ΕΞΟΡΥΞΗ ΚΟΛΤΑΝΙΟΥ ΣΕ ΑΘΛΙΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΘΥΜΙΖΟΥΝ ΚΑΤΕΡΓΟ, ΜΕ 3 ΕΥΡΩ ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΟ ΧΩΡΙΣ ΜΑΣΚΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΝΗ
ΤΟ ΜΑΤΩΜΕΝΟ ΚΟΛΤΑΝΙΟ. ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΕΓΕΙΩΤΗ ΣΤΗ “Χ”
Ελάχιστοι άνθρωποι στη Δύση έχουν συναίσθηση ότι, κρατώντας το κινητό τηλέφωνο που έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, κρατάνε ένα κομμάτι από το Κονγκό. Οι αναγνώστες της “Χριστιανικής” αποτελούν εξαίρεση στον κανόνα, αφού έχουμε γάψει σχετικά με το “Ματωμένο Κολτάνιο του Κονγκό” (φύλλο 1165 σε άρθρο του Γιάννη Πεγειώτη, το οποίο παραθέτουμε και εδώ), το σπάνιο ορυκτό που είναι απαραίτητο για την κατασκευή των νέας τεχνολογίας συσκευών κινητής τηλεφωνίας. Ένα ορυκτό το οποίο στην μεγαλύτερη ποσότητα εξάγεται από ορυχεία στο Κονγκό και μάλιστα στην περιοχή Κίβου όπου έγιναν οι αιματηρές συγκρούσεις με την πολιτοφυλακή των ανταρτών Μ-23 που πρόσκειται στην κυβέρνηση της γειτονικής Ρουάντα. Εκείνο που δεν ξέραμε είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνεται η εξόρυξη, που παρουσιάζει ρεπορτάζ της γαλλικής εφημερίδας “Λα Κρουά” απ’ όπου και η φωτογραφία.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα 2/3 της παγκόσμιας παραγωγής Κολτανίου εξορύσσονται από την περιοχή του Κίβου, πράγμα που εξηγεί το λόγο για τον οποίο αυτή αποτελεί “μήλο της έριδος” και πεδίο αιματηρών συγκρούσεων με θύματα αμάχους, όπως έχει καταγγείλει και ο τοπικός ορθόδοξος Μητροπολίτης. Από αυτά τα 2/3, το 20% εξορύσσεται απο το ορυχείο της Ρουμπάγια, που ελέγχεται από τις πολιτιφυλακές του Μ-23. Η Μ-23, “κίνημα 23ης Μαρτίου”, επικαλείται την προστασία των κονγκολέζων Τούτσι.
Όμως, ενώ είναι διαβόητοι για τις σφαγές και λεηλασίες σε βάρος αμάχων, οι Μ-23 είναι καλοί επιχειρηματίες, αφού η “επανάσταση” με πρόσχημα την οποία ελέγχουν τα ορυχεία αποδίδει κέρδος 800.000 δολάρια ΗΠΑ το μήνα σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Ελέγχει το εμπόριο σχεδόν 120 τόνων εξορυγμένου κολτανίου. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση των εδαφικών κατακτήσεων της ένοπλης ομάδας, η οποία φορολογεί κάθε κιλό κολτανίου προς επτά δολάρια, από τα 50-60 στα οποία κυμαίνεται η τιμή τουδολάρια που διαπραγματεύονται στην πλατεία του χωριού οι έμποροι. Το μετάλλευμα, υπό την επίβλεψη των ενόπλων, διοχετεύεται στη γειτονική Ρουάντα η οποία επωφελείται περιατέρω, εξάγοντάς το κυρίως στην Κίνα, όπου παράγονται μαζικά οι συσκευές κινητών τηλεφώνων. Το 2024, η Ρουάντα αρνήθηκε να δημοσιεύσει στατιστικά στοιχεία εξαγωγών εξόρυξης. Σύμφωνα με την ΜΚΟ Global Witness, η πλειονότητα του κολτανίου που αναμιγνύεται με την τοπική παραγωγή της Ρουάντα, εξάγεται στην Ασία, ιδίως στην Κίνα. Το 2023, η Κίνα απορρόφησε το 80% του τανταλίου (που εξάγεται από το κολτάνιο) από τη Ρουάντα για την κατασκευή ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Σύμφωνα με την ίδια ΜΚΟ, το 80% των εξαγωγών εξόρυξης του Κονγκό πηγαίνουν στο Πεκίνο.
Η εξόρυξη γίνεται υπό την επίβλεψη ενόπλων και θυμίζει κάτεργο, με “μηρμιγκιές” εκατοντάδων ανθρώπων να φτάνουν μέχρι και 100 μέτρα κάτω από τη γη για να βρουν το μετάλλευμα. Μέσα στη σκόνη, χωρίς μάσκα προστασίας και επαρκή εξαερισμό και μεροκάματο το ισόποσο των 3 ευρώ. Παρόλα αυτά, πριν έρθουν οι Μ-23, φαίνεται ότι οι συνθήκες ήταν ακόμα χειρότερες. Για τα δεδομένα του Κονγκό, ακόμα και το άθλιο μεροκάματο των 3 ευρώ φαίνεται ικανοποιητικό, αφού τόσοι άνθρωποι έχουν κίνητρο να παραμένουν. Σύμφωνα με μια έκθεση του ΟΗΕ του Δεκεμβρίου 2024, η M-23 διπλασίασε τους μισθούς των εργατών εκσκαφής, «πείθοντας έτσι τους περισσότερους από αυτούς να παραμείνουν στη Ρουμπάγια». Ταυτόχρονα, παρά το καθεστώς τρομοκρατίας, τηρούν μια κάποια τάξη σε σχέση με την προηογύμενη κατάσταση.
Πέρα από τις άθλιες συνθήκες εργασίας, η εντατική εξόρυξη χωρίς προδιαγραφές κινυνεύει να πρκαλέσει εκταταμένη μόλυνση της κοντινής περιοχής των μεγάλων Λιμνών και της τροφικής αλυσίδας με τοξικές ουσίες.
Έτσι, οι μόνοι που δεν επωφελούνται από τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του τόπου τους είναι οι Κονγκολέζοι, που όχι μόνο ειπράττουν ψίχουλα από όλον αυτό τον πλούτο, αλλά και κινδυνεύουν από την εκτεταμένη μόλυνση του περιβάλλοντος.
Το ματωμένο κολτάνιο
Άρθρο δημοσιευμένο στο φύλλο 1165 της “Χριστιανικής”
Οι τοπικοί πόλεμοι που ξαφνικά ξεσπούν σχετίζονται όχι τόσο με φυλετικές διαφορές, αλλά με διαμάχες ομάδων που ανταγωνίζονται για να ιδιοποιηθούν πλουτοπαραγωγικές πηγές, «αντιμαχόμενων κακοποιών κυκλωμάτων» που σταματούν μόνον όταν διανείμουν τη λεία.
Από το βιβλίο του Νικήτα Αλιπράντη, «Η σιωπηλή κραυγή της Αφρικής»
«Ματωμένο Κολτάνιο» (“Blood Coltan”) είναι ο τίτλος αποκαλυπτικού ντοκιμαντέρ που ήδη από το 2012 ασχολείται με τα αίτια και τις συνέπειες του τραγικού εμφυλίου στο Κονγκό.
Τα κινητά τηλέφωνα που τόσο έχουν διαδοθεί, έχουν αιματηρή συνέπεια στην κεντρική Αφρική, όπου μαίνεται ο πόλεμος για την απόκτηση του κολτανίου, απαραίτητου για τη λειτουργία τους.
Περισσότεροι από 4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην κεντρική Αφρική στον πόλεμο για την απόκτηση του κολτανίου ένα ανθεκτικό στη θερμότητα ορυκτό μετάλλευμα που χρησιμοποιείται ευρέως στα κινητά τηλέφωνα, τους φορητούς υπολογιστές και άλλα ηλεκτρονικά είδη. Η λέξη κολτάν είναι συντομογραφία των ονομασιών Κολόβιο (σήμερα Νιόβιο), και Ταντάλιο. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σκληρό μείγμα οξειδίων (Nb2O5 , Ta2O5 ). Το ορυκτό κολτάν είναι γνωστό στη βιομηχανία και ως Τανταλίτης.
Παραθέτουμε την έρευνα του Γιάννη Πεγειώτη για τις τελευταίες εξελίξεις, με τις οποίες σχετίζεται και η κραυγή αγωνίας της τοπικής Μητρόπολης Κίβου που δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο φύλλο.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΓΕΙΩΤΗΣ
Οι «ειρηνευτικές συνομιλίες» μεταξύ των ανταρτών M23 και της ΛΔ Κονγκό θα ξεκινήσουν στην Αγκόλα στις 18 Μαρτίου
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ FRANCE 24 KAI ΑΛΛΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ- Αφρική
«Άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες» μεταξύ των ανταρτών του M23 και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό πρόκειται να ξεκινήσουν στη Λουάντα στις 18 Μαρτίου, ανακοίνωσε η προεδρία της Αγκόλα σε δήλωση την Τετάρτη. Τον Ιανουάριο, οι υποστηριζόμενοι από τη Ρουάντα αντάρτες εξαπέλυσαν μια αστραπιαία προέλαση στην ανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, προχωρώντας στις βασικές πόλεις Γκόμα και Μπουκάβου.
Η ανατολική ΛΔΚ που πλήττεται από συγκρούσεις για 30 χρόνια, πιστεύεται ότι κατέχει μεταξύ 60-80 τοις εκατό των παγκόσμιων αποθεμάτων κολτανίου, ενός απαραίτητου ορυκτού για την κατασκευή ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
Προηγούμενοι γύροι ειρηνευτικών συνομιλιών με τη μεσολάβηση της Αγκόλα απέτυχαν να σταματήσουν τις μάχες μεταξύ του στρατού του Κονγκό και του M23 , σε μια ασταθή περιοχή της ΛΔΚ που διχάζεται από εσωτερικές μάχες μεταξύ διαφόρων ένοπλων ομάδων.
Ωστόσο, την Τρίτη, η Αγκόλα ανακοίνωσε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αφού ο πρόεδρος του Κονγκό Φέλιξ Τσισεκέντι συζήτησε για τη σύγκρουση με τον ομόλογό του από την Αγκόλα Ζοάο Λουρένσο .
Δεν ανέφερε χρονοδιάγραμμα για το πότε θα πραγματοποιούνταν οι διαπραγματεύσεις.
«Μετά τα βήματα που έγιναν από τη διαμεσολάβηση της Αγκόλα… αντιπροσωπείες από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και το M23 θα ξεκινήσουν απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες στις 18 Μαρτίου στην πόλη της Λουάντα», ανέφερε η προεδρία της Αγκόλας σε δήλωση.
Ο Tshisekedi είχε αρνηθεί προηγουμένως να συμμετάσχει σε διάλογο με το M23, το οποίο πραγματοποίησε μια αστραπιαία επίθεση στην ανατολική ΛΔΚ με την υποστήριξη της Ρουάντα .
Σε μια ανάρτηση στο X, ο ηγέτης της M23, Μπέρτραντ Μπισίμουα, καυχήθηκε ότι ανάγκασε τον Τσισεκέντι να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, «τη μόνη πολιτισμένη επιλογή για την επίλυση της τρέχουσας κρίσης».όπως δήλωσε.
Η προέλαση του M23 έχει σκοτώσει περισσότερους από 7.000 ανθρώπους από την αρχή του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τη ΛΔΚ. Το AFP δεν μπόρεσε να επαληθεύσει αυτό το ποσό ανεξάρτητα.
Η Ρουάντα αρνείται ότι παρείχε στρατιωτική βοήθεια στο M23.
Ωστόσο, μια έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι η Ρουάντα διατηρεί περίπου 4.000 στρατιώτες στην ανατολική ΛΔΚ για υποστήριξη της ένοπλης ομάδας.
Η Ρουάντα διατηρεί επίσης τον de facto έλεγχο της ένοπλης ομάδας προκειμένου να εκμεταλλευτεί τις πλούσιες φλέβες της ανατολικής ΛΔΚ με πολύτιμα ορυκτά όπως ο χρυσός και το κολτάνιο, σύμφωνα με την έκθεση.
Για να δικαιολογήσει την υποστήριξή της στο M23, η Ρουάντα έχει επισημάνει την παρουσία στην ανατολική ΛΔΚ μαχητών από το FDLR, που ιδρύθηκε από ηγέτες Χούτου που συμμετείχαν στη γενοκτονία των Τούτσι στη Ρουάντα το 1994.
ΜΙΑ ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Το ταντάλιο που εξάγεται από το κολτάνιο χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυκνωτών τανταλίου που χρησιμοποιούνται για κινητά τηλέφωνα, προσωπικούς υπολογιστές, ηλεκτρονικά αυτοκινήτων και κάμερες. Η εξόρυξη κολτανίου είναι ευρέως διαδεδομένη στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό .
Από αυτό το γεγονός χουν προκύψει πολλές πολεμικές συγκρούσεις στην Χώρα και κρούσματα λαθρεμπορίου από το 2000 με πρωταγωνιστές εταιρείες και κράτη.
H Ρουάντα διατηρεί την παρουσία της στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Ο στρατός έχει παράσχει προστασία και ασφάλεια στα άτομα και τις εταιρείες που εξορύσσουν το ορυκτό. Αυτοί έχουν κερδίσει χρήματα τα οποία μοιράζονται με τον στρατό, ο οποίος με τη σειρά του συνεχίζει να παρέχει το ευνοϊκό περιβάλλον για τη συνέχιση της εκμετάλλευσης.”
Το 2009, το κολτάνιο της ΛΔΚ πήγαινε στην Κίνα για την παραγωγή συρμάτων και σκόνης τανταλίου ηλεκτρονικής ποιότητας. Οι εισαγωγές κολτανίου από τη ΛΔΚ στην Ευρώπη πήγαιναν συνήθως στη Ρωσία ή την Κεντρική/Ανατολική Ευρώπη, μέσω Νταρ ες Σαλάμ στην Τανζανία και Πειραιά στην Ελλάδα προς τα Βαλκάνια. Μια υπεράκτια κοινοπραξία εγγεγραμμένη στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους με το όνομα Nova Dies ήλεγχε το μεγαλύτερο μέρος της διαβαλκανικής εμπορικής οδού. Αυτός ο αγωγός εξαγωγής μεταφέρει ως επί το πλείστον μη επεξεργασμένο κολτάνιοο που εξορύσσεται σε μη ασφαλή βιοτεχνικά ορυχεία, επομένως αυτή η αγορά εμποδίζει την ανάπτυξη ασφαλέστερων υποδομών εξόρυξης στη ΛΔΚ. Ως εκ τούτου, η βαλκανική εμπορική οδός αποτελεί μακροπρόθεσμη απειλή για την οικονομία της ΛΔΚ. χρηματοδοτεί και επικυρώνει την τεράστια ζημιά που έχει προκληθεί στη ΛΔ Κονγκό από το βίαιο και διεφθαρμένο παρελθόν και τρέχον σύστημα.
Οι εκτιμήσεις για τα κοιτάσματα κολτανίου του Κονγκό κυμαίνονται προς τα πάνω από το 64% των παγκόσμιων αποθεμάτων. αλλά οι εκτιμήσεις στο υψηλό άκρο του εύρους είναι δύσκολο να εντοπιστούν σε αξιόπιστα δεδομένα. Επαγγελματικοί φορείς όπως το Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο εκτιμούν ότι η Κεντρική Αφρική στο σύνολό της έχει το 9% του παγκόσμιου ενεργητικού. Το ταντάλιο , το πρωταρχικό στοιχείο που εξάγεται από το κολτάνιο, μπορεί επίσης να ληφθεί από άλλες πηγές, αλλά το κολτάνιο του Κονγκό αντιπροσώπευε περίπου το 10% της παγκόσμιας παραγωγής το 2008.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες με το άρθρο 1501 του νόμου Dodd-Frank του 2010, απαίτησαν από τις εταιρείες που ενδέχεται να έχουν ορυκτά συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένου του κολτανίου στην αλυσίδα εφοδιασμού τους, να εγγραφούν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ και να αποκαλύψουν τους προμηθευτές τους. Η νομοθεσία φαίνεται να είχε περιορισμένη επιτυχία.
