Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 11 Νοεμβρίου η εκδήλωση της «Χριστιανικής», σε συνεργασία με τη Μητρόπολη Περιστερίου, με θέμα: «Οι Χριστιανοί ενώπιον της καινοφανούς θεότητας της Αγοράς και των αξιών / αξιώσεών της». Η εκδήλωση έγινε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επισκοπείου Περιστερίου, στο ισόγειο του Μεγάρου, όπου βρίσκεται επίσης το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ήταν ιδιαίτερη μάλιστα η ευλογία, καθώς η εκδήλωση έγινε στα προεόρτια της γιορτής του μεγάλου αυτού αγίου και διδασκάλου και για τον λόγο αυτό στην είσοδο εκτίθονταν και μας υποδέχονταν τα ιερά λείψανα που φυλάσσονται στο Επισκοπείο. Η εκδήλωση συγκέντρωσε το ενδιαφέρον αναγνωστών και φίλων της εφημερίδας μας, αλλά και κατοίκων της περιοχής.
Στην εκδήλωση μίλησαν, κατά τη σειρά που έλαβαν τον λόγο, ο Κώστας Καμαριάρης, τέως Αντιπρόεδρος της Χριστιανικής Δημοκρατίας, καλλιτέχνης του Θεάτρου Σκιών και συγγραφέας, ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας και διευθυντής του περιοδικού «Σύναξη», και ο π. Ευάγγελος Παπανικολάου, ιερέας, θεολόγος, ιατρός και συγγραφέας. Την εκδήλωση προλόγισε ο πρόεδρος του Κινήματος Χριστιανικής Δημοκρατίας Γιάννης Ζερβός, ο οποίος μίλησε για την πνευματική ρίζα της οικονομικής εκμετάλλευσης (βλέπε διπλανές στήλες), και συντόνισε ο Κωνσταντίνος Μπλάθρας, διευθυντής της εφημερίδας μας.
Ο Μητροπολίτης Περιστερίου κ. Γρηγόριος, καλωσορίζοντας τους ομιλητές, αναφέρθηκε στην από τα φοιτητικά του χρόνια γνωριμία με αρκετούς από τους παρευρισκομένους και θύμισε ότι η εκδήλωση, σε συνεργασία με τη Μητρόπολη, εντάσσεται στον κύκλο διαλόγου, συζητήσεων και συναντήσεων που επιχειρείται στον χώρο εκδηλώσεων του Επισκοπείου.
Συγκεκριμένα, ο Σεβασμιώτατος είπε: «Σας καλωσορίζω στους χώρους του Επισκοπείου της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου, ένας χώρος που έγινε χώρος διαλόγου, συζητήσεων, συναντήσεων. Χαίρομαι που και η σημερινή εκδήλωση που οργανώνει η Χριστιανική εντάσσεται μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για έναν επιπλέον λόγο, γιατί είδα και φίλους παλαιούς, π. Ευάγγελε, τους οποίους είχα συναντήσει στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, πριν από περίπου σαράντα χρόνια. Στα φοιτητικά μας χρόνια. Λόγω τού ότι εγώ απουσίασα στο εξωτερικό, χάσαμε λίγο την επαφή και χαίρομαι τώρα που ξανανταμώνουμε και με αφορμή αυτή την εκδήλωση. Σήμερα, λοιπόν, η εκδήλωση της εφημερίδας “Χριστιανική”, σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Περιστερίου, θα παρουσιάσει το θέμα το τόσο ενδιαφέρον, το οποίο ήλκυσε και πιστούς από εδώ, από την τοπική μας Εκκλησία. Δεν θέλω να πω ή να προσθέσω κάτι άλλο. Απλώς θα σας καλωσορίσω και να σας πω ότι συμπληρώνω μόλις τέσσερα χρόνια ως επίσκοπος εδώ στη Μητρόπολη Περιστερίου. Οπότε στο τέλος θα υπάρχει και ένα κέρασμα για όλους. Να είστε όλοι καλά».
Εκ των οργανωτών, ο Κων. Μπλάθρας έκανε μια μικρή εισαγωγή στο θέμα, δίνοντας ένα ιστορικό διάγραμμα αυτού που ονομάζουμε Καπιταλισμό / Κεφαλαιοκρατία, από τον 18ο αιώνα έως σήμερα. Στη συνέχεια, ο Κ. Καμαριάρης μίλησε για το θέμα της Αγοράς, για τον «πραγματισμό και τη χρησιμοθηρία» της, με αναφορά σε κείμενα του Νικολάι Μπερδιάγιεφ και του Χρήστου Γιανναρά: «Η Αγορά έχει πράγματα. Και ο Πραγματισμός είναι πλέον μια φιλοσοφία, όπου τα πάντα αξίζουν αν είναι χρήσιμα. Εκεί επέμενε ο Χρήστος Γιανναράς στα άρθρα του, αλλά με το δικό του λεξιλόγιο και τη δική του νοητική και φιλοσοφική προσέγγιση». Θυμίζοντας στη συνέχεια την αποστροφή του Μπερδιάγιεφ από το βιβλίο του «Πέντε στοχασμοί περί υπάρξεως», ότι «το πρόσωπο είναι η εικόνα και η ομοίωση του Θεού μέσα στον άνθρωπο», ο ομιλητής στάθηκε στο γεγονός ότι η Αγορά αγνοεί το πρόσωπο: «Τώρα στην Αγορά δεν συμμετέχεις. Είσαι απλώς ένας αριθμός. Σε βάζουν μέτοχο στο Χρηματιστήριο ή ως μια κάρτα που είναι πιστωμένη και πληρώνεις λογαριασμούς και τίποτα άλλο. Η Αγορά κάνει τους ανθρώπους από πρόσωπα αριθμούς, αντικείμενα, πράγματα, χρήσιμα ή άχρηστα. Χρήσιμα λιγώτερο ή περισσότερο, λιγώτερο ή περισσότερο άχρηστα». Κατέληξε δε λέγοντας: «η θεολογία του προσώπου είναι μια κομβική θεώρηση ως αντιμετώπιση του προβλήματος της Αγοράς, των συλλογικοτήτων που είναι ψευδείς. Διότι και στη δική μας παράδοση [υπάρχουν συλλογικότητες] με τον Κοινοτισμό, ο οποίος προέρχεται όμως από την ενοριακή ζωή. Στην ενορία συναντούμε σύνολο ανθρώπων όχι ως μάζα και όχι ως απρόσωπη κατάσταση πραγμάτων, αντικειμένων. Αυτό, μόνο η Εκκλησία μπορεί με τον μυστηριακό της τρόπο να το μεταδώσει. Αλλά βέβαια, και εδώ είναι το θέμα, στην ελληνική κατάσταση που βρισκόμαστε, στη νεοελληνική ζωή, στην κρίση την οποία διερχόμαστε και που είναι πάρα πολύ διαλυτική και μας υποβαθμίζει, είναι όλα πάρα πολύ δύσκολα».
Ο Θανάσης Παπαθανασίου ξεκίνησε τη δική του παρέμβαση, κατά τον τίτλο της εκδήλωσης, που ονομάζει την Αγορά «καινοφανή θεότητα», ξεχωρίζοντάς τα από το «πέλαγος των βιβλικών και πατερικών αναφορών», όπως είπε, με δύο χωρία του Αποστόλου Παύλου, όπου ο Απόστολος ξεχωρίζει από τα άλλα παραπτώματα την πλεονεξία και την ονομάζει ειδωλολατρεία: «τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστίν εἰδωλολατρία» (Κολ. 3:5) και: «πλεονέκτης ὅς ἐστιν εἰδωλολάτρης». Εξήγησε δε ότι «αίφνης αυτά τα, ας το πούμε, ηθικά παραπτώματα, στην περίπτωση της πλεονεξίας [ο Παύλος] βάζει έναν προσδιορισμό θρησκειολογικό. Ότι αποτελεί λατρεία άλλου θεού». Στη συνέχεια, για το θέμα της αδικίας αναφέρθηκε σε όσα λέει ο άγιος Νικόδημος σχετικά, ότι «όποιος έχει αποκτήσει περιουσία με αδικίες δεν συγχωρείται απλώς με το να μετανιώσει. Ακόμα και αν μετά τη διάπραξη αυτής της αδικίας, δηλαδή της εκμετάλλευσης, βαπτιστεί. Ο άγιος Νικόδημος λέει ότι στην περίπτωση αυτή πρέπει να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη. Πρέπει να επιστραφούν τα αρπαγέντα. Και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λέει ότι, αν έχουμε έναν εκμεταλλευτή, ακόμα και αν τον συγχωρέσουν όλοι οι πνευματικοί και όλοι οι ιερείς και όλοι οι επίσκοποι και όλοι οι πατριάρχες, ασυγχώρητος μένει εάν δεν τον συγχωρήσει αυτός που αδικήθηκε, είτε ο αδικηθείς είναι ορθόδοξος Χριστιανός είτε δυτικός Χριστιανός είτε Εβραίος. Αρκεί το ότι είναι αδικημένος». Οι Πατέρες επίσης, πριν τους κοινωνιολόγους, με σαφήνεια λένε: «Δεν είναι θέλημα Θεού η ταξική διάρθρωση της κοινωνίας, η αδικία που παράγεται. Σταμάτα να παράγεις αδικία και μη χρησιμοποιείς την ελεημοσύνη ως άλλοθι». Ο κ. Παπαθανασίου αναφέρθηκε στη συνέχεια στα βασικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, καθώς, όπως είπε, «η θεολογία μας πρέπει να αναμετρηθεί με το σήμερα».
Τέλος, ο π. Ευάγγελος Παπανικολάου, κάνοντας μια βαθύτερη ανάλυση της ιστορίας του προφήτη Ιωνά, από την Παλαιά Διαθήκη, εξήγησε ότι το αμάρτημα των Νινευϊτών ήταν ακριβώς η πλεονεξία.
Χριστιανική 20 Νοεμβρίου 2025
ΦΩΤΟ [Από τ’ αριστερά] : Θανάσης Παπαθανασίου, Κωνσταντίνος Μπλάθρας, Κώστας Καμαριάρης, π. Ευάγγελος Παπανικολάου
