Ο διεθνής συνασπισμός για την κατάργηση της παρένθετης μητρότητας [ International Coalition for the Abolition of Surrogate Motherhood (ICASM)] σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, αυτοπροσδιορίζεται ως “ένας συνασπισμός φεμινιστικών οραγνώσεων και οργανώσεων υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που ιδρύθηκε το 2018 για να αγωνιστεί ενάντια στην αναπαραγωγική εκμετάλλευση.” Παραθέτουμε το σκεπτικό τους: 

Η παρένθετη μητρότητα παραβιάζει ηθική και ανθρώπινα δικαιώματα

Σύμφωνα με τον Συνασπισμό,  “Η παρένθετη μητρότητα εγείρει σοβαρές ανησυχίες σε θέματα ηθικής και ανθρώπινων δικαιωμάτων. Πλήττει ευάλωτες γυναίκες, στερώντας τους την αξιοπρέπεια και τη σωματική τους αυτονομία. Θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία τους. Αντιμετωπίζει τα παιδιά ως αντικείμενα που έχουν αφαιρεθεί από τις βιολογικές τους μητέρες, υπονομεύοντας τα δικαιώματά τους και την ψυχολογική, συναισθηματική και σωματική τους ευημερία. Η παρένθετη μητρότητα ενισχύει την πατριαρχική άποψη για τις γυναίκες ως παθητικούς αποδέκτες αναπαραγωγής, εμπορευματοποιεί τις μήτρες τους στο όνομα μιας ψευδο «επιλογής» και τις στερεί από τα αναπαλλοτρίωτα ανθρώπινα δικαιώματά τους οργανώνοντας την εθελοντική τους υποτέλεια υπό το πρόσχημα της «συναίνεσης”.

Όραμα και αποστολή της ICASM

Ως φεμινίστριες, πιστεύουμε ότι η παρένθετη μητρότητα πρέπει να αναγνωρίζεται στα διεθνή κείμενα και τις συνθήκες ως βία κατά των γυναικών και εμπορία ανθρώπων.

Η αποστολή μας είναι να πείσουμε τους πολιτικούς και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για την πραγματικότητα της αναπαραγωγικής εκμετάλλευσης και πώς η βιομηχανία παρένθετης μητρότητας, με το πρόσχημα της προόδου, της διαφορετικότητας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης, ενισχύει την ανισότητα των φύλων και υπονομεύει την κοινωνική δικαιοσύνη. Πρέπει να τους πείσουμε ότι η πολιτική προτεραιότητα σήμερα έγκειται στην κατάργηση της χρήσης αυτής της πρακτικής και όχι στην οργάνωσή της με οποιονδήποτε τρόπο.

Εναπόκειται επίσης σε εμάς να ενημερώσουμε το ευρύ κοινό για την εγκληματική πραγματικότητα αυτής της πρακτικής, η οποία συσκοτίζεται από ΜΜΕ που επικεντρώνονται κυρίως στην υπεράσπιση των αγοραστών και είναι εντελώς ανίδεα και τυφλά για τις καταστροφικές συνέπειες για τις γυναίκες και τα παιδιά.

Το όραμά μας είναι για έναν κόσμο όπου η αναπαραγωγική ικανότητα των γυναικών και οι ζωές των παιδιών δεν είναι εμπορεύματα, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα και η αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων είναι πιο σημαντικά από το κέρδος.

Στόχοι

Οι στρατηγικοί μας στόχοι είναι:
Θέσπιση εθνικής νομοθεσίας και διεθνών πράξεων που απαγορεύουν τη χρήση παρένθετης μητρότητας σε όλες τις μορφές της.
Διάλυση των εκμεταλλευτικών αναπαραγωγικών δομών.
Αλλαγή της στάσης και της πολιτικής της κοινής γνώμης απέναντι στα κορίτσια, στα αγόρια και στις γυναίκες που είναι θύματα παρένθετης μητρότητας”.

Το γαλλικό περιοδικό “Marianne” αναδεικνύει μια σκανδαλώδη περίπτωση παρένθετης μητέρας, η οποία προσφέρθηκε χωρίς αντάλλαγμα να γεννήσει προκειμένου να γίνουν “γονείς” ζευγάρι ομοφύλων. Δέχτηκε ο φυσικός πατέρας και ο “σύζυγός” του να έχουν την επιμέλεια του παιδιού, με αντάλλαγμα να γίνει σεβαστή η μητρότητά της και να μπορέσει να διατηρήσει επαφή μαζί του. Το γεγονός ότι η δική της οικονομική της κατάσταση ήταν κακή, σε αντίθεση με αυτή του ομόφυλου ζεύγους, επηρέσε την απόφασή της, την οποία δεν θα είχε λάβει, αν γνώριζε ότι η μητρότητά της δεν θα γινόταν σεβαστή.  Κι όμως, προφανώς την ξεγέλασαν, αφού έχασε κάθε δικαίωμα επαφής με το παιδί της. Ούτε όταν απεβίωσε ο φυσικός πατέρας του παιδιού της δόθηκε η επιμέλεια, αφού το δικαστήριο την επιδίκασε στον επιζήσαντα “σύζυγό” του.

Κατά συνέπεια δεν είναι μόνον η επί χρήμασι παρένθετη μητρότητα καταδικαστέα, ως ισοδυναμούσα με εμπορία ανθρώπων. Σύμφωνα με ευρωενωσιακή οδηγία, καταδικάζονται όσοι με κάθε τρόπο εξαναγκάζουν τις γυναίκες να γίνουν παρένθετες μητέρες, ή το επιτυγχάνουν εξαπατώντας τις, χωρίς όμως να καταδικάζεται ο θεσμός στο σύνολό του.

Για μας, θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα του κάθε παιδιού είναι να ζήσει και να ανατραφεί από τους φυσικούς του γονείς. Όχι μόνο τη μητέρα του, όπως ορθά προβάλλει η πρωτοβουλία αυτή, αλλά και τον πατέρα του. Κατά συνέπεια, οι θέσεις τους θα ήταν πληρέστερες αν καταδίκαζαν και την αντίστοιχη παρένθετη πατρότητα.

Η υιοθεσία υπάρχει ως θεσμός για να καλύπτει έκτακτες περιπτώσεις και όχι για να υποκαταστήσει και να καταστήσει υποχείριες τη φυσική μητρότητα και πατρότητα. Όσο και αν δεν συμφωνούμε με όλες τις θέσεις των φορέων που συγκροτούν τον “Συνασπισμό”, η πρωτοβουλία αυτή είναι αξιέπαινη, στο βαθμό που επιδιώκει να βάλει φραγμό στην εμπορευματοποίηση της μητρότητας και στην αποξένωση των παιδιών από τους φυσικούς τους γονείς.

Η ψήφιση του νόμου για τον ΄”γάμο” ομοφύλων και η προβολή ως “δικαιώματος” σε ζεύγη του ίδιου φύλου να λειτουργούν ως γονείς, ανοίγει τον δρόμο στην περαιτέρω εμπορευματοποίηση της μητρότητας. Σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει η ψευδο-πρόοδος και ο δικαιωματισμός να αποτελέσουν πρόσχημα για περαιτέρω θεσμικές μεταβολές που εμπορευματοποιούν η μητρότητα.

Το “παρατηρητήριο” της οργάνωσης για την Ελλάδα

Η ιστοσελίδα της οργάνωσης περιλαμβάνει εμπεριστατωμένο “παρατηρητήριο” για το καθεστώς της παρένθετης μητρότητας σε μια σειρά από χώρες. Αναλυτική είναι η περιγραφή για την Ελλάδα. , όπου καταρχήν τεχνητή γονιμοποίηση επιτρέπεται μόνο για να αντιμετωπιστεί η αδυναμία απόκτησης έκνων με φυσικό τρόπο και υπό αυστηρές προϋποθέσεις.

Το συμπέρασμα είναι το εξής:

“Προφανώς, η Ελλάδα προσπάθησε να θεσπίσει αυστηρούς κανόνες για την αποφυγή της εμπορίας, αλλά με την πάροδο του χρόνου η κατάσταση χαλάρωσε, υπό την πίεση των γιατρών και το κίνητρο από το προσδοκώμενο εισόδημα που δημιουργεί ο αναπαραγωγικός τουρισμός, επιτρέποντας έτσι στους αλλοδαπούς να δραστηριοποιούνται, αλλά και σε ξένες γυναίκες, να εμπορευθούν το σώμα τους, υπό το πρόσχημα ενός λεγόμενου αλτρουιστικού συστήματος. Αυτό αποδεικνύει ότι η ρύθμιση δεν αποτρέπει την εμπορία και την κατάχρηση.”