ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ Η ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ ΤΖΑΜΙ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ
Ολοκληρώθηκαν οι ακροάσεις και σε δέκα πέντε μέρες αναμένεται η απόφαση του τουρκικού Ανωτάτου Δικαστηρίου, εάν ήταν σύννομη η απόφαση του 1934 επί προεδρίας Κεμάλ Ατατούρκ, που μετέτρεψε σε μουσείο την Αγιά Σοφιά, από τέμενος που ήταν μετά την Άλωση του 1453.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Γενί Σαφάκ, ο εισηγητής πρότεινε η προσβαλλόμενη απόφαση του 1934 να θεωρηθεί έγκυρη. Στην περίπτωση που υιοθετηθεί η εισηγητική πρόταση, θα πρέπει ο σημερινός Πρόεδρος Ερντογάν να λάβει την πολιτική απόφαση να την αλλάξει. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας από Μουσείο που είναι σήμερα σε τζαμί, είναι αντικείμενο πολυετούς εκστρατείας και δικαστικού αγώνα εθνικιστικών και ισλαμιστικών οργανώσεων, με αίτημα την ακύρωση της απόφασης του 1934. Ο Ερντογάν εμφανίζεται να συμμερίζεται τις επιδιώξεις αυτές, προκειμένου να αυξήσει τη δημοφιλία του στην Τουρκία, αλλά και στον ισλαμικό κόσμο συνολικότερα. Ταυτόχρονα, επιθυμεί, με μια πράξη έντονου συμβολισμού, να δείξει ότι ο κεμαλισμός έχει παρέλθει. Εάν η απόφαση είναι σύμφωνη με την εισήγηση, και πάλι θα μπορεί η Αγία Σοφία να γίνει τζαμί, αλλά θα χρειαστεί νέα ρύθμιση που θα ανατρέπει το καθεστώς του 1934.
Οικουμενικός Πατριάρχης:Η Αγία Σοφία ανήκει σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, μιλώντας κατά τη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων στο Φερίκιοϊ, είπε πως «η Αγία Σοφία ανήκει στην ανθρωπότητα». Τόνισε ότι «το έτος 2016 αποστείλαμε Γράμμα εις τον τότε Διευθυντή Θρησκευτικών Υποθέσεων και εκφράσαμε την ανησυχία μας για την αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας. Δεν θα πρέπει αυτός ο Ναός να γίνει αιτία συγκρούσεων μεταξύ των δύο λαών. Δεν ανήκει μόνο σε αυτόν που κατέχει το μνημείο, αλλά και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και ο τουρκικός λαός έχει την ευθύνη της ανάδειξης αυτής της οικουμενικότητας του μνημείου». Και πρόσθεσε: «Η Αγία Σοφία ως μουσείο αποτελεί τόπο και σύμβολο συναντήσεως, αλληλεγγύης και αλληλοκατανοήσεως Χριστιανισμού και Ισλάμ. Η τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος θα στρέψει εκατομμύρια χριστιανών σε όλο τον κόσμο εναντίον του Ισλάμ. Το ζητούμενο, όμως, είναι η ενότητα».
Τούρκος θεολόγος: Η Αγία Σοφία να παραμείνει μουσείο
Η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung δημοσιεύει συνέντευξη με τον Τούρκο θεολόγο, συγγραφέα και ειδικό σε θέματα Ισλάμ και Τουρκίας Τζεμίλ Κιλίτς, ο οποίος τονίζει:
“Κανείς δεν χρειάζεται την Αγία Σοφία ως τζαμί. Υπάρχουν αρκετοί τόποι λατρείας στην Κωνσταντινούπολη…Ο πρόεδρος Ερντογάν θέλει να κερδίσει το χαμένο έδαφος μεταξύ των ψηφοφόρων. Λόγω της οικονομικής δυσπραγίας που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού, η κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση. Με την Αγία Σοφία ο πρόεδρος θέλει να αποσπάσει την προσοχή από τα οικονομικά προβλήματα(…)
Εάν οι δικαστές κρίνουν ανενεργό το κεμαλικό διάταγμα -το οποίο υποθέτω- η Αγία Σοφία θα πρέπει να χαρακτηρισθεί ως τζαμί. H κυβέρνηση δεν οφείλει να καταργήσει εντελώς το μουσείο. Μπορεί να το αφήσει ανοιχτό στους τουρίστες αλλά το κτίσμα θα μπορεί να χρησιμοποιείται για προσευχή σε ειδικές περιστάσεις ως τζαμί.(…)
Δυστυχώς υπάρχει ένα προηγούμενο: η εκκλησία της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη. Μετά από πολλές προσφυγές, η εκκλησία μετατράπηκε από το 2017 σε τζαμί..Προσωπικά πιστεύω ότι Αγία Σοφία πρέπει να παραμείνει μουσείο(…)
Ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β’ διατήρησε την εκκλησία. Διατήρησε το όνομα του κτίσματος. Δεν κατέστρεψε τις χριστιανικές τοιχογραφίες και τα μωσαϊκά, αλλά πέρασε από πάνω τους μια επίστρωση βερνικιού. Ο Σουλτάνος Μωάμεθ δεν ήταν Ταλιμπάν! Ήθελε να προστατεύσει και να διατηρήσει την Αγία Σοφία(…).
Ο υπ. Εξωτερικών ανήγαγε την τύχη της Αγίας Σοφίας σε ζήτημα τουρκικής κυριαρχίας απορρίπτοντας κάθε ένσταση από το εξωτερικό. Τι σχέση έχει η Αγία Σοφία με την κυριαρχία της Τουρκίας; Ο ισλαμικός κόσμος έχει σύνδρομο κατωτερότητας έναντι της Δύσης. Η Τουρκία είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Εδώ και 300 χρόνια είναι αδύναμη: πολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά. Για τον λόγο αυτό οι Τούρκοι θέλουμε να βγαίνουμε μπροστά. Αλλά έτσι ξεγελάμε μόνο τον εαυτό μας…”
Άλλες αντιδράσεις
Στα σχέδια της τουρκικής κυβέρνησης έχουν αντιδράσει η ελληνική κυβέρνηση, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και από άλλες χώρες, όπως ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο.
Θαύμα αρχιτεκτονικής
Ο σημερινός ναός είναι ο τρίτος κατά σειρά, που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α’, στο διάστημα 532-537 μ.Χ. με αρχιτέκτονες τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις και τον Ισίδωρο από τη Μίλητο. Δούλεψαν 10.000 τεχνίτες και ξοδεύτηκε το ισόποσο των 120.000.000 ευρώ περίπου. Χρησιμοποιήθηκαν υλικά απ’όλη τη βυζαντινή επικράτεια, με κριτήριο όχι μόνο την πολυτιμότητα, αλλά και την αντοχή.
Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος αναφώνησε: «Δόξα των Θεώ το καταξιωσάντι με τελέσαι τοιούτον έργον. Νενίκηκά σε Σολομών».
Χάρη στις πρωτοποριακές για την εποχή τεχνικές που αναπτύχθηκαν, σε συνδυασμό με την επιλογή των υλικών, η Αγία Σοφία έχει αντέξει 64 σεισμούς μέχρι 7,4 Ρίχτερ.
Για πάνω από χίλια χρόνια (537-1453), η Αγία Σοφία ήταν το κέντρο της ορθοδοξίας και του ελληνισμού. Η τελευταία θεία λειτουργία πριν την άλωση τελέστηκε στις 29 Μαΐου του 1453.
Όμως, η τελευταία λειτουργία μέχρι σήμερα, τελέσθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1919, με αιφνιδιαστική “καταδρομική” ενέργεια του στρατιωτικού ιερέα παπα-Λεφτέρη Νουφράκη από τις Αλώνες Κρήτης και την υποστήριξη Ελλήνων αξιωματικών που διέρχονταν από την Πόλη.
ΦΩΤΟ: Ορθοδοξία Διεθνές Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων
