ τῆς καθεμιᾶς συρρικνώθηκε κατὰ
τὰ τεράστια ποσὰ τῶν 3,5 τρισεκατομμυρίων εὐρὼ γιὰ τὴ Γαλλία καὶ 4,3 γιὰ τὴν Ἰταλία. Ὁ κάθε Γάλλος πολίτης μετρᾶ ζημία εἰκοσαετίας 66.000 περίπου εὐρὼ καὶ 73.000 ὁ Ἰταλός.
Ἂν δοῦμε καὶ τὸν ἀναλυτικὸ πίνακα ἐξέλιξης τοῦ ἀνὰ κάτοικο ΑΕΠ τῆς κάθε χώρας, πίνακες 3 καὶ 4, θὰ διαπιστώσουμε ὅτι ἀπὸ τὴν ἔνταξή τους στὸ εὐρὼ καὶ ἐπὶ εἰκοσαετία «δὲν σήκωσαν κεφάλι», ἀφοῦ εἶναι συνεχῶς

«ὑπὸ τὸ μηδὲν» οἱ ἐπιδόσεις τους, ἀπὸ τὸ 1999 καὶ μετά. Στοὺς πίνακες αὐτοὺς ἀποτυπώνεται ἡ μεθοδευμένη καὶ σταδιακὴ ἀφαίμαξη τῶν λαῶν αὐτῶν. Ἡ ἀντίδραση ἔχει ἤδη ἐκδηλωθεῖ, μὲ τὴν ἀνατροπὴ στὸ πολιτικὸ σύστημα στὴν Ἰταλία καὶ τὶς συνεχεῖς διαδηλώσεις τῶν «κίτρινων γιλέκων» στὴ Γαλλία. Οἱ ἐξελίξεις στὶς χῶρες αὐτὲς οὔτε περιστασιακὲς εἶναι, οὔτε προσωρινές. Ἀποτυπώνουν ἀδικίες καὶ στρεβλώσεις δεκαετιῶν.
Ἡ πρωτοφανὴς ἀστυνομικὴ βία κατὰ τῶν κίτρινων γιλέκων ἔχει καταγγελθεῖ καὶ στὸ ἐπίπεδο τοῦ ΟΗΕ καὶ τοῦ Εὐρωκοινοβουλίου. Ἀκόμα καὶ ἀστυνομικοὶ στὸ Παρίσι καταγγέλλουν ὅτι λαμβάνουν διαταγὲς παράνομες, ἰδίως γιὰ προληπτικὲς συλλήψεις διαδηλωτῶν, ὅπως ἄλλωστε γίνεται καὶ στὴν Ἑλλάδα, ὅπως καταγγέλεται στὴν ἱστοσελίδα Mediapart (14.3.2019). Σύμφωνα μὲ τὸ δημοσίευμα, ἀστυνομικοὶ φτάνουν στὸ σημεῖο νὰ ἀπέχουν ἀπὸ τὰ καθήκοντά τους, ἐπικαλούμενοι πρόνοια τοῦ γαλλικοῦ δημοσιοϋπαλληλικοῦ κώδικα, ποὺ θεωρεῖ ὑπαίτιους τοὺς ὑφισταμένους ποὺ παρανομοῦν, ἀκόμα καὶ ἐφόσον ἐνεργοῦν μὲ διαταγὴ τῶν προϊσταμένων τους.
Καὶ στὶς χῶρες αὐτές, ἂν δὲν εἶχε εἰσαχθεῖ τὸ εὐρώ, ἡ ἐξέλιξη τοῦ ΑΕΠ θὰ ἦταν ἀνοδική, ὅπως δέχονται οἱ μελετητὲς στοὺς ἀντίστοιχους πίνακες.
Βέβαια, οἱ μελετητὲς δὲν ἔχουν τὴν πρόθεση νὰ ἀναδείξουν τὰ προβλήματα ποὺ δημιουργεῖ τὸ κοινὸ νόμισμα, ἀλλὰ νὰ ἐμφανίσουν «προβληματικοὺς» ὅσους δὲν

συμμορφώνονται μὲ «μεταρρυθμίσεις» στὴ λειτουργία του ὡς ὑπέρτατου σκοποῦ τῶν πάσης φύσεως συναλλαγῶν.
Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ὅτι τὸ ἐθνικὸ νόμισμα εἶναι μέσο καὶ ὄχι (αὐτο)σκοπός.
Ἤδη, τὸ ἄκρως ἀρνητικὸ «ἰσοζύγιο» τῆς ἐποχῆς εὐρὼ γιὰ τὴ 2η καὶ 3η οἰκονομία τῆς Εὐρωζώνης, τὸ ὁποῖο μὲ κάθε τρόπο συγκάλυπταν τὰ συστημικὰ ΜΜΕ καὶ τὸ κυρίαρχο πολιτικὸ σύστημα, ἔχει γίνει αἰσθητὸ στὶς κοινωνίες τῶν δύο χωρῶν, ποὺ ὄχι μόνο γίνονται φτωχότερες, ἀλλὰ τὸ συρρικνούμενο ΑΕΠ κατανέμεται μὲ τρόπο ὅλο καὶ πιὸ ἄδικο, εἰς ὄφελος τῆς ἐγχώριας καὶ διεθνοῦς Ὀλιγαρχίας.
Ἡ ἐξέλιξη αὐτὴ μπορεῖ σὲ χρόνο πολὺ σύντομο, νὰ προκαλέσει ριζικὲς ἀνατροπὲς καὶ «σεισμικὲς δονήσεις».
Οἱ λαοὶ δὲν ἀνέχονται ἄλλο τὸν «ζουρλομανδύα» τῆς νεοφιλελεύθερης λιτότητας, ἡ ὁποία ἐπιβάλλεται μέσω τοῦ συστήματος εὐρώ.
*C.E.P. (Centrum für Europäische Politik /Centre for European Policy/Κέντρο γιὰ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Πολιτική): Ὁμάδα προβληματισμοῦ («think tank») τοῦ γερμανικοῦ μὴ κερδοσκοπικοῦ ἱδρύματος «Stiftung Ordnungspolitik». Ἑνὸς βασικοῦ ἐκφραστῆ τῆς κρατούσας γερμανικῆς ἐκδοχῆς τοῦ νεοφιλελευθερισμοῦ («ordoliberalism»), σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία τὸ κράτος ἔχει αὐξημένο ἐποπτικὸ ρόλο στὴν κατεύθυνση τῆς άποτελεσματικῆς λειτουργίας τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς». (Σχολὴ Φράιμπουργκ). Τὸ C.E.P. παρακολουθεῖ τὶς ἀσκούμενες πολιτικὲς στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ συντάσσει προτάσεις καὶ μελέτες.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΙΝΑΚΩΝ:
Ο κάθε πίνακας έχει δύο διαγράμματα.
Στο πάνω διάγραμμα γίνεται σύγκριση της εξέλιξης του κατά κεφαλή Α.Ε.Π. της χώρας από το 1999 έως το 2017 (μπλε γραμμή) με την εικαζόμενη εξέλιξη σε περίπτωση που η χώρα ήταν εκτός ευρώ (πορτοκαλί γραμμή).
Στο κάτω διάγραμμα απεικονίζεται η εξέλιξη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ με σημείο αναφοράς 0 την κατάσταση του ΑΕΠ στην κάθε χώρα το 1999.
Τὸ σύνθημα στὴ φωτογραφία: “Σβῆσε τὴν τηλεόρασή σου καὶ φόρα τὸ γιλέκο σου”