+ π. Γεώργιος Πυρουνάκης

Στις 16 Μαΐου 1988 εκοιμήθη ο π. Γεώργιος Πυρουνάκης, που με τους αντιδικταορικούς αγώνες του συμπεριλαμβάνεται στους λίγους πνευματικούς ταγούς που διέσωσαν την τιμή του κόσμου της Εκκλησίας. 

Τιμώντας τη μνήμη του, παραθέτουμε μεταδικτατορικό κείμενό του ( «Μικρά Αγωνιστικά Φύλλα» σ. 9):

“ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ,

και ζητώ συγγνώμη από τα θύματα της εφτάχρονης τυραννίας του Τόπου μας, ως παπάς, για όσα δεν πράξαμε οι Ιερωμένοι, να τα σώσουμε από τα άγρια νύχια τους. και για την παράλειψη ακόμη να συμπαρασταθούμε στους πόνους και τους φόβους, που τους προκαλούσαν οι αδίστακτοι διώκτες τους. Έ π ρ ε π ε  κ α ι  μ π ο ρ ο ύ σ α μ ε !  Ούτε καν οι διαμαρτυρίες μας δεν διατυπώθηκαν επίσημα και διεθνώς, όπως κάνουν άλλες Εκκλησίες μη Ορθόδοξες σε παρόμοιες κακές περιστάσεις. Μα ούτε και τώρα που αποδείχνονται δικαστικώς τα άθλια και φρικιαστικά δεν εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας… Και παραπονιόμαστε γιατί οι πιστοί – τα παιδιά μας, μας περιφρονούν και λένε τόσα σε βάρος μας άσχημα σχόλια!

     Οι απουσίες συνεχίζονται: Δεν περιζώσαμε τότε το Πολυτεχνείο για να εμποδίσουν τα ράσα μας τα τανκς … Εκείνες οι εκκλήσεις δεν μας καίνε; Γι’ αυτή την αμαρτία μας γιατί δεν κλαίμε; Και γιατί με τρίχινους σάκκους (όχι με χρυσούς) δεν πέφτουμε στα γόνατα στον ίδιο χώρο να ζητήσουμε το έλεος του Θεού και τη συγγνώμη του Λαού; Γιατί;

     Δεν είμαστε από το Λαό; Αυτή δεν είναι η αποστολή μας; Από πού βρήκαμε την υπόδειξη μόνο βασιλικά ή τυραννικά καθεστώτα να στηρίζουμε, να ευλογούμε, να ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα και να ορκίζουμε τους «άρχοντές» τους;

     Ν τ ρ έ π ο μ α ι . . .

ϯ π. Γ.Π.”

Περισσότερα για τον βίο του εδώ

Απεδήμησε η Δώρα Κουλμανδά-Καλλιπολίτη, επί σειρά ετών μέλος του Δ.Σ. και αντιπρόεδρος (2019-2021) του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974. Με την επιβολή της δικτατορίας συνελήφθη και εξορίσθηκε στη Γυάρο. Μετά την απόλυσή της συμμετείχε ενεργά στην αντιδικτατορική αντίσταση, με αποτέλεσμα να συλληφθεί εκ νέου και να καταδικασθεί σε κάθειρξη 7 ετών από το Στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης (ΦΩΤΟ). Απολύθηκε το 1973 με την αμνηστία που κήρυξε η δικτατορία. Μεταδικτατορικά εργάσθηκε ως δημοσιογράφος στην ΕΡΤ και ίδρυσε με τον σύζυγό της και άλλους τις εκδόσεις “Εξάντας”.

Η ΧΔ και η “Χ”, που μετείχαν ενεργά από την αρχή στον αντιδικτατορικό αγώνα, με πρωτεργάτη τον αείμνηστο ιδρυτή τους Νίκο Ψαρουδάκη, τρέφουν βαθύ σεβασμό στους αντιδικτατορικούς αγωνιστές εκείνης της περιόδου ανεξάρτητα από τις αντιλήψεις και επιμέρους απόψεις του καθενός. Σε καιρούς που δεν ήταν καθόλου ορατή η πτώση και εν συνεχεία απαξίωση της Χούντας, αφιέρωσαν την προσωπική τους ζωή και θυσίασαν τα νιάτα και την ελευθερία τους στον αγώνα κατά του τυραννικού καθεστώτος, επιλέγοντας τη στενή και τεθλιμμένη οδό των αγώνων, από την άνεση της συμμόρφωσης και της υποταγής.

Στο σχετικό δελτίο τύπου της ΣΦΕΑ 1967-1974 περιλαμβάνονται τα εξής:         Details

τοῦ Ἀνδρέα Βιτούλα

“Τὸ καθημερινὸ αἴτημα τοῦ χριστιανοῦ λοιπὸν «ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς» δὲν ἀφήνει περιθώρια οὔτε μεταφυσικῆς ἀπάθειας, οὔτε ἠθικῆς σταυροφορίας. Ἐμπνέει καὶ δωρίζει τὸν καθημερινὸ ἀγώνα τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης ὄχι γιὰ νὰ γίνει ὁ κόσμος καλύτερος ἀλλὰ γιὰ νὰ προγεύεται τὴ νίκη ἐπὶ τοῦ ἔσχατου ἐξουσιαστῆ θανάτου. Στὸ πλαίσιο αὐτὸ προφανῶς δὲν εἶναι καθόλου ἀνερμήνευτο τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ πρωτοχριστιανικὴ κοινότητα αὐτοπροσδιορίστηκε ὡς Ἐκκλησία, δηλαδὴ ὡς σύναξη, ποὺ πραγματώνει συγκεκριμένο τύπο πολιτείας: κοινοκτημοσύνη, ἀμεσοδημοκρατικὴ ἐκλογὴ διακόνων, συνοδικότητα, τολμηρὴ ἀπαγκίστρωση ἀπὸ νομικὲς ἀγκυλώσεις καὶ κυρίως κοινὸ ποτήριο.»”.

Τὸ παρακάτω κείμενο εἶναι ἡ εἰσήγηση τοῦ Ἀνδρέα Βιτούλα κατὰ τὴν διαδικτυακή ἐκδήλωση τῆς “Χριστιανικῆς” στὶς 21.4.2021 μὲ θέμα “Χριστιανικὸς Ἀντιδικτατορικὸς Τύπος”.  Details

  • Η ανακοίνωση της ΧΔ για την επέτειο του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου-

Με αφορμή την επέτειο του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967, από το οποίο προήλθε η επτάχρονη δικτατορία των Συνταγματαρχών το Κίνημα της Χριστιανικής Δημοκρατίας εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:  

  1. Η στρατιωτική δικτατορία της 21η Απριλίου 1967 ήταν η φυσική συνέπεια της ανάπηρης λειτουργίας της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στη χώρα μας, ως αποτέλεσμα του μετεμφυλιακού κλίματος που κυριαρχούσε και των στεγανών που είχαν δημιουργηθεί στις ένοπλες δυνάμεις, με άμεσους διαύλους επικοινωνίας με κέντρα εξουσίας και μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.
  2. Οι πραξικοπηματίες επικαλέσθηκαν προσχήματα ψευδή και κατασκευασμένα. Άμεσος στόχος τους ήταν η ματαίωση των επικείμενων εκλογών της 28ηςΜαΐου, στις οποίες επρόκειτο να συμμετάσχει και η Χριστιανική Δημοκρατία, με ψηφοδέλτια σε όλη την Επικράτεια. Μεγάλη ευθύνη για την επικράτηση των Συνταγματαρχών φέρει ο τότε βασιλέας Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ, ο οποίος προετοίμαζε δικό του πραξικόπημα ανώτερων αξιωματικών για τη ματαίωση των εκλογών αυτών.
  3. Πέρα από την κατάλυση των δημοκρατικών ελευθεριών στην Ελλάδα, η δικτατορία από την αρχή της επικράτησής της υπονόμευσε μεθοδικά και συνεχόμενα τον εκλεγμένο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, με αποκορύφωμα το επίσης προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, που υπήρξε και η αφορμή της τουρκικής εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Είχε «μεριμνήσει» προηγουμένως να αποσύρει τη Μεραρχία που είχε αποστείλει στην Κύπρο το 1965 η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, ακριβώς για την αποτροπή της δηλωμένης τουρκικής απειλής για εισβολή.
  4. Οι αυθαιρεσίες της δικτατορίας στη διοίκηση της Εκκλησίας προκάλεσαν μεγαλύτερο κακό από οποιαδήποτε άλλη διακυβέρνηση, με συνέπειες δεκαετιών.
  5. Η δικτατορία στηρίχθηκε από πολλές από τις τότε θρησκευτικές οργανώσεις, οι οποίες, πέρα από την ιδεολογική και πολιτική στήριξη του τυραννικού καθεστώτος, συνέβαλαν ενεργά στα σχέδια υπονόμευσης του Μακαρίου. Σήμερα, 54 χρόνια μετά, πολλοί ακόμη παραμένουν φερέφωνα του αστικού υλισμού ο οποίος, τότε όπως και τώρα, έχει βρει τους κατάλληλους «χρήσιμους ηλίθιους» στα πρόσωπα και σωματεία αυτά που τάσσονται έως και φανατικά υπέρ του, ώστε να προωθήσει τα πονηρά και απάνθρωπα σχέδιά του.
  6. Το Κίνημα της Χριστιανικής Δημοκρατίας υπό την ηγεσία του ιδρυτή του αείμνηστου Νίκου Ψαρουδάκη εξαρχής αντιτάχθηκε στο στρατιωτικό καθεστώς. Πρώτα με εκστρατεία κατά της ψήφισης του 1ου δικτατορικού «συντάγματος» του 1968 και στη συνέχεια με την έκδοση της εφημερίδας «Χριστιανική» από τον Ιανουάριο του 1970, αμέσως μετά την άρση της προληπτικής λογοκρισίας. Η εφημερίδα κατάγγειλε εξαρχής την κατάργηση των πολιτικών ελευθεριών στη χώρα και τάχθηκε ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή πολιτικής νομιμοποίησης της δικτατορίας. Γι’ αυτό και συμπαραστάθηκε στους φοιτητικούς αντιδικτατορικούς αγώνες καλώντας το καθεστώς σε άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων τους, προπαγάνδισε ανοικτά το «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα για το 2ο δικτατορικό «σύνταγμα» του 1973 και συμπαραστάθηκε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973. Η εφημερίδα έκλεισε το Δεκέμβριο του 1973 και ο Νίκος Ψαρουδάκης εξορίσθηκε στη Γυάρο, μετά το πρωτοσέλιδο άρθρο με τίτλο «Ο τύραννος έπεσε. Να πέσει και η τυραννία. »
  7. Το διάστημα Μαρτίου-Ιουλίου 1974, χριστιανοδημοκράτες της διασποράς εξέδωσαν το αντιδικτατορικό φυλλάδιο «Καινούργιοι Ορίζοντες», που συνέχισε την αντιδικτατορική αρθρογραφία της «Χριστιανικής» και καταδίκασε το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 στην Κύπρο.
  8. Οι εξελίξεις δικαίωσαν πλήρως την εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά και την ασυμβίβαστη στάση της «Χριστιανικής» εναντίον οποιασδήποτε μορφής πολιτικής νομιμοποίησης της δικτατορίας με τη λεγόμενη ελεγχόμενη «φιλελευθεροποίηση», την οποία επεδίωξε ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος: Την ανάδειξη πολιτικής κυβέρνησης με εκλογές, την ίδια στιγμή που ο ίδιος είχε αυτοδιορισθεί με το «σύνταγμα» του 1973 «Πρόεδρος της Δημοκρατίας» για μία οκταετία με υπερεξουσίες και τις ένοπλες δυνάμεις να παραμένουν στεγανό.
  9. Χώρες όπως η Χιλή και η Βιρμανία, όπου τέθηκαν σε εφαρμογή συντάγματα με λειψή αποκατάσταση των δημοκρατικών ελευθεριών, ακόμα ταλαιπωρούνται. Στη Χιλή χρειάστηκε να περάσουν 40 χρόνια εφαρμογής του χουντικού συντάγματος Πινοσέτ του1980, το οποίο κατοχυρώνει τις αρχές του οικονομικού φιλελευθερισμού, για να ανοίξει η διαδικασία κατάργησής του το 2020. Στη Βιρμανία, και μετά την εκλογή πολιτικής κυβέρνησης το 2010, ο στρατός παρέμεινε στεγανό και κατέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία, όχι για να αποτρέψει τις επικείμενες εκλογές όπως στην Ελλάδα, αλλά επειδή το αποτέλεσμα δεν τού ήταν αρεστό.
  10. Εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στους υπέρ της ελευθερίας και ολοκληρωμένης δημοκρατίας αγώνες των λαών των χωρών αυτών.
  11. Στην Ελλάδα, η ανατροπή της δικτατορίας συνέβαλε στην ολοκληρωμένη λειτουργία των θεσμών της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, γεγονός που δεν πρέπει να υποτιμάται και να παραγνωρίζεται, παρόλο που τόσο η κοινωνική αδικία, όσο και τα φαινόμενα φθοράς και διαφθοράς παραμένουν και στην εποχή μας έχουν γιγαντωθεί.
  12. Ταυτόχρονα, ο εκτροχιασμός του καπιταλιστικού συστήματος σε όλο και πιο άναρχο νεοφιλελευθερισμό, κατάργηση του κοινωνικού κράτους και αύξηση των ανισοτήτων, οδηγεί σε όλο και πιο εκτεταμένο διαζύγιο καπιταλισμού και δημοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστική έκφραση της εξέλιξης αυτής είναι η πολλαπλή συνταγματική εκτροπή που συνόδευσε την επιβολή των Μνημονίων στην Ελλάδα με αποκορύφωμα το «δόγμα Γιούνκερ» του Φεβρουαρίου 2015, περί περιορισμού της λαϊκής κυριαρχίας έναντι των ευρωπαϊκών συνθηκών. Ακόμα και η πανδημία του covid-19 στάθηκε αφορμή να παραβιαστούν θεμελιώδεις ελευθερίες και συνταγματικά δικαιώματα με επαπειλούμενες περαιτέρω παραβιάσεις.
  13. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοσή μας είναι ασυμβίβαστη με κάθε μορφής τυραννία. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη βαριά κληρονομιά του αντιδικτατορικού αγώνα του αείμνηστου Νίκου Ψαρουδάκη και των συναγωνιστών του, επιβάλλει, ανά πάσα στιγμή, η Χριστιανική Δημοκρατία και η εφημερίδα της «Χριστιανική» να ορθώνουν ανάστημα απέναντι σε κάθε μορφής «τυραννικό δόγμα» της εκάστοτε εξουσίας. Με αυτή την προϋπόθεση τιμούμε με τρόπο ολοκληρωμένο τον αντιδικτατορικό αγώνα.

Αθήνα 21 Απριλίου 2021. Από το Γραφείο Τύπου της Χ.Δ. 

Στις 16 Μαΐου 1988 εκοιμήθη ο μακαριστός π. Γεώργιος Πυρουνάκης.

Γεννήθηκε στον Αδάμαντα της Μήλου το 1910, από γονείς Σφακιανούς. Μετακόμισαν στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό σχολείο, με συμμαθητές προσωπικότητες όπως ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Νίκος Καββαδίας.

Το 1928 εισάγεται στη Θεολογική Σχολή. Από τα φοιτητικά του χρόνια άρχισε να κηρύττει.

Το 1932 δημιουργεί τη “Φιλική Εταιρία Νέων”, η οποία ανέπτυξε ιδιαίτερα αξιόλογο κοινωνικό έργο υπέρ των εργαζόμενων νέων.  Ίδρυσε τέσσερα νυχτερινά σχολεία για τους εργαζόμενους νέους άνδρες και γυναίκες, δύο επαγγελματικές σχολές και «Λαϊκό Πανεπιστήμιο», το πρώτο νυχτερινό Γυμνάσιο στον Πειραιά, το οποίο στεγάστηκε μετά από πολλές δυσκολίες στη Ράλλειο Σχολή. Την ίδια εποχή ο Πυρουνάκης ίδρυσε τις πρώτες κατασκηνώσεις εργαζομένων παιδιών στο Πέραμα. Για να αναδείξει το ρόλο και τη σημασία της εργατικής τάξης και να ανυψώσει ψυχικά τους ανθρώπους που την αποτελούν ξεκινά την Γιορτή του Εργάτη Χριστού. Το 1938, στη γιορτή του Εργάτη Χριστού στον Πειραιά, θα παρευρεθούν πάνω από πέντε χιλιάδες εργαζόμενα παιδιά. Έργα του είναι υ είναι οι νυχτερινές Δημοτικές Σχολές στη Δραπετσώνα, στην Αγία Σοφία, τον Άγιο Νικόλαο και τα Ταμπούρια, ο Σύνδεσμος Νέων Πειραιώς, οι Φιλικές Εστίες, τα Σπίτια Στοργής, τα Φιλικά Αναρρωτήρια, η ίδρυση γραφείου για τη μελέτη και την καταγραφή των προβλημάτων των εργαζόμενων νέων, το Οικοτροφείο Σιβιτανιδείου.

Το 1939 η μεταξική δικτατορία διέλυσε την οργάνωσή του, γιατί αρνήθηκε να ενταχθεί στην Ε.Ο.Ν.. Όμως, λίγο αργότερα, η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε για την προσφορά του στους νέους.

Στην Κατοχή οργάνωσε συσσίτια για τα παιδιά και τους απόρους και κατασκηνώσεις, εξασφαλίζοντας την επιβίωση 10.000  ανθρώπων. με τη “Φιλική Εταιρεία Νέων”. Μετά την Κατοχή παύθηκε από Πρόεδρός της.

Το 1949 χειροτονείται ιερέας και διακονεί στην Ελευσίνα.  της Φιλικής Εταιρείας Νέων. Αυτός αποφάσισε τότε να στραφεί στην εκκλησία και γίνεται ιερέας σε ηλικία 39 ετών και το 1949 ξεκινά τη διακονία του στην Ελευσίνα, με έντονη δραστηριότητα στο χώρο της νεολαίας και του πολιτισμού,συνεργαζόμενος με καλλιτέχνες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης. Ήδη προδικτατορικά συναντούσε εμπόδια στο έργο του.

Στα χρόνια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών πήρε θέση επανειλημμένα υπέρ των πολιτικών κρατουμένων και των αγωνιστών κατά του καθεστώτος, με αποτέλεσμα να υποστεί απειλές και διώξεις, ακόμα και να κρατηθεί από την αστυνομία χωρίς λόγο, μόνο για να τον εμποδίσουν να κηρύξει στη Θεία Λειτουργία. Του συμπαραστάθηκε τότε η “Χριστιανική”.   Ο π. Γεώργιος Πυρουνάκης ανήκει στις προσωπικότητες που διέσωσαν την τιμή του κόσμου της Εκκλησίας, που εκείνα τα χρόνια, εκτός εξαιρέσεων, είτε συμπαρατασσόταν και έδινε ιδεολογική νομιμοποίηση στο καθεστώς, είτε δεν αντιδρούσε.

Επανήλθε στην Ελευσίνα το 1974 και τότε ξεκίνησε αγώνα για την κάθαρση μέσα στην Εκκλησία, με αποτέλεσμα να υποστεί δικαστικές διώξεις από θιγομένους, για να αθωωθεί το 1980.

Τον Αύγουστο 1987 η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας τού επέβαλε (όπως και σε άλλους έξι λαϊκούς) τον λεγόμενο “μικρό αφορισμό”, δηλαδή απαγόρευση συμμετοχής στη θεία Ευχαριστία επί δύο έτη για τη συμμετοχή του στον Ο.Δ.Ε.Π., αντιδρώντας στη νομοθεσία Τρίτση για την εκκλησιαστική περιουσία. Ο “αφορισμός” ανακλήθηκε εξήμισι μήνες μετά, ύστερα από τις αντιδράσεις. Τελευταία φορά λειτούργησε την Κυριακή των Βαΐων του 1988. Μέχρι την τελευταία του πνοή ήταν δραστήριος, με εκδόσεις περιοδικών, και τη συμμετοχή σε κοινωνικούς αγώνες και κινητοποιήσεις για τα πυρηνικά και τη μόλυνση του περιβάλλοντος.

Το, επίκαιρο ιδίως σήμερα, σύνθημά του ήταν: “Ξύπνα παππά, ξύπνα λαέ!”

Τιμώντας τη μνήμη του, παραθέτουμε μεταδικτατορικό κείμενό του ( «Μικρά Αγωνιστικά Φύλλα» σ. 9):

“ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ,

και ζητώ συγγνώμη από τα θύματα της εφτάχρονης τυραννίας του Τόπου μας, ως παπάς, για όσα δεν πράξαμε οι Ιερωμένοι, να τα σώσουμε από τα άγρια νύχια τους. και για την παράλειψη ακόμη να συμπαρασταθούμε στους πόνους και τους φόβους, που τους προκαλούσαν οι αδίστακτοι διώκτες τους. Έ π ρ ε π ε  κ α ι  μ π ο ρ ο ύ σ α μ ε !  Ούτε καν οι διαμαρτυρίες μας δεν διατυπώθηκαν επίσημα και διεθνώς, όπως κάνουν άλλες Εκκλησίες μη Ορθόδοξες σε παρόμοιες κακές περιστάσεις. Μα ούτε και τώρα που αποδείχνονται δικαστικώς τα άθλια και φρικιαστικά δεν εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας… Και παραπονιόμαστε γιατί οι πιστοί – τα παιδιά μας, μας περιφρονούν και λένε τόσα σε βάρος μας άσχημα σχόλια!

     Οι απουσίες συνεχίζονται: Δεν περιζώσαμε τότε το Πολυτεχνείο για να εμποδίσουν τα ράσα μας τα τανκς … Εκείνες οι εκκλήσεις δεν μας καίνε; Γι’ αυτή την αμαρτία μας γιατί δεν κλαίμε; Και γιατί με τρίχινους σάκκους (όχι με χρυσούς) δεν πέφτουμε στα γόνατα στον ίδιο χώρο να ζητήσουμε το έλεος του Θεού και τη συγγνώμη του Λαού; Γιατί;

     Δεν είμαστε από το Λαό; Αυτή δεν είναι η αποστολή μας; Από πού βρήκαμε την υπόδειξη μόνο βασιλικά ή τυραννικά καθεστώτα να στηρίζουμε, να ευλογούμε, να ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα και να ορκίζουμε τους «άρχοντές» τους;

     Ν τ ρ έ π ο μ α ι . . .

ϯ π. Γ.Π.”