Σήμερα τιμᾶται ἡ μνήμη τοῦ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λούκαρι (1572-1638), μιᾶς ἀπὸ τὶς πιὸ σημαντικὲς προσωπικότητες τῆς Ἐκκλησίας μας στοὺς χρόνους τῆς Τουρκοκρατίας.
• Γεννημένος στὸν ἑνετοκρατούμενο Χάνδακα (Ἡράκλειο) τῆς Κρήτης, ἔλαβε σημαντικὴ μόρφωση καὶ ἔκανε λαμπρὲς σπουδὲς στὴν Ἰταλία, πρὶν καρεῖ μοναχὸς σὲ ἡλικία μόλις εἴκοσι ἐτῶν.
• Μόλις ἕνα χρόνο ἡσύχασε στὸ Μοναστήρι του, ἀφοῦ τὸ 1593 τὸν κάλεσε ὁ συγγενής του Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας ἅγιος Μελέτιος ὁ Πηγᾶς. Τὸν χειροτόνησε διάκονο καὶ πρεσβύτερο καὶ τὸν ὀνόμασε πρωτοσύγκελό του.
• Προφανῶς λόγω τῆς μεγάλης του κατάρτισης, κρίθηκε ὅτι εἶχε τὴ δυνατότητα νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν παπικὴ προπαγάνδα, ἡ ὁποία ἀξιοποιώντας τὴν δεινὴ θέση καὶ τὴν ἔλλειψη πολιτικῆς ἐλευθερίας τῶν Ὀρθοδόξων τὸν 17ο αίώνα, ἐπιχειροῦσε συντονισμένα νὰ τοὺς προσηλυτίσει.
• Μὲ κίνδυνο τῆς ζωῆς του, στήριξε ἐπὶ τρία χρόνια τοὺς Ὀρθοδόξους τῆς Πολωνίας, ἐνῶ στὴ συνέχεια στάλθηκε στὴ Χίο καὶ στὶς παραδουνάβιες ἡγεμονίες πρὸς ἀντιμετώπιση τῆς προπαγάνδας τῶν Ἰησουϊτῶν, μέχρι τὸ 1601, ὁπότε κλήθηκε στὴν Ἀλεξάνδρεια ἀπὸ τὸν Μελέτιο, ὁ ὁποῖος τὸν προόριζε γιὰ διάδοχό του.
• Ἐξελέγη Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας ἐκείνη τὴ χρονιά, μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ ἁγίου Μελετίου σὲ ἡλικία μόλις 29 ἐτῶν. Μέχρι τὸ 1620 ποὺ ἐξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, διακρίθηκε γιὰ τὶς διοικητικές του ἱκανότητες, ὅπως καὶ γιὰ τὴ δεινότητα τοῦ θεολογικοῦ του λόγου. Στὰ ὅρα τῆς δικαιοδοσίας του ἀντιμετώπισε τὴ συντονισμένη δραστηριότητα Κοπτῶν καὶ Λατίνων κατὰ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐνῶ κλήθηκε καὶ σὲ πολλὰ ἄλλα μέρη πρὸς ἐπίλυση ἐκκλησιαστικῶν προβλημάτων καὶ ἀντιμετώπιση τῆς προπαγάνδας τῶν Λατίνων.
• Ἀπὸ τὸ 1620 μέχρι τὸ 1638 ποὺ βρῆκε μαρτυρικὸ θάνατο, βρέθηκε στὸ στόχαστρο τῆς λατινικῆς προπαγάνδας καὶ τῆς αὐστριακῆς πρεσβείας ποὺ τὴν ὑποστήριζε, ὅπως καὶ ἀνίκανων ραδιούργων ἐντὸς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ἐποφθαλμιοῦσαν τὸν πατριαρχικὸ θρόνο.
• Ὁ χῶρος ἐδῶ δὲν ἐπαρκεῖ πρὸς ἐξιστόρηση τῶν ἀπίστευρτων μεθοδεύσεων γιὰ τὴν ἀπομἀκρυνσή του. Στήριγμά του ἦταν ἡ ἀγάπη τοῦ ὀρθόδοξου πληρώματος, ποὺ ἀξίωνε τὴν ἐπάνοδό του ὅταν τὸν ἀπομάκρυναν.
• Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ μεθοδεύτηκε ἡ φυσική του ἐξόντωση καὶ ὁ μαρτυρικός του θάνατος μὲ στραγγαλισμὸ ἀπὸ τοὺς Γενίτσαρους.
• Ὁ ἅγιος Κύριλλος εἶναι παράδειγμα πρὸς μίμηση γιὰ ὅσους ἔχουν εὐρωπαϊκὴ παιδεία, ἀφοῦ χρησιμοποίησε τὶς γνώσεις του ὑπὲρ τῆς πίστεως, ἀντὶ νὰ ἀφομοιωθεῖ, ὅπως συμβαίνει μὲ πολλούς.
• Ὁ ρόλος τῆς Οὐνίας, καταλοίπου τοῦ πολιτικοῦ ἐκβιασμοῦ τῶν συμφωνιῶν Φεράρας-Φλωρεντίας μέχρι σήμερα, στὶς περιοχὲς ὅπου ἐκεῖνος ἔδρασε, ἀναδεικνύει τὴ σημασία τοῦ ἀγώνα ποὺ ἔδωσε τότε.

Χριστιανική 27 Ιουνίου 2024. Στήλη “Τὰ τοῦ Καίσαρος”