• «Και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ» η Τουρκία μετά την αίτησή της για ένταξη στους BRICS

Του Νότη Μαριά

Αίσθηση προκάλεσε στην διεθνή ειδησεογραφία η είδηση του Bloomberg σύμφωνα με την οποία η Τουρκία χώρα μέλους του ΝΑΤΟ και υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ, τελικά υπέβαλε αίτηση ένταξης και στους BRICS (www.bloomberg.com 2/9/2024). Και παρά τα «ήξεις αφίξεις» του εκπροσώπου του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ Ομέρ Τσελίκ (www.dailysabah.com 3/9/2024) η είδηση επιβεβαιώθηκε με τον πιο πανηγυρικό τρόπο από τo Κρεμλίνο (www.latimes.com 4/9/2024 και www.dailysabah.com 4/9/2024) καθώς στην παρούσα φάση η Ρωσία ασκεί την κυλιόμενη Προεδρία των BRICS. Μάλιστα η αίτηση υποβλήθηκε εδώ και μερικούς μήνες   (https://www.dailysabah.com 2/9/2024). Επιπλέον σύμφωνα με κινεζικές πηγές ο Ερντογάν πρόκειται να συμμετάσχει στην σύνοδο κορυφής των BRICS που θα γίνει από 22-24 Οκτωβρίου 2024  στο Καζάν της Ρωσίας (https://english.news.cn  5/9/2024).

Tο μπλοκ των BRICS αρχικά δημιουργήθηκε το 2009 στο Yekaterinburg της Ρωσίας από τη Βραζιλία (Β), τη Ρωσία (R), την Ινδία (I), την Κίνα (C) στις οποίες το 2010 προστέθηκε και η Νότια Αφρική (https://abcnews.go.com 24/8/2024). Όμως το ακρωνύμιο BRIC είχε ήδη καθιερωθεί από το 2001 από τον οικονομολόγο Jim O’ Neill

Η οικονομική ισχύς των BRICS εκφράζεται πέραν των άλλων και σε επίπεδο ΔΝΤ όπου η quota τους από 8,4% το 2001 έφτασε στο 25,8% το 2022,  ενώ το ίδιο διάστημα η quota των G-7 μειώθηκε από 64,6% στο 42,9% (https://www.ilgiornale.it 23/8/2023).

Βέβαια ο Ερντογάν εδώ και χρόνια έχει εκδηλώσει την επιθυμία να συμμετάσχει η Τουρκία στους BRICS. Μάλιστα η κομπορρημοσύνη του τον είχε οδηγήσει στο να ζητήσει όχι μόνο την ένταξη της Τουρκίας στους BRICS αλλά και να απαιτήσει να προστεθεί στα αρχικά των BRICS και ένα Τ (https://tass.com 30/7/2018)  συμβολίζοντας έτσι την Τουρκία (https://www.hurriyetdailynews.com 29/7/2018). Καθ΄ όλο λοιπόν το διάστημα από το 2018, όταν και έγινε η   σύνοδος των  BRICS τότε στο Γιοχάνεσμπουργκ την οποία είχε παρακολουθήσει ο ίδιος ο Ερντογάν (https://www.frepen.gr 8/7/2023) ζητώντας μάλιστα να γίνει μέλος του μπλοκ και η Τουρκία (https://tass.com 30/7/2018), μέχρι και την ιστορική σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους στις 11 Ιουλίου 2023, τα ανοίγματα του Ερντογάν προς τους BRICS ήταν πολλαπλά και πομπώδη. Θετική ήταν επίσης από το 2018 και η στάση των τούρκων βιομηχάνων για ένταξη της χώρας τους στους BRICS καθώς έβλεπαν σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες (https://www.trt.world.com 2018).

Μάλιστα στο διάστημα μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου 2023 τουρκικές πηγές θεωρούσαν λίγο έως πολύ δεδομένη την ένταξη της Τουρκίας στους BRICS. Στο πλαίσιο αυτό το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu πρόβαλε δηλώσεις του «πατέρα» του ακρωνύμιου BRIC οικονομολόγου Jim O’ Neill σύμφωνα με τις οποίες  η Τουρκία αποτελούσε «το πασιφανές έθνος για ένταξη στους BRICS»  (https://www.aa.com 12/5/2023). Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλα δημοσιεύματα για την πιθανότητα ένταξης της Τουρκίας στους  BRICS (https://moderndiplomacy.eu 26/7/2023). Έτσι παρά τα ερωτηματικά στον διεθνή τύπο για το πόσο σοβαρή ήταν πράγματι η διάθεση της Τουρκίας να ενταχθεί στους BRICS, τούρκοι αναλυτές έσκιζαν τα ιμάτιά τους για το πόσο σημαντική θα ήταν δήθεν για την ανθρωπότητα!!! η ένταξη της Τουρκίας στους BRICS.

Πάντως παραμονές της περυσινής Συνόδου κορυφής των BRICS που έλαβε χώρα στο Γιοχάνεσμπουργκ στις  23 Αυγούστου 2023 (https://www.globaltimes.cn 23/8/2023) η Άγκυρα είχε επιχειρήσει να «πετάξει χαμηλά» αναφερόμενη γενικά στους BRICS που τότε εκπροσωπούσαν το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού, το 26% της παγκόσμιας γεωγραφικής έκτασης και το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ (https://www.dailysabah.com 8/8/2023), αποφεύγοντας να μιλήσει για την ταμπακέρα, δηλαδή για το κατά πόσο είχε πράγματι υποβάλει τότε αίτηση ένταξης στους BRICS η οποία υποτίθεται ότι θα εξεταζόταν στην εν λόγω Σύνοδο κορυφής των BRICS.

Τελικά αυτό που έγινε πέρσι ήταν να γίνουν δεκτές 6 αιτήσεις προσχώρησης στους BRICS και ως εκ τούτου από 1/1/2024 να κληθούν να πλαισιώσουν τα πέντε αρχικά μέλη των BRICS, έξι άλλες χώρες. Έτσι η αρχική πεντάδα των BRICS αποφασίστηκε να συμπληρωθεί από την Αργεντινή, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αιθιοπία και το Ιράν (https://abcnews.go.com 24/8/2024). Να σημειωθεί βεβαίως ότι η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ήταν ήδη μέτοχοι της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας, άλλως BRICS Bank, που είχε ήδη ιδρύσει το μπλοκ (www.dw.com 23/8/2023), ενώ η Αιθιοπία που είχε μάλιστα υποβάλλει τυπικά αίτηση ένταξης στους BRICS (https://sowetanlive.co.za 30/6/20230), λίγο πριν γίνει δεκτή η αίτηση ένταξής της  στους  BRICS  είχε πετύχει την αναστολή πληρωμής σημαντικού ποσού εξωτερικού της χρέους για το 2023/2024 προς την Κίνα (https://www.reuters.com 24/8/2023).

Τελικά μετά την εκλογή του στον προεδρικό θώκο ο νεοφιλελεύθερος Μιλέι επέσυρε την ένταξη της Αργεντινής από τους BRICS στα τέλη Δεκεμβρίου 2023 (www.bbc.com 29/12/2023).

Παρά το γεγονός ότι η Ινδία αλλά και η Βραζιλία ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικές στην διεύρυνση των BRICS (www.dw.com 23/8/2023), με τη Βραζιλία μάλιστα να δηλώνει ότι ήταν αδύνατον «με τη μία» να δεχθούν στους BRICS  23 νέα μέλη, οι πέντε αποφάσισαν στην πορεία να ενταχθούν στους  BRICS πάνω από 20 νέα μέλη (https://www.kompas.id 22/8/2023).

Στο πλαίσιο αυτό προφανώς εντάσσεται και η πιθανολογούμενη ένταξη της Τουρκίας στους BRICS.

Άλλωστε αυτό είχε διαφανεί ήδη από τον Φεβρουάριο του 2024 σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ρωσικής προεδρίας των BRICS (https://tass.com/politics 19/2/2024) αλλά και από την επίσκεψη του Χακάν Φιντάν στην Κίνα στις 3 Ιουνίου 2024 (www.globaltimes.cn 3/6/2024). Επιπλέον λίγες μέρες μετά ο Χακάν Φιντάν συμμετείχε στη συνάντηση των υπουργών εξωτερικών των BRICS στο Nizhny Novgorod της Ρωσίας (www.dailysabah.com 11/6/2024)

Σύμφωνα με εκτιμήσεις η απόφαση της Τουρκίας να ενταχθεί στους BRICS φαίνεται ότι άρχισε να ωριμάζει μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος το 2016, το οποίο η Άγκυρα θεωρεί ότι στηρίχθηκε από τις ΗΠΑ προκειμένου να ξεφορτωθούν τον Ερντογάν. Επιπλέον και καθώς φαίνεται ότι ουσιαστικά έχει κoλήσει κάθε προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, η Άγκυρα εκτίμησε ότι τόσο για γεωστρατηγικούς όσο και για οικονομικούς λόγους πρέπει να συνδέσει την οικονομία της ακόμη ποιο άμεσα με τις οικονομίες των αναπτυσσόμενων χωρών οι οποίες επιχειρούν την αποδολαριοποίηση  των εμπορικών τους συναλλαγών. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την Τουρκία η οποία πέρσι είδε τα συναλλαγματικά της αποθέματα σε δολάρια να εξανεμίζονται και την τουρκική λίρα να κατρακυλά. Επιπλέον η Τουρκία «έχει βάλει στο μάτι» και τα διάφορα κεφάλαια που θεωρεί ότι μπορεί να διασφαλίσει χωρίς ιδιαίτερα ορόσημα και προαπαιτούμενα από την BRICS Bank.

Τέλος η Άγκυρα δεν κρύβει ότι  αξιοποιεί τους BRICS «ως μέσο για περαιτέρω διαφοροποίηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας»  (www.dailysabah.com/ 20/6/2024).

Έτσι η Τουρκία αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι γνωρίζει καλά το παιγνίδι του «επιτηδείου ουδέτερου». Το ίδιο έπραξε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς διατηρούσε σχέσεις με ΗΠΑ και Βρετανία ενώ είχε ταυτόχρονα είχε συνάψει και σύμφωνο φιλίας με τον Χίτλερ.

«Και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ» για άλλη μια φορά λοιπόν η Τουρκία.

———————
Ο Νότης Μαριάς είναι Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com

 

  • O αγώνας για τις γερμανικές αποζημιώσεις συνεχίζεται

του Νότη Μαριά

Συμπληρώθηκαν ογδόντα ολόκληρα χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Δαμάστας. Ενός όμορφου μικρού χωριού του νομού Ηρακλείου το οποίο ισοπέδωσαν κυριολεκτικά οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής στις 21 Αυγούστου 1944 και αφού πρώτα είχαν δολοφονήσει 30 νέους του χωριού στη θέση Κερατίδι λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Την ίδια ημέρα είχαν επίσης δολοφονηθεί από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και 19 νέοι του παρακείμενου χωριού Μάραθος (www.patris.gr 21/8/2024).

Οι δολοφονηθέντες από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής συμπατριώτες μας της Δαμάστας και του Μάραθου δεν ήταν βέβαια τα μοναδικά θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Details

  • ΕΕ:Τέλη 2027 τα πρώτα πυροσβεστικά αεροσκάφη rescEU-Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι

του Νότη Μαριά

Απίστευτο και όμως αληθινό. Ενώ ακόμη βρισκόταν σε εξέλιξη η τριήμερη καταστροφική πυρκαγιά που ξεκίνησε στις 11 Αυγούστου από τον Βαρνάβα και έφτασε μέχρι το πάτημα Χαλανδρίου κατακαίγοντας ακόμη και σπίτια και επιχειρήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) βρήκε την ώρα να διαφημίσει τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ και ειδικότερα το περίφημο rescEU.

Details

  • ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ Ε.Ε.

Του Νότη Μαριά

Η έκδοση στις 17 Ιουλίου 2024 της καταδικαστικής για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) υπ΄ αρίθμ.  Τ-689/21  απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ αναφορικά με την έλλειψη διαφάνειας σε σχέση με τα συμβόλαια που υπέγραψε η Κομισιόν για λογαριασμό των κρατών μελών της ΕΕ για τα κορονοεμβόλια, επιβεβαίωσε το καθεστώς αδιαφάνειας που επικρατεί στις αποφάσεις του ιερατείου των Βρυξελλών.

Ταυτόχρονα όμως η εν λόγω απόφαση πέραν των άλλων αποφάνθηκε και κατά της  περίφημης νομικής ασυλίας των πολυεθνικών του κορονοεμβολίου, δικαιώνοντας πλήρως το περιεχόμενο της από 3/2/2021 σχετικής Αναφοράς μου ενώπιον της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η ειρωνεία όμως είναι ότι παρότι η εν λόγω δικαστική απόφαση-ράπισμα για την Κομισιόν και συνακόλουθα και για την Πρόεδρό της εκδόθηκε την Τετάρτη 17/7/2024, εντούτοις η κυρία φον ντερ Λάιεν την ακριβώς επομένη ημέρα κατάφερε να εκλεγεί για δεύτερη φορά Πρόεδρος της Κομισιόν και μάλιστα με 401 ψήφους (www.iefimerida.gr 18/7/2024).

Το άκρον άωτον όμως της πρόκλησης ήταν το γεγονός ότι η κυρία φον ντερ Λάιεν σύμφωνα με πληροφορίες ψηφίστηκε για Πρόεδρος και από τους Πράσινους (www.capital.gr 18/7/2024) παρότι η εν λόγω καταδικαστική απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ για την Κομισιόν και συνακόλουθα και για την κυρία φον ντερ Λάιεν  προκλήθηκε λόγω προσφυγής έξι ευρωβουλευτών των Πρασίνων!!!

Σε σχέση με το μείζον ζήτημα της νομικής ασυλίας των πολυεθνικών του κορονοεμβολίου με την παραπάνω Αναφορά μου στην Ευρωβουλή από τις αρχές Φεβρουαρίου 2021 είχα επισημάνει δύο βασικά στοιχεία.

Αφενός υποστήριζα ότι ήταν αντίθετη με το δίκαιο της ΕΕ κάθε χορήγηση νομικής ασυλίας των πολυεθνικών του κορονοεμβολίου για ενδεχόμενες βλάβες της υγείας των εμβολιασθέντων και αφετέρου αφού αποκάλυπτα ότι η Ελλάδα και τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ ανέλαβαν να αποζημιώσουν τις πολυεθνικές του κορονοεμβολίου για κάθε τυχόν ζημία τους η οποία θα μπορούσε να επέλθει λόγω βλάβης της υγείας των εμβολιασθέντων, έθετα το ζήτημα του περίφημου ηθικού κινδύνου.

Δηλαδή ρωτούσα ποια τελικά θα ήταν η συμπεριφορά των φαρμακευτικών εταιρειών που παρασκεύαζαν τα εμβόλια κατά του κορονοϊού και μάλιστα «σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα από το σύνηθες χρονικό διάστημα των 10 ετών» όταν γνώριζαν ότι η ενδεχόμενη αποζημίωση για βλάβες στην υγεία όσων θα εμβολιαζόταν με τα εμβόλιά τους τελικά θα καλυπτόταν από τα κράτη μέλη της ΕΕ;

Στο πλαίσιο αυτό είναι χαρακτηριστικό ότι στη Σύνοψη της εν λόγω υπ΄ αρίθμ. Τ-689/21  απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ (www.eur-lex.europa.eu  17/7/2024) μεταξύ άλλων επισημαίνεται και το παρακάτω:

«Το Γενικό Δικαστήριο παρατηρεί αφενός ότι ο μηχανισμός αποζημιώσεων των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων (δηλαδή των πολυεθνικών του κορονοεμβολίου) από τα κράτη μέλη ο οποίος προβλέπεται στις επίμαχες συμφωνίες ουδόλως επηρεάζει το καθεστώς νομικής ευθύνης των εν λόγω επιχειρήσεων βάσει της οδηγίας 85/374 Συγκεκριμένα κατά την οδηγία αυτή ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελαττώματα του προϊόντος του και η ευθύνη του δεν δύναται να περιοριστεί ή να αποκλειστεί έναντι του ζημιωθέντος με ρήτρα περιορισμού ή απαλλαγής από την ευθύνη».

Ουσιαστικά ακριβώς όσα είχα επισημάνει στην ως άνω Αναφορά μου προς την Ευρωβουλή πριν τρία και πλέον έτη.

Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι στην εν λόγω Αναφορά επισήμανα συναφώς επί λέξει:

«Οι παραπάνω συνομολογηθείσες ρήτρες είναι αντίθετες προς το δίκαιο της ΕΕ και ειδικότερα τόσο προς την Οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου που ρητά καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις της ευθύνης του παραγωγού εμβολίων όσο και την νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ) στην υπόθεση C-621/15 N. W  όπου και καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις της νομικής ευθύνης των εταιρειών παραγωγών εμβολίων για την αποζημίωση όσων υφίστανται βλάβη στην υγεία τους και ζημία στην περιουσία τους λόγω παρενεργειών του εμβολίου».

Η πλήρης δικαίωση της παραπάνω θέσης μου έρχεται από την παράγραφο 151 της εν λόγω υπ΄ αρίθμ Τ-689/21 Απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ η οποία έχει ως εξής:

«151.Κατ’ αρχάς επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 12 της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (ΕΕ 1985, L 210, σ. 29), ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του και η ευθύνη του δεν δύναται να περιοριστεί ή να αποκλειστεί έναντι του ζημιωθέντος με ρήτρα περιορισμού ή απαλλαγής από την ευθύνη. Επομένως, όπως αναγνώρισε η Επιτροπή κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, ελλείψει τροποποιήσεως της οδηγίας 85/374, ούτε η Επιτροπή ούτε τα κράτη μέλη είχαν δικαίωμα να παρεκκλίνουν από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας».

Βέβαια στη συνέχεια η εν λόγω δικαστική Απόφαση συνεχίζει:

«152.Εξάλλου, καμία διάταξη της οδηγίας 85/374 δεν απαγορεύει σε τρίτον, εν προκειμένω στο κράτος μέλος, να επιστρέψει στον παραγωγό το ποσό που αντιστοιχεί στην αποζημίωση την οποία αυτός κατέβαλε λόγω ελαττωματικότητας του προϊόντος του».

Και αυτό προκειμένου να καλύψει τα κράτη μέλη για την ανάληψη της υποχρέωσης αποζημίωσης των πολυεθνικών του κορονοεμβολίου.

Περαιτέρω οι σκέψεις 151 και 152 της Απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ  επιβεβαιώνουν πλήρως αυτό που επισημαίναμε ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου 2021 (notismarias@gmail.com 1/2/2021) υποστηρίζοντας ότι οι διάφορες συμβατικές ρήτρες περί αποποίησης ευθύνης της εταιρείας παρασκευής κορονοεμβολίων ή άλλως οι ρήτρες αποκλεισμού ευθύνης της παρασκευάστριας εταιρείας «είναι άκυρες και παράνομες, καθώς οι συμβατικές προβλέψεις δεν μπορούν να ακυρώσουν την Οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου η οποία ρητά καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις της ευθύνης του παραγωγού εμβολίων». Επομένως οι «τυχόν παθόντες λόγω του κορονοεμβολίου μπορούν ακόμη νομίμως να προσφύγουν ενώπιον των Ελληνικών δικαστηρίων και δυνάμει του ελληνικού δικαίου και του δικαίου της ΕΕ  να ζητήσουν αποζημίωση» από την εταιρεία παραγωγής του κορονοεμβολίου.

Και κατέληγα: «Άλλο ζήτημα είναι βέβαια το ποιες ρήτρες και ενστάσεις θα αξιοποιήσει» η παρασκευάστρια εταιρεία  «κατά του Ελληνικού Δημοσίου τις οποίες ενδεχόμενα θα επικαλεστεί προσεπικαλώντας στην εν λόγω δίκη το Ελληνικό Δημόσιο βάσει του ως άνω συμβολαίου και ζητώντας τελικά το Ελληνικό Δημόσιο να υποχρεωθεί δικαστικά να αναλάβει σε τελική ανάλυση την αποζημίωση των παθόντων»

Όμως αντί η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να προχωρήσει στη συζήτηση της εν λόγω Αναφοράς μου τελικά μέσα σε ένα χρόνο και αφού πρώτα έκρινε παραδεκτή της Αναφορά μου στη συνέχεια προχώρησε άρον-άρον στο κλείσιμο της Αναφοράς μου χωρίς συζήτηση.

Τελικά μετά την υπ΄αρίθμ Τ-689/21 Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ και την πλήρη δικαίωση των ισχυρισμών της από 3/2/2021 Αναφοράς μου τι έχουν τώρα να πουν οι φωστήρες Ευρωβουλευτές μέλη της Επιτροπής Αναφορών της Ευρωβουλής που έκλεισαν άρον-άρον την Αναφορά μου κατά της νομικής ασυλίας των πολυεθνικών του κορονοεμβολίου;


Ο Νότης Μαριάς είναι Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com

του Νότη Μαριά

Τεράστιους πολιτικούς τριγμούς σε Ελλάδα και ΕΕ προκάλεσαν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.

Στην Ελλάδα ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχουν μπει σε φάση εσωστρέφειας μετά το «εκλογικό χαστούκι» που τους στοίχισε απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ψήφων.

Στην Γαλλία ο Μακρόν αναγκάστηκε να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές διαλύοντας την γαλλική εθνοσυνέλευση, στην Γερμανία ο Σολτς και η τρικομματική του κυβέρνηση βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα, ενώ στο Βέλγιο ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά την εκλογική του ήττα. Έτσι την ώρα που Μακρόν και Σολτς έριχναν και άλλο λάδι στον πόλεμο της Ουκρανίας οι πολίτες στις κάλπες των ευρωεκλογών τους έστειλαν το μήνυμα ότι δεν είναι διατεθειμένοι να γίνουν «κρέας για τα κανόνια».  Ταυτόχρονα έστειλαν μήνυμα ότι απορρίπτουν την «οικονομία πολέμου» της ΕΕ η οποία αποφάσισε να ρίξει δισεκατομμύρια ευρώ σε εξοπλισμούς αντί να διοχετεύσει τα κονδύλια αυτά για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας.

Το πανευρωπαϊκό μήνυμα των ευρωεκλογών επιβεβαιώνει την απαξίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως οργανισμού, που βρίσκεται πλέον σε διαδικασία αποσύνθεσης μιας και δεν εκφράζει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών λαών αλλά αντίθετα υπηρετεί τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων. Η κρίση πολιτικής νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως οργανισμού εντείνεται ολοένα και περισσότερο αφού οι πολίτες της ΕΕ όχι μόνο δεν βλέπουν καμία βελτίωση στο βιοτικό τους επίπεδο αλλά, αντίθετα, θεωρούν το ιερατείο των Βρυξελλών ως τη βασική αιτία για την ακρίβεια,  τον πληθωρισμό και τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις των εθνικών κυβερνήσεων που καταστρέφουν τις κοινωνικές κατακτήσεις, το σύστημα υγείας, την εκπαίδευση, τις κοινωνικές υπηρεσίες αλλά και το συνταξιοδοτικό ανοίγοντας το δρόμο για αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης ακόμη και στα 74 έτη.

Άλλωστε ευθύς εξ αρχής είχε φανεί η κρισιμότητα των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2024.

Και αυτό γιατί οι ευρωπαϊκοί λαοί έπρεπε να αποφασίσουν αν θέλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση του Πολέμου ή την Ευρώπη της Ειρήνης.

Αν θέλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση της ακρίβειας και της φτώχειας ή μια Ευρώπη της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δίκαιης διανομής του παραγόμενου πλούτου.

Αν θέλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση των τραπεζών, των πολυεθνικών ομίλων, των μνημονίων και του Συμφώνου Σταθερότητας ή μια Ευρώπη των λαών.

Και η απόφασή τους ήταν κρίσιμη γιατί το ιερατείο των Βρυξελλών είχε ήδη χαράξει την αντιλαϊκή του πορεία.

Είχε αποφασίσει ανάμεσα στα άλλα τη στήριξη του Πολέμου στην Ουκρανία και  την επιβολή του νέου Συμφώνου Σταθερότητας που φέρνουν λιτότητα και βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή, φέρνουν αύξηση των φόρων και νέα χαράτσια προκειμένου έτσι να μπορέσουν να εξοφληθούν οι ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις που δίνονται δωρεάν στην Ουκρανία αλλά και στους επιχειρηματικούς ομίλους που ξεκοκαλίζουν τα δισεκατομμύρια ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και των άλλων ευρωπαϊκών ταμείων.

Ειδικότερα η ηγεσία της ΕΕ είχε αποφασίσει να ρίξει κι΄ άλλο λάδι στη φωτιά που έχει ανάψει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Έτσι η ΕΕ χρηματοδότησε την Ουκρανία μόνο την τελευταία διετία με το αστρονομικό ποσό των 98,5 δισ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα έχει δρομολογήσει και την καταβολή άλλων 44 δισ. ευρώ την επόμενη τριετία.

Όμως για να βγει ο ματωμένος λογαριασμός της Ουκρανίας, οι ηγέτες της ΕΕ καλούσαν τους ευρωπαϊκούς λαούς να σφίξουν το ζωνάρι. Να πληρώσουν αυτοί τα σπασμένα βάζοντας πλάτη στην πολεμική οικονομία της ΕΕ.

Έτσι οι ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν να αναθεωρήσουν το δρακόντειο Σύμφωνο Σταθερότητας.

Για την σημερινή Ελλάδα όπου το δημόσιο χρέος το 2023 ανήλθε στο 160,3% του ΑΕΠ αυτό σημαίνει νέα μέτρα για μείωση των δημοσίων δαπανών που κανονικά θα πήγαιναν για την παιδεία, την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και την ενίσχυση του ασφαλιστικού συστήματος. Σημαίνει επίσης νέους φόρους και χαράτσια ιδίως για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες προκειμένου έτσι για να βγουν τα νέα «πρωτογενή πλεονάσματα», τα οποία ως γνωστόν πάνε όλα αποκλειστικά για την εξόφληση του δήθεν δημοσίου χρέους.

Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε και συνεχίζει να δηλώνει  ότι δήθεν δεν αντέχει ο κρατικός προϋπολογισμός γενναίες αυξήσεις για μισθούς και συντάξεις.

Και όμως ενώ δήθεν λεφτά δεν υπάρχουν η κυβέρνηση «το παίζει large» και αποφάσισε να εξοφλήσει πρόωρα τα δήθεν δάνεια προς τους ευρωπαίους δανειστές.

Έτσι εξόφλησε πρόωρα τη δανειακή δόση  του 2025 ύψους 2,65 δισ. ευρώ (www.naftemporiki.gr 15/12/2023).

Και σαν να μην έφτανε αυτό αποφάσισε να εξοφλήσει πρόωρα και τις δανειακές δόσεις για το 2026, το 2027 και το 2028 συνολικού ποσού 8 δσ. ευρώ όπως άλλωστε δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 12/6/2024 στην μετεκλογική του συνέντευξη στον Bloomberg (www.ot.gr 12/6/2024).

Δηλαδή, βρήκε συνολικά 10,65 δισ. ευρώ για να εξοφλήσει πρόωρα τους ευρωπαίους δανειστές για μια τετραετία, αλλά δεν έχει λέει κονδύλια για επαναφορά τόσο του 13ου  και 14ου  μισθού στο δημόσιο, όσο και της 13ης και 14ης  σύνταξης στο δημόσιο που κοστίζουν όλα μαζί 2,5 δισ. ευρώ ετησίως.

Επομένως «λεφτόδεντρα υπάρχουν» αλλά είναι μόνο για τους τοκογλύφους δανειστές.

Όμως το άκρον άωτον της κυβερνητικής πρόκλησης αφορά τις 4 συστημικές τράπεζες οι οποίες αφού για το 2023 εμφάνισαν ότι πέτυχαν κέρδη 3,6 δισ. ευρώ ζήτησαν και τελικά έλαβαν την άδεια από την ΕΚΤ και ειδικότερα από τον φορέα τραπεζικής εποπτείας SSM να διανείμουν και μέρισμα στους μετόχους τους (www.kathimerini.gr 6/6/2024).

Και αυτό γιατί κανονικά δεν δικαιούνται να διανείμουν μέρισμα μιας και με τον περίφημο αναβαλλόμενο φόρο οφείλουν στο ελληνικό δημόσιο μέχρι στιγμής φόρους ύψους 16,5 δισ. ευρώ.

Δηλαδή οι τράπεζες θα μοιράσουν 870 εκατομμύρια ευρώ ως μέρισμα (www.news247.gr 6/6/2024) στους γνωστούς-αγνώστους ραντιέριδες και στα κερδοσκοπικά funds την ώρα που χρωστάνε φόρους στο δημόσιο ύψους 16,5 δισ. ευρώ.

Υπάρχουν λοιπόν κι΄ άλλα «λεφτόδεντρα». Είναι ο αναβαλλόμενος φόρος των τραπεζών ύψους 16,5 δισ. ευρώ.

Κατά τα λοιπά η πολιτική ζωή του τόπου συνεχίζεται στον αστερισμό του κυβερνητικού ανασχηματισμού, για να επιβεβαιωθούν για άλλη μια φορά οι στοίχοι του Νίκου Παπάζογλου ότι «Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν».

Ο Νότης Μαριάς είναι Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και πρώην ευρωβουλευτής

 

Του Νότη Μαριά

Στην εκταμίευση της δεύτερης δόσης της έκτακτης χρηματοδότησης γέφυρας στην Ουκρανία προχώρησε στις 24 Απριλίου 2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με ανακοίνωση των Βρυξελλών η εκταμίευση αυτή έλαβε χώρα μετά «τη θετική αξιολόγηση από την Επιτροπή των συμφωνημένων όρων πολιτικής που συνδέονται με τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα του δικαστικού συστήματος, της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της γεωργίας, καθώς και των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων για τη διασφάλιση της διαφανούς και αποτελεσματικής χρήσης των κονδυλίων» (https://ec.europa.eu 24/4/2024).

Details

  • Πανελλαδικό ηχηρό μήνυμα των αγροτών στην κυβέρνηση με την κάθοδο των τρακτέρ στην Αθήνα

του Νότη Μαριά*

Παρά τις διαβεβαιώσεις της ελίτ των Βρυξελλών αλλά και των ηγετών των διαφόρων χωρών της ΕΕ, οι ευρωπαίοι αγρότες συνεχίζουν ακάθεκτοι τις κινητοποιήσεις τους. Πολύ δε περισσότερο καθώς έχουν αγανακτήσει από την προκλητική αδιαφορία αλλά και τον εμπαιγμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες την 1η Φεβρουαρίου 2024 και το οποίο αν και είδε ιδίοις όμμασι τους χιλιάδες αγρότες να διαμαρτύρονται μαζικά στις Βρυξέλλες, τελικά προτίμησε να διαθέσει 50 δισ. ευρώ για την Ουκρανία παρά για τους ευρωπαίους αγρότες.
Και σαν να μην έφτανε αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε εκτός από τα παραπάνω 50 δισ. ευρώ, να διαθέσει επιπλέον και 14,6 δισ. ευρώ (www.consilium.europa.eu 1/2/2024) εκ των οποίων 7,6 δισ. ευρώ για τις γειτονικές χώρες και τον υπόλοιπο κόσμο και ειδικότερα 2 δισ. ευρώ για την Τουρκία, 1,6 δισ. ευρώ για τη Συρία, το Λίβανο και την Ιορδανία, 2 δισ. ευρώ για τα Δυτικά Βαλκάνια μεταξύ των οποίων και για την Αλβανία παρά την παράνομη φυλάκιση Μπελέρι, και 2 δισ. ευρώ για τις χώρες της Νότιας Γειτονίας μεταξύ των οποίων και για τη Λιβύη η οποία ακόμη και σήμερα προωθεί σταθερά το τουρκολυβικό μνημόνιο, αμφισβητώντας την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Πατρίδας μας. Και όλα αυτά βέβαια με τη σύμφωνη γνώμη και ψήφο της Αθήνας και της Λευκωσίας!!!
Και ενώ τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης Φεβρουαρίου καταλαμβάνουν 14 σελίδες, τελικά η πολιτική ηγεσία της Ένωσης αφιέρωσε στους ευρωπαίους αγρότες μόνο τέσσερις γραμμές επισημαίνοντας ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε σχετικά με τις προκλήσεις στον γεωργικό τομέα και τους προβληματισμούς που εκφράζουν οι γεωργοί. Υπενθυμίζοντας τον ουσιώδη ρόλο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προωθήσουν τις εργασίες ανάλογα με τις ανάγκες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρακολουθεί την κατάσταση».
Και το κερασάκι στην τούρτα αποτελεί η Ανακοίνωση ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε επίσημα Κανονισμό με τον οποίο χορηγείται μερική εξαίρεση στους ευρωπαίους γεωργούς από τον κανόνα της αιρεσιμότητας για τις εκτάσεις υπό αγρανάπαυση» (https://ec.europa.eu 13/2/2024). Μάλιστα ο Κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 14 Φεβρουαρίου 2024 και θα εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024 για ένα έτος, δηλαδή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Σύμφωνα με την Επιτροπή «η μερική εξαίρεση ανταποκρίνεται σε διάφορα αιτήματα για μεγαλύτερη ευελιξία, όπως ζητήθηκε από τα κράτη μέλη για την καλύτερη αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί της ΕΕ».
Δυστυχώς όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φαίνεται να βάζει μυαλό. Έτσι στις 9 Φεβρουαρίου 2024 συνεδρίασε στις Βρυξέλλες η μικτή επιτροπή της CETA (https://ec.europa.eu/commission 9/2/2024) δηλαδή της εμπορικής Συμφωνίας ΕΕ-Καναδά, η οποία όπως είχαμε τονίσει σε ομιλία μας στην Ευρωβουλή στις 15/2/2017 «είναι μία συμφωνία, η οποία καταστρέφει την ευρωπαϊκή γεωργία, καταστρέφει την ελληνική γεωργία, δεν προστατεύει τα προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης, όπως είναι η ελληνική φέτα και οι ελιές Καλαμών, ανοίγει το δρόμο στα Γενετικώς Μεταλλαγμένα» (ΕΚ Πρακτικά www.europarl.europa.eu 15/2/2017). Για τον λόγο αυτόν άλλωστε και την καταψήφισα τότε.
Οι τεράστιες αγροτικές κινητοποιήσεις ανέδειξαν με εξαιρετικά σαφή τρόπο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαίοι αγρότες ως συνέπεια του αλόγιστου ανοίγματος της ευρωπαϊκής οικονομίας στις αθρόες εισαγωγές αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων από τρίτες χώρες λόγω της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης την οποία με θρησκευτική ευλάβεια προώθησε το ιερατείο των Βρυξελλών ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Βασική συνταγή ήταν η εγκατάλειψη της θεμελιώδους αρχής της κοινοτικής προτίμησης η οποία προστάτευε τους ευρωπαίους αγρότες και αποτελούσε ακρογωνιαίο λίθο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Ταυτόχρονα προκειμένου οι Βρυξέλλες να προωθήσουν την εξαγωγή των βιομηχανικών προϊόντων του ευρωπαϊκού βορρά στις παγκόσμιες αγορές και κυρίως στις αναπτυσσόμενες αγροτικές χώρες δέχθηκαν ως αντιστάθμισμα την κατάργηση της αρχής της κοινοτικής προτίμησης και την απελευθέρωση των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων τρίτων χωρών στην ΕΕ με αποτέλεσμα να οξυνθούν τα προβλήματα των αγροτών του φτωχοποιημένου ευρωπαϊκού νότου. Την παραπάνω εκρηκτική κατάσταση για την ευρωπαϊκή γεωργία επιδείνωσαν οι κοστοβόρες πολιτικές που επέβαλε η νέα ΚΑΠ για την πράσινη ανάπτυξη καθώς επίσης η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνακόλουθη απαγόρευση εισαγωγής του πάμφθηνου ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου που ενίσχυε την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας καθώς και η απελευθέρωση των εισαγωγών ουκρανικών αγροτικών προϊόντων.
Ειδικότερα στη Γερμανία ο ξεσηκωμός των Γερμανών αγροτών οφείλεται στη δύσκολη οικονομική κατάσταση που βιώνει η Γερμανία ως συνέπεια της ενεργειακής της αποκοπής από το πάμφθηνο ρωσικό φυσικό αέριο. Επιπλέον καθώς κόβονται οι παραδοσιακές γεωργικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις και επιβάλλονται νέες απαιτήσεις για δήθεν πράσινη ανάπτυξη, οι Γερμανοί αγρότες βλέπουν το κόστος παραγωγής να εκτινάσσεται στα ύψη. Ένας επιπλέον παράγοντας που επιτείνει τη δυσμενή θέση των Γερμανών αγροτών είναι οι αθρόες αδασμολόγητες εισαγωγές πάμφθηνων, πλην όμως αμφίβολου ποιότητας, αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων από την Ουκρανία, η οποία πλέον συνδέεται με Συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών με την ΕΕ.
Κατά τη θητεία μου στην Ευρωβουλή το διάστημα 2014-2019 είχα προειδοποιήσει για τις δυσμενείς συνέπειες για τους ευρωπαίους αγρότες και βέβαια για τους Έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφους από την τότε σχεδιαζόμενη Συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Ουκρανίας την οποία και είχα καταψηφίσει.
Τέλος αυτό που ίσως δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστό, είναι ότι λόγω οικονομικής δυσπραγίας τα διάφορα αγροκτήματα και η γη πολλών χρεοκοπημένων Γερμανών αγροτών περνούν πλέον στα χέρια μεγάλων γερμανικών πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται όχι μόνο στον τομέα παραγωγής τροφίμων και στις αλυσίδες super market, αλλά και στον τομέα των αντασφαλίσεων καθώς και του real estate.
Οι κινητοποιήσεις των ευρωπαίων αγροτών εντείνονται και λόγω του γεγονότος ότι η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε θεραπαινίδα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην υπηρεσία του νέου ψυχρού πολέμου με αποτέλεσμα να υφίσταται τις τεράστιες δυσμενείς οικονομικές συνέπειες από τη σύγκρουση της με τη Ρωσία η οποία παραδοσιακά εφοδίαζε τη γηραιά ήπειρο με φτηνό φυσικό αέριο που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Βέβαια οι καθεστωτικές δυνάμεις της ΕΕ επιχειρούν από τη μια πλευρά να καθαγιάσουν τις δικές τους ανάλγητες πολιτικές της μερκελικής λιτότητας που επέβαλλαν στον ευρωπαϊκό νότο με τα μνημόνια και από την άλλη να περιθωριοποιήσουν κάθε γνήσια κοινωνική και πατριωτική πολιτική δύναμη η οποία παλεύει για μια Ευρώπη των λαών και όχι των τραπεζών, για μια Ευρώπη των Εθνών και των Πατρίδων και όχι μια αμερικανική Ευρώπη.
Στην ίδια αγωνιστική ρότα με τους ευρωπαίους συναδέλφους τους και οι Έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφοι καθώς βρίσκονται σε απόγνωση λόγω των αθρόων εισαγωγών αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων από τρίτες χώρες, του αυξημένου κόστος ενέργειας λόγω Ουκρανίας, της αδιαφορίας της κυβέρνησης για τον πρωτογενή τομέα της χώρας αλλά και της πράσινης ΚΑΠ.
Για τον λόγο αυτόν άλλωστε κινητοποιούνται μαζικά όχι μόνο στα μπλόκα αλλά και στο συλλαλητήριο της Τρίτης 20/2/2024 με την κάθοδο των τρακτέρ στην Αθήνα.


*O Νότης Μαριάς είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com

  • ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
  • “ΟΜΗΡΟΣ” ΤΟΥ ΙΕΡΑΤΕΙΟΥ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ Η ΧΩΡΑ

του Νότη Μαριά

Tο καταδικαστικό Ψήφισμα της Ευρωβουλής «για το κράτος δικαίου και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα» αναμφισβήτητα αποτελεί κόλαφο για την κυβέρνηση της ΝΔ. Πλην όμως το ιερατείο των Βρυξελλών, αξιοποιώντας τις τεράστιες πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη για τα ζητήματα δημοκρατίας και κράτους δικαίου στην Ελλάδα, αποκτά πλέον ένα ισχυρό άλλοθι προκειμένου να κουνά πάνω από την ελληνική οικονομία τη δαμόκλειο σπάθη της αναστολής εκταμίευσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Details

Του Νότη Μαριά

Ξανά στο ίδιο έργο θεατές με τους χιλιάδες γονείς των πρωτοετών ετεροδημοτών φοιτητών να αναζητούν εναγωνίως φοιτητική στέγη για ενοικίαση σε μια φάση κατά την οποία τα ενοίκια έχουν πλέον χτυπήσει κόκκινο. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο κάθε χρόνο οξύνεται όλο και περισσότερο με τα ΜΜΕ να προβάλουν συνεχώς τις διαμαρτυρίες των γονέων των ετεροδημοτών πρωτοετών φοιτητών. Μάλιστα όπως επισημαίνεται και σε σχετικό δημοσίευμα «σημαντική αύξηση στα ενοίκια των φοιτητικών κατοικιών καταγράφεται στις μεγαλύτερες φοιτητουπόλεις της Ελλάδας, με τη μέση άνοδο των ζητούμενων μέσων τιμών να φτάνει το 10% σε σχέση με πέρσι και τη μέση τιμή ενοικίου μια φοιτητικής κατοικίας να ανέρχεται στα 9,1 ευρώ/τ.μ» (www.ot.gr 29/7/2023). Details

  • Ανοίγει ο δρόμος για νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση;

του Νότη Μαριά 

Στην Ελλάδα την αναζητούσαν στην Ισπανία την βρήκαν. Έτσι αντί ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας να πετύχουν την πολυπόθητη προοδευτική κεντροαριστερή κυβέρνηση, τελικά αυτό κατά πάσα πιθανότητα θα συμβεί στην Ισπανία όπου ο Πέδρο Σάντσεθ παρότι ήρθε δεύτερος στις βουλευτικές εκλογές της 23 ης Ιουλίου 2023 απ΄ ό,τι φαίνεται θα είναι αυτός στον οποίον αυτή την εβδομάδα ο Βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε ο 6ος θα αναθέσει τον σχηματισμό κυβέρνησης (https://abcnews.go.com 17/8/2023).

Ο λευκός καπνός για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού των κεντροαριστερών δυνάμεων στην Ισπανία βγήκε μόλις την Πέμπτη 17/8/2023 με αφορμή την εκλογή Προέδρου της ισπανικής Βουλής. Εκεί ο Σάντσεθ συνεπικουρούμενος από έξι επιπλέον κόμματα (www.ft.com 17/8/2023), όπως το αριστερό SUMAR της Γιολάνδα Ντίαθ αλλά και κόμματα των αυτονομιστών της Καταλονίας, της χώρας των Βάσκων και της Γαλικίας πέτυχε την εκλογή της Καταλανής σοσιαλίστριας Francina Armengol στη θέση του Προέδρου της ισπανικής Βουλής με 178 ψήφους (www.lavanguardia.com 17/8/2023), δύο επιπλέον από την απόλυτη πλειοψηφία της ισπανικής Βουλής. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται πλέον ως πρόκριμα για την ανάθεση στον Σάντσεθ της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης από τον Ισπανό Βασιλιά (www.elmundo.es 17/8/2023) μιας και ο υποψήφιος του Λαϊκού Κόμματος για τη θέση του Προέδρου της Βουλής υποστηριζόμενος μόνο από άλλα δύο κόμματα έλαβε 139 ψήφους (https://abcnews.go.com 17/8/2023).
Η μαζική συμμετοχή στις ισπανικές εκλογές της 23 ης Ιουλίου 2023 η οποία έφτασε το 70,33% ξεπερνώντας αυτήν των εκλογών του 2019, ο τεράστιος αριθμός των επιστολικών ψήφων που έφτασαν τα 2,4 εκατομμύρια (https://english.elpais.com 21/7/2023) καθώς και η πόλωση ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά που επικράτησε στις εκλογές, τελικά ευνόησαν τους δύο μονομάχους, δηλαδή το Λαϊκό Κόμμα (PP) που πήρε ποσοστό 33,05% και το Σοσιαλιστικό Κόμματος (PSOE) που πήρε ποσοστό 31,7%.
Κατ΄ ακολουθίαν το Λαϊκό Κόμμα του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, συρρικνώνοντας το ακροδεξιό κόμμα των νοσταλγών του Φράνκο VOX, αλλά και τα διάφορα αυτονομιστικά συντηρητικά κόμματα στην Καταλονία, στη χώρα των Βάσκων και στις άλλες περιοχές όπου δρουν οι αυτονομιστές, έλαβε 8.091.840 ψήφους κερδίζοντας 137 έδρες (https://amp.elmundo.es 10/8/2023), αυξάνοντας την εκλογική του δύναμη κατά 3.071.971 ψήφους σε σχέση με το 2019, οπότε είχε λάβει 89 έδρες, ποσοστό 20,8% και 5.019.869 ψήφους. Άλλωστε είναι χαρακτηριστικό ότι το χριστιανοδημοκρατικό βασκικό κόμμα PNV έχασε 101.641 ψήφους σε σχέση με το
2019, ενώ το φιλελεύθερο κεντροδεξιό κόμμα των Ciudadanos (Cs) που πήρε 1.637.540 ψήφους το 2019 μετά το πατατράκ που έπαθε στις περιφερειακές εκλογές του Μαΐου 2023, κυριολεκτικά εξαϋλώθηκε με τους ψηφοφόρους του να μετακινούνται μαζικά στο Λαϊκό Κόμμα. Στους νέους ψηφοφόρους του Λαϊκού Κόμματος πρέπει επίσης να προστεθούν και οι 606.319 ψήφοι που προήλθαν από το VOX. Επίσης το Λαϊκό Κόμμα ευνοήθηκε και από τις ψήφους των 233.000 Ισπανών ψηφοφόρων του εξωτερικού (www.reuters.com 29/7/2023) καθώς μετά την καταμέτρηση που ολοκληρώθηκε την Παρασκευή 28 Ιουλίου 2023 κέρδισε μια
επιπλέον έδρα στην περιοχή της Μαδρίτης εις βάρος του PSOE, κατακτώντας τελικά 137 έδρες και όχι 136 έδρες όπως αρχικά είχε καταγραφεί στα επίσημα αποτελέσματα, με το PSOE να χάνει μια έδρα και από 122 έδρες να λαμβάνει τελικά 121 έδρες (https://apnews.com 29/7/2023).

Δυστυχώς όμως για το Λαϊκό Κόμμα τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα φανταζόταν οι ιθύνοντες του κόμματος μια εβδομάδα πριν τις εκλογές, οπότε και θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να κερδίσουν ακόμη και 168 έδρες (https://english.elpais.com 24/7/2023). Άλλωστε αρκετοί χρεώνουν στον Φεϊχό τα λάθη των τελευταίων ημερών της προεκλογικής περιόδου με αποτέλεσμα η νίκη του Λαϊκού Κόμματος με 330.870 ψήφους τελικά να θυμίζει την επίσης περιορισμένη νίκη του Χοσέ Μαρία Αθνάρ το 1996. Τα λάθη του Φεϊχό καθώς και την πόλωση εκμεταλλεύθηκε από την πλευρά του ο απερχόμενος σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) που έλαβε 7.760.970 ψήφους κερδίζοντας 121 έδρες (https://elecciones.epe.es/resultados). Έτσι παρά τη φθορά της εξουσίας το PSOE κατάφερε τελικά να αυξήσει την εκλογική του δύναμη κατά 1.007.987 ψήφους σε σχέση με το 2019, οπότε είχε λάβει 120 έδρες, ποσοστό 28,0% και 6.752.983 ψήφους, συρρικνώνοντας τη δύναμη των πάλε ποτέ Podemos κατά 83.179 ψήφους και κυρίως την εκλογική δύναμη των διαφόρων αυτονομιστικών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στην Καταλονία, στη χώρα των Βάσκων και στις άλλες περιοχές όπου δρουν οι αυτονομιστές. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι το αριστερό καταλανικό κόμμα ERC έχασε 407.051 ψήφους σε σχέση με το 2019, με τους ψηφοφόρους αυτούς να στηρίζουν το PSOE. Ο Πέδρο Σάντσεθ έπαιξε αρκετά έξυπνα το χαρτί της πόλωσης έχοντας ως κύριο σύνθημα το «No pasarán» κατά της συμμαχίας Λαϊκού Κόμματος και ακροδεξιού VOX, μια συμμαχία η οποία είχε ήδη εξασφαλίσει δυο μήνες πριν, στις περιφερειακές εκλογές, τη διακυβέρνηση στις περιφέρειες Castilla y León​​, Valencia και Extremadura (https://english.elpais.com 24/7/2023). Άλλωστε η νίκη του Λαϊκού Κόμματος σε 7 από τις 10 περιφέρειες και η συνακόλουθη ήττα του σοσιαλιστικού κόμματος στις περιφερειακές εκλογές της 28ης Μαΐου 2023 ήταν και ο βασικός λόγος που οδήγησε τον Σάντσεθ να προκαλέσει τη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών της 23ης Ιουλίου.
Μάλιστα το βράδυ των εκλογών και με καταμετρημένο το 98,91% των ψήφων και καθώς πλέον είχε διαφανεί ότι το Λαϊκό Κόμμα δεν μπορούσε να συγκεντρώσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ακόμη και με τις ψήφους της ακροδεξιάς του VOX, ο Πέδρο Σάντσεθ σε μια γεμάτη πάθος ομιλία του έξω από τα γραφεία του PSOE απευθυνόμενος στους οπαδούς του κόμματός του επισήμανε την εκλογική αποτυχία του ακροδεξιού VOX, τροφοδοτώντας έτσι στη συνέχεια διάφορες αναλύσεις που επισημαίνουν ότι τελικά δεν είναι ιστορικά «αναπόφευκτο ένα παγκόσμιο αντιδραστικό κύμα» (www.lemonde.fr.en 28/7/2023).
Το εκλογικό παζλ στις ισπανικές εκλογές συμπληρώνουν το ακροδεξιό κόμμα των νοσταλγών του Φράνκο VOX με 3.033.744 ψήφους και ποσοστό 12,39% που έλαβε 33 έδρες και το αριστερό SUMAR της Γιολάνδα Ντίαθ που απορρόφησε τους Podemos με 3.014.006 ψήφους και ποσοστό 12,31% που έλαβε 31 έδρες (https://elecciones.epe.es/resultados).
Τέλος την Eνδεκακομματική ισπανική Βουλή συμπληρώνουν επτά αυτονομιστικά κόμματα της Καταλονίας, της χώρας των Βάσκων αλλά και της Γαλικίας, της Ναβάρας και των Καναρίων νήσων. Κόμματα τα οποία παρότι το καθένα έλαβε εθνικό ποσοστό μικρότερο του 1,9% εντούτοις διαθέτουν όλα μαζί 28 από τις 350 συνολικές έδρες του ισπανικού κοινοβουλίου. Έτσι το αριστερό καταλανικό κόμμα ERC με 462.883 ψήφους και ποσοστό 1,9% έλαβε 7 έδρες, το κεντροδεξιό καταλανικό κόμμα JXCAT-JUNTS με 392.634 ψήφους και ποσοστό 1,6% έλαβε 7 έδρες, το αριστερό βασκικό κόμμα EH BILDU με 333.362 ψήφους και ποσοστό 1,4%
έλαβε 6 έδρες, το χριστιανοδημοκρατικό βασκικό κόμμα PNV με 275.782 ψήφους και ποσοστό 1,1% έλαβε 5 έδρες, το αριστερό κόμμα της Γαλικίας BNG με 152.327 ψήφους και ποσοστό 0,6% έλαβε 1 έδρα, το κεντρώο κόμμα των Καναρίων νήσων CCA με 114.718 ψήφους και ποσοστό 0,5% έλαβε 1 έδρα και το συντηρητικό κόμμα της Ναβάρας UPN με 51.764 ψήφους και ποσοστό 0,2% έλαβε 1 έδρα (https://elpais.com 11/8/2023).
Στη συνέχεια το story είναι γνωστό με τον Σάντσεθ στις 17/8/2023 «να κερδίζει την ψηφοφορία κλειδί» για την Πρόεδρο της ισπανικής Βουλής που «θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για τη συγκρότηση νέας κεντροαριστερής κυβέρνησης» (https://english.elpais.com 17/8/2023).
Ήδη ο κύβος ερρίφθη με τον Βασιλιά της Ισπανίας Φελίπε τον 6ο να δρομολογεί τις διερευνητικές επαφές με 7 από τα 11 κόμματα της ισπανικής βουλής, μιας και οι αυτονομιστές της Καταλονίας και της χώρας των Βάσκων παραδοσιακά αρνούνται να τον συναντήσουν αμφισβητώντας έτσι στην πράξη την κυριαρχία της Μαδρίτης στις αυτόνομες περιοχές τους.
Σύμφωνα λοιπόν με επίσημη ανακοίνωση από το Παλάτι (www.casareal.es 20/8/2023) την Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023 ο Ισπανός Βασιλιάς θα συναντηθεί με τα μικρότερα σε δύναμη κόμματα και την Τρίτη 22 Αυγούστου θα συναντηθεί με το Vox, εν συνεχεία με τον Πέδρο Σάντσεθ και στο τέλος με τον νικητή των εκλογών Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό ίσως για να του πει το γνωστό: «Εμετρήθης, εζυγίσθης και ευρέθης ελλιπής».
Σε κάθε περίπτωση η θέση του Ισπανού Μονάρχη δεν είναι καθόλου εύκολη καθώς όποια απόφαση και να πάρει είτε υπέρ του Σάντσεθ είτε υπέρ του Φεϊχό θα βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής της άλλης πλευράς.
Μάλιστα το Λαϊκό Κόμμα ξεσπαθώνει ενάντια στο ενδεχόμενο συγκρότησης «κυβέρνησης ηττημένων» απαιτώντας από τον Ισπανό Μονάρχη να μην δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Πέδρο Σάντσεθ παρά την «ψηφοφορία κλειδί» για Πρόεδρο της Βουλής όπου η πρότασή του ξεπέρασε την απόλυτη πλειοψηφία της Βουλής κατά δύο ψήφους λαμβάνοντας 178 ψήφους, αλλά αντίθετα να αναθέσει την πρωθυπουργία στον Φεϊχό ο οποίος ήταν και ο νικητής των εκλογών.
Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι ο Φελίπε «θα το παίξει στα σίγουρα τηρώντας στάση ουδετερότητας» καθώς άλλωστε γνωρίζει ότι όταν η ισπανική Μοναρχία αναμείχθηκε με την πολιτική το πλήρωσε ακριβά, όπως συνέβη στον παππού του Αλφόνσο XIII που υποστήριξε τη δικτατορία του Primo de Rivera το 1923 και ως αποτέλεσμα έχασε τον θρόνο του τo 1931 όταν ιδρύθηκε η δεύτερη ισπανική δημοκρατία (www.politico.eu 20/8/2023).

Οψόμεθα λοιπόν για τη συνέχεια καθώς στην Ισπανία ακόμη δεν έχουν κοπάσει οι πανηγυρισμοί για την κατάκτηση του Μουντιάλ ποδοσφαίρου γυναικών από την ομάδα της Εθνικής Ισπανίας στην Αυστραλία (www.elmundo.es 20/8/2023) όπου την παράσταση κατά την απονομή του κυπέλλου έκλεψε η Ισπανίδα Βασίλισσα Λετίθια (https://edition.cnn.com 20/8/2023) σε ρόλο PR για το Παλάτι λίγα 24ώρα πριν τη δύσκολη απόφαση του Ισπανού Βασιλιά να σταθμίσει τα δεδομένα και να αναθέσει την πρωθυπουργία σε ένα από τους δύο μονομάχους κρίνοντας έτσι το El Clásico Αριστεράς-Δεξιάς.

Ο Νότης Μαριάς είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com