Κάθε Πέμπτη με τη Χριστιανική
Η εβδομαδιαία διαδικτυακή μας μετάδοση από τα γραφεία της “Χ”

Την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου με αφορμή την πρόσφατη αγιοκατάταξη του μοναχού Χριστόφορου Παπουλάκου, θα ασχοληθούμε με την επικαιρότητα του λόγου των διδασκάλων του Γένους τον 18ο και 19ο αιώνα σε σχέση με τα σημερινά προβλήματα.
Παρά το γεγονός ότι δεν είχε σπουδάσει, ο μοναχός Χριστόφορος Παναγιωτόπουλος (Παπουλάκος) ήταν άνθρωπος πνευματικός και φωτισμένος και το κήρυγμά του ενάντια στον αποπροσανατολισμό και στην πολιτισμική μετάλλαξη που επιχείρησε να επιβάλει η Βαυαροκρατία ήταν συνέχεια των διδαχών των Διδασκάλων του Γένους επί Τουρκοκρατίας.

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΣΤΟ YOUTUBE: https://www.youtube.com/watch?v=p5Bao17W8SY

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Θανάσης Κουρταλίδης Φιλόλογος-επιμελητής των εκδόσεων της ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ: 00.13.18- 00.32.28

Παναγιώτης Μπούρδαλας Φυσικός και συγγραφέας με καταγωγή από την Κέρτεζη Καλαβρύτων: 00.32.29-01.03.33

Ακολούθησε συζήτηση.

Ὅπως ἀνακοινώθηκε ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, “Συνεχιζομένων τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, αὕτη ἀπεφάσισεν ὁμοφώνως ὅπως γένηται δεκτή ἡ εἰσήγησις τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος περί κατατάξεως εἰς τό ἁγιολόγιον τῆς Ἐκκλησίας τοῦ μακαριστοῦ μοναχοῦ Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου τοῦ ἐπιλεγομένου Παπουλάκου, τῆς μνήμης αὐτοῦ ἑορταζομένης κατ᾿ ἔτος τήν 18ην Ἰανουαρίου.”  Details

Καλὸ νέο ἐκκλησιαστικὸ ἔτος…

• Στὴν προστασία τοῦ περιβάλλοντος ἔχει ἀφιερώσει ἡ Ἐκκλησία τὴν 1η Σεπτεμβρίου, ἐκκλησιαστικὴ Πρωτοχρονιά.

• «Μὴ νομίσεις ἄνθρωπε ὅτι, ἐπειδὴ στὴ φύση ὑπάρχουν ζῶα ἢ φυτά, τὰ ὁποῖα μπορεῖ νὰ βλάπτουν ἐσένα, αὐτὰ
εἶναι ἄχρηστα ἢ δημιουργήθηκαν ἀπὸ λάθος τοῦ δημιουργοῦ. Αὐτὰ τὰ ὁποία μπορεῖ νὰ φαίνονται βλαπτικὰ σ’ ἐσένα εἶναι ὠφέλιμα γιὰ ἄλλες ζωντανὲς ὑπάρξεις…οὐ πάντα τῆς γαστρὸς ἕνεκεν τῆς ἡμετέρας δὲ δημιουργεῖται». (Μέγας
Βασίλειος

• Ἀξίζει νὰ παραθέσουμε καὶ χαρακτηριστικὰ ἀποσπάσματα ἀπὸ παλαιότερο (2018) μήνυμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου μὲ εὐκαιρία τὴν ἐπέτειο:

•«Ἡ καταστροφὴ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος εἰς τὴν ἐποχήν μας συνδέεται μὲ τὴν ἀλαζονείαν τοῦ ἀνθρώπου ἔνα-
ντι τῆς φύσεως καὶ τὴν ἐξουσιαστικὴν σχέσιν του πρὸς αὐτήν, καθὼς καὶ μὲ τὸ εὐδαιμονιστικόν πρότυπον τοῦ «πολλῶν δεῖσθαι» ὡς γενικῆς στάσεως ζωῆς.»
• «Δὲν ἀνήκει τὸ μέλλον εἰς τὸν ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος ἀναζητεῖ ἀκαταπαύστως τεχνητὰς ἀπολαύσεις καὶ νέας ἱκανοποιήσεις, ὁ ὁποῖος ζῆ διὰ τὸν ἑαυτόν του καὶ ἀγνοεῖ τὸν πλησίον, εἰς τὸν ἄνθρωπον τῆς προκλητικῆς σπατάλης, οὔτε εἰς τὸν ἀδικητήν καὶ ἐκμεταλλευτὴν τῶν ἀδυνάτων. Τὸ μέλλον ἀνήκει εἰς τὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν ἀγάπην, εἰς τὸν μετοχικὸν πολιτισμὸν τῆς ἀλληλεγγύης καὶ τοῦ σεβασμοῦ τῆς ἀκεραιότητος τῆς δημιουργίας.»

•Ἡ Χ.Δ. στὸ ἄρθρο 2 τοῦ Καταστατικοῦ της περιλαμβάνει στὸ σκοπό της «Νὰ μεριμνᾶ γιὰ τὴν προστασία τοῦ περιβάλλοντος, καλλιεργώντας τὴν ἀγάπη τῆς φύσης καὶ τὴν ἀειφόρο ἀνάπτυξη».

Ἡ προτεραιότητα τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος εἶναι ἐπείγουσα, λόγω των δυσμενῶν ἐπιπτώσεων τῆς ἀνθρωπογενοῦς δραστηριότητας στὸν κόσμο. Ὅπως σημειώνει ὁ δημοσιογράφος Κρὶς Χέτζες σὲ ἄρθρο του μὲ
τίτλο «Ἡ αὐγὴ τῆς ἀποκάλυψης» (ἱστότοπος scheerpost.com, 26.7.2022), τὸ 1900 ἡ καύση ὀρυκτῶν παρήγαγε περίπου δύο ἑκατομμύρια τόνους διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα τὸ χρόνο. Σήμερα, ἡ ποσότητα αὐτὴ ἔχει ἑκατονταπλασιαστεῖ.

Ἀνάλογη ποσότητα ἀερίων ποὺ συμβάλλουν στὸ φαινόμενο τοῦ Θερμοκηπίου ἐκλύουν καὶ τὰ ζῶα ποὺ ἐτρέφονται γιὰ κατανάλωση κρέατος, ἰδίως τὰ βοοειδῆ. Γιὰ τὴν ἐκτροφὴ τῶν ὁποίων προκαλοῦνται μαζικὲς ἀποδασώσεις.

•Ἡ ἄποψη ὅτι ἡ ἀνθρωπογενὴς δραστηριότητα προκαλεῖ τὴν ὑπερθέρμανση τοῦ πλανήτη ἔχει διατυπωθεῖ ἀπὸ τὸ 1930 καὶ ἤδη γίνεται προσπάθεια νὰ περιοριστοῦν οἱ ἐκλύσεις διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα, προκειμένου ἡ ὑπερθέρμανσηνὰ ἀνασταλεῖ.
•Ὁ Χέτζες ἐπισημαίνει ἐνδεικτικὰ μιὰ σειρὰ ἀνησυχητικὰ περιστατικὰ τοῦ ἐφετεινοῦ καλοκαιριοῦ: Στὸ Ἡνωμένο Βασίλειο, με 40,3 βαθμοὺς Κελσίου καταγράφηκε ἡ θερμότερη μέρα ἀπὸ τότε ποὺ γίνονται καταγραφὲς θερμοκρασίας. Στὴν Κίνα, τὰ ἀκραῖα καιρικὰ φαινόμενα, καύσωνες καὶ πλημμύρες ἔπληξαν πάνω ἀπὸ 900 ἑκατομμύρια ἀνθρώπους μὲ ζημίες δισεκατομμυρίων γουάν. Οἱ ΗΠΑ ἔχουν πληγεῖ ἀπὸ πυρκαγιές στὴν Καλιφόρνια, ξηρασία στὸ 73% τοῦ Νέου Μεξικοῦ, καύσωνες ποὺ ἐπηρεάζουν 100 ἑκατομμύρια ἀνθρώπους, τῆς τάξης τοῦ 1/3 τοῦ πληθυσμοῦ. Στὸ Κέρας τῆς Ἀφρικῆς ἡ ξηρασία κατέστρεψε σοδειὲς καὶ σκότωσε ζῶα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀπειλεῖται λιμός.

• Σύμφωνα μὲ τὸν Γ.Γ. τοῦ Ο.Η.Ε. Ἀντόνιο Γκουτέρες, «Ἡ μισὴ ἀνθρωπότητα εἶναι στὴ ζώνη κινδύνου ἀπὸ πλημμύρες, ξηρασίες, ἀκραῖες καταιγίδες καὶ πυρκαγιές…Κανένα ἔθνος δὲν εἶναι ἀπρόσβλητο. Παρ’ ὅλα αὐτά, ἐξακολουθοῦμε νὰ τροφοδοτοῦμε τὴν ἐξάρτησή μας ἀπὸ ὁρυκτὰ καύσιμα».
• Στὸ ἴδιο ἄρθρο, ὁ Χέτζες ἐπισημαίνει ὅτι «Οἱ Εὐρωπαῖοι καὶ οἱ Εὐρω-αμερικανοὶ ἐξαπέλυσαν μιὰ κατακτητικὴ μανία διαρπαγῆς, καταλήστευσης, ἐκμετάλλευσης καὶ μόλυνσης τῆς Γῆς, θανατώνοντας καὶ τὶς ἰθαγενεῖς κοινότητες ποὺ βρέθηκαν στὸ δρόμο τους, οἱ ὁποῖες ἐπὶ χιλιετίες φύλασσαν τὸ περιβάλλον. Ἡ μανία τῆς ἀκατάπαυστης οἰκονομικῆς ἐξάπλωσης καὶ ἐκμετάλλευσης, ἡ ὁποία ἐπιταχύνθηκε μὲ τὴ βιομηχανικὴ ἐπανάσταση δυόμισι αἰῶνες πρίν, ἔχει γίνει κατάρα καὶ θανατικὴ καταδίκη».
• Σὲ περίπτωση ποὺ ἡ ὑπερθέρμανση τοῦ πλανήτη συνεχιστεῖ, τὸ λιώσιμο τῶν πάγων ἰδίως στὴν Ἀνταρκτικὴ θὰ ὁδηγήσει σὲ μεγάλη ἄνοδο τῆς στάθμης τῶν θαλασσῶν καὶ στὴν κατάρρευση τῶν κοινωνιῶν ὅπως τὶς γνωρίζουμε. Οἱ ἐλάχιστοι ποὺ σωρεύουν τὸν παγκόσμιο πλοῦτο, θὰ ὀργανώσουν δικά τους ἀσφαλῆ καταφύγια, ἀφήνοντας ἑκατομμύρια ἀνθρώπων στὶς τύχες τους.

• Ὁ Κρὶς Χέτζες, βραβευμένος δημοσιογράφος, ἀλλὰ περιθωριοποιημένος ἀπὸ τὰ συστημικὰ ΜΜΕ λόγω τῶν ἀντιρρήσεών του μὲ συστημικὰ ἀφηγήματα, συντάσσεται μὲ τὴν ἄποψη ὅτι μὲ συστηματικὴ κινητοποίηση, μπορεῖ νὰ ἀποφευχθεῖ ἡ καταστροφή.

•Ἐπικρίνοντας τὴν ἀδράνεια στὴν ἀντιμετώπιση τοῦ μείζονος αὐτοῦ ζητήματος, παραθέτει ἀπόσπασμα κειμένου τοῦ θεολόγου Ράινολντ Νίμπουρ: «Μία ἀπὸ τὶς πιὸ ἀξιοθρήνητες πτυχὲς τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας εἶναι ὅτι κάθε πολιτισμὸς ἐκφράζεται μὲ τὸν πιὸ ἐπιτηδευμένο τρόπο, συνδυάζει τὶς ἐπιμέρους καὶ οἰκουμενικὲς ἀξίες του μὲ τὸν πιὸ πειστικὸ τρόπο καὶ διεκδικεῖ τὴν ἀθανασία γιὰ τὴν πεπερασμένη ὕπαρξή του τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ φθορὰ ποὺ ὁδηγεῖ στὸ θάνατο ἔχει ἤδη ἀρχίσει. » (Δοκίμια γιὰ μιὰ χριστιανικὴ προσέγγιση τῆς Τραγωδίας)
•Ὑπὸ τὸ πρίσμα αὐτό, στὶς μέρες μας ἀποκτᾶ νέα διάσταση ἡ ἐχθρότητα τοῦ μοναχοῦ Χριστόφορου Παπουλάκου στὴ μετάβαση ἀπὸ τὰ ἰστιοφόρα στὰ ἀτμόπλοια, ἡ ὁποία ἀναστάτωσε καὶ τὶς τοπικὲς οἰκονομίες τῶν νησιῶν μας.
• Τὰ λόγια του σὲ ὁμιλία στὴν Καλαμάτα διασώζει ὁ Κωστῆς Μπαστιᾶς: «Ἔρχουμαι νὰ σᾶς μιλήσω γιὰ τὸν σταυρωμένο Χριστό, κι ἂς τὸ μάθουν μιὰ γιὰ πάντα οἱ δυνατοὶ κι οἱ ἄθεοι πὼς ἡ ψυχή μου δὲν κιοτεύει στὶς φοβέρες τους….Παράδειγμα τούτη ἡ καρότσα τοῦ διαβόλου (λέγει γιὰ τὸ ἀτμόπλοιο) ποὺ τὸ σπρώχνει στὸ νερὸ ἡ φωτιὰ καὶ ξερνάει καπνὸ καὶ λερώνει τὸ λιμάνι τῆς Καλαμάτας….ἀντὶς νὰ κινιέται τὸ πλεούμενο μὲ τὴ βοήθεια τοῦ ἀγέρα ἀρμενίζει μὲ τὴ φωτιά. Κι ἔπειτα: Εἶναι λένε μεγάλο κέρδος.
•Ἐγὼ σᾶς λέγω πὼς δὲν εἶναι κανένα κέρδος. Ποια ἡ ὠφέλεια τοῦ ἀνθρώπου ἂν μικρύνει τὸν καιρὸ καὶ κοντύνει τὸν δρόμο του;
• Ἀναρωτήθηκε κανεὶς γιὰ ποιὸ λόγο τάχα βιάζεται ὁ ἄνθρωπος νὰ φτάσει τόσο γρήγορα ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος στὸ ἄλλο;
• Σίγουρα ὄχι. Κί ὅμως ἂν μᾶς ἐξηγήσουν τὸ σκοπὸ τῆς τόσης βιασύνης τους θὰ μπορούσαμε νὰ καταλάβουμε τοῦτο τὸ στένεμα τῆς γῆς.»
• Ποιὸς θὰ φανταζόταν τὸν 19ο αἰώνα ποὺ ἔζησε καὶ κήρυξε ὁ Παπουλάκος, ὅτι σήμερα, θὰ γινόταν λόγος γιὰ τὴν ἀντίστροφη πορεία: τὴν ἀναγκαιότητα τῆς μετάβασης ἀπὸ τὸν ἄνθρακα σὲ μορφὲς ἐνέργειας ὅπως ἡ αἰολική.
• Βέβαια, σὲ διάστημα χιλιάδων ἐτῶν, τὸ κλίμα τῆς γῆς ποτὲ δὲν ἦταν σταθερό, ὅπως εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τὴν Ἱστορία, ἀλλὰ καὶ τὰ γεωλογικὰ εὐρήματα γιὰ πολὺ παλαιότερες ἐποχές. Πρᾶγμα ποὺ δέχεται καὶ ὁ κ. Χέτζες, ἀλλὰ καὶ τεκμηριώνεται ἐπιστημονικά. Παράδειγμα τὸ βιβλίο «Τὸ κλίμα καὶ ἡ κοινωνία στὴν Εὐρώπη τὰ τελευταῖα 1000 χρόνια» τῶν Ἑλβετῶν Κρίστιαν Πφίστερ, καθηγητῆ στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Βέρνης καὶ Χάιντς Βάνερ, κλιματολόγου,
ὅπου μὲ βάση τὴν προσεκτικὴ συγκέντρωση διαφόρων ἱστορικῶν πηγῶν ταυτοποίησαν 18 ἀκραῖα καλοκαίρια τῶν τελευταίων χιλίων ἐτῶν καὶ διαπίστωσαν ὅτι ἡ χειρότερη ξηρασία ἦταν αὐτὴ τοῦ 1540. Μὲ χαρακτηριστικὰ παρόμοια
μὲ αὐτὰ τοῦ ἐφετεινοῦ καλοκαιριοῦ.
• Σὲ κάθε περίπτωση, τὰ παραπάνω δὲν εἶναι δικαιολογία γιὰ νὰ παραμένει ἀνεξέλεγκτη ἡ ἀνθρωπογενὴς καταστρεπτικὴ δραστηριότητα. Εἴμαστε μάρτυρες μιᾶς διαμάχης ἀνάμεσα στὰ μεγάλα συμφέροντα ποὺ κερδοσκοποῦν ἐμπορευόμενα τὴν προστασία τοῦ περιβάλλοντος μὲ ἀναποτελεσματικὰ μέσα προστασίας καὶ σ’ ἐκεῖνα ποὺ στηρίζουν τὰ κέρδη τους στὴν ἄρνησή της.
• Ἡ φύλαξη τῆς Δημιουργίας εἶναι ἀπὸ τὰ προπτωτικὰ καθήκοντα τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ καταστροφή της χαρακτηρίζει τὴν πτώση του.

” ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ 1.9.2022. Στήλη ” Τὰ τοῦ Καίσαρος.

“Πολέμησε ολόψυχα ξένες επιδράσεις, δυτικές παραδόσεις, ξένες προς την ορθόδοξη παράδοση. Καυτηρίασε τον ετερόδοξο μονάρχη, που έκλεισε πολλά μοναστήρια και γκρέμισε βυζαντινούς ι. ναούς. Για τα φλογερά κηρύγματά του, διώχθηκε, ταλαιπωρήθηκε, εξορίσθηκε και φυλακίσθηκε. Οι τότε εκσυγχρονιστές τον κατηγόρησαν ως αγύρτη, γιατί τους ενοχλούσαν τα λόγια του. Ο λαός ακολουθούσε τον άδολο μαχητή, τον ακέραιο ιεροκήρυκα, τον ακτήμονα μοναχό, τον ομολογητή ρασοφόρο.” (Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης)

Ο μοναχός Χριστοφόρος Παναγιωτόπουλος, επονομαζόμενος “Παπουλάκος” περί το 1770 στον Άρμπουνα του δήμου Κλειτορίας των Καλαβρύτων. Ήταν κρεοπώλης στο επάγγελμα, άνθρωπος απλός, δίκαιος και φιλήσυχος, με στοιχειώδη εκπαίδευση.

Μετά την απελευθέρωση από την Τουρκοκρατία, κυριάρχησε στη χώρα η Βαυαροκατία, με βασιλιά ετερόδοξο. Πολλά μοναστήρια έκλεισαν, επιβλήθηκε αντικανονική απόσχιση της Εκκλησίας της Ελλάδος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η αρχαιοπληξία έβαζε στο περιθώριο την ορθόδοξη Παράδοση και τη βυζαντινή κληρονομιά. Οι ξένοι μισιονάριοι ανενόχλητοι επιδίδονταν σε προσηλυτισμό.

Έγινε μοναχός στο Μέγα Σπήλαιο. Από εκεί γύρισε στο χωριό του, όπου έχτισε μοναστηράκι, σκήτη αφιερωμένη στην Παναγία. Στη συνέχεια, άρχισε να περιοδεύει και να κηρύττει στην Πελοπόννησο και στα κοντινά νησιά. Το κήρυγμά του ενόχλησε τους “εκσυγχρονιστές” της εποχής και συνελήφθη για πρώτη φορά το 1851.

Όμως, σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, «ό,τι δεν κατάφεραν οι νόμοι, το κατόρθωσε με το κήρυγμά του ο Χριστοφόρος». Η φιλανθρωπία και η καλοσύνη εξαπλώνονται παντού, απ’ όπου περνά. Η Ιερά Σύνοδος μετά από τις επανειλημμένες συλλήψεις του, προτείνει να τον αφήσουν ελεύθερο, διαπιστώνοντας: «ότι όπου αν απήλθε, κηρύξας τον λόγον του Θεού, ούτε αγυρτίαν, ούτε ιδιοτέλειαν τινά εφάνη μετελθών, αλλ’ αφιλοκερδής ων, και ακτήμων, και ως ο υπό απλούς απλούστατος τον λόγον του Θεού κηρύξας, συνέστειλε και παντελώς έπαυσε δια της διδασκαλίας του την ζωοκλοπήν, την δενδροκοπίαν, την ψευδορκίαν κ.τλ. και …θεωρεί αυτόν της κατ’ αυτού γενομένης κατηγορίας Αθώον».

Έμεινε για λίγο στο χωριό του, αλλά το 1852 ξανάρχισε την περιοδεία και το κήρυγμα. Οι ιθύνοντες ανησύχησαν. Επικηρύχθηκε με 6000 δραχμές και συνελήφθη ύστερα από προδοσία. Φυλακίστηκε κατηγορούμενος για στάση στη φυλακή του Ρίου. Δικάστηκε στην Αθήνα και περιορίστηκε στα μοναστήρια του Προφήτη Ηλία της Θήρας και της Παναχράντου στην Άνδρο, όπου και εκοιμήθη στις 18 Ιανουαρίου 1861.

Το κήρυγμά του συνοδευόταν ενίοτε από θεοσημίες και προφητείες. Έτσι, έμεινε ως άγιος στη συνείδηση του λαού.

Απαξιώθηκε και  περιφρονήθηκε για πολύ καιρό από την ιθύνουσα τάξη και τη συστημική διανόηση και θεολογία, που δεν μπορούσε να κατανοήσει το μήνυμά του. Για παράδειγμα, αποκαλούσε τα ατμόπλοια, που την εποχή εκείνη άρχιζαν να παραμερίζουν τα ιστιοφόρα, “καρότσες του διαβόλου”, που βρώμιζαν τα νερά. Κανείς δεν φανταζόταν τότε, ότι διακόσια χρόνια αργότερα, θα συζητιόταν η πλήρης απαγόρευση του κάρβουνου ως καύσιμης ύλης, προκειμένου να σωθεί ο πλανήτης από την κλιματική αλλαγή.

Ο μοναχός Μωυσής καταλήγει:

Στις μετά τη σπατάλη ισχνές και δύσκολες ημέρες μας ξαναχρειάζεται εγερτήριο σάλπισμα προς μετάνοια, ανόρθωση, ανασυγκρότηση και ορθοστασία. Η εκκοσμίκευση κούρασε, ο μιμητισμός ταλαιπώρησε, ο εκδυτικισμός αλλοίωσε, ο συγκριτισμός εξαπάτησε, ο οικουμενισμός αστόχησε. Χρειάζονται απαραίτητα γενναίες φωνές, ηρωικό φρόνημα, ομολογία πίστεως, πίστη θερμή ως του οσίου Παπουλάκου.