Με συμμετοχή 41,39% των εγγεγραμμένων εκλογέων, παρά την πρόσθετη δυνατότητα της επιστολικής ψήφου, η αποχή πλησίασε το 60% για πρώτη φορά σε εκλογική αναμέτρηση στα χρονικά της Μεταπολίτευσης στις Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Τους λόγους αναλύσαμε σε ανάρτησή μας προγενέστερη της εκλογικής αναμέτρησης, η οποία επιβεβαιώθηκε ως προς την εκτίμηση ότι η αποχή θα ήταν μεγάλη.
Πέρα από τους εγγενείς λόγους που καθιστούν χαλαρότερη την ψήφο στις Ευρωεκλογές, η επιβολή των μνημονίων ήταν καθοριστικό χρονικό σημείο που εκτόξευσε την αποχή.
Ο Πρόεδρος της “Ευρωπαϊκής Επιτροπής” Ζάν Κλώντ Γιούνκερ είχε δηλώσει στις 25 Φεβρουαρίου 2015, αναφορικά με το πρόγραμμα, βάσει του οποίου είχε αναδειχθεί η ελληνική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από τον ελληνικό Λαό στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου:
” Το εκλογικό αποτέλεσμα μιας χώρας δεν μπορεί να αλλάξει τις Συνθήκες και τις συμφωνίες που έχουν γίνει. Αν σε κάθε εκλογική διαδικασία έπρεπε να αμφισβητούμε τις διαδικασίες και τους κανόνες, θα σκοτώναμε την Ευρώπη.”.
Με επίκεντρο την αίσθηση του υποχρεωτικού μονόδρομου. Με τα βασικά ζητήματα κυβερνητικής πολιτικής και τις αντίστοιχες αποφάσεις να λαμβάνονται σε άλλα κέντρα και να επιβάλλονται στην εκλεγμένη κυβέρνηση. Και τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις να συγκλίνουν ως “ακραίο κέντρο” και να αναδεικνύονται σε απλούς δεικπεραιωτές και διαχειριστές της εξουσίας, χωρίς αρχές επαγγελματίες της πολιτικής.
Σε πρώτη φάση αποξενώθηκαν ψηφοφόροι του παλιού δικομματισμού ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, με το τελευταίο να τιμωρείται και να πέφτει σε μονοψήφια ποσοστά. Σε δεύτερη φάση, με την επιβολή του 3ου μνημονίου το 2015, απαξιώθηκαν οι προβαλλόμενες ως αντιμνημονιακές δυνάμεις που μεταλλάχθηκαν σε νεομνημονιακές.
Σε απόλυτο αριθμό ψήφων, σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 2019, η Νέα Δημοκρατία έχασε 747.535 ψήφους, το 1/3 περίπου και ο ΣΥΡΙΖΑ 750.462, πέφτοντας στο μισό. Ακόμα περισσότερες ψήφους έχασαν σε σχέση με τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε να “επαναπατρίσει” 71.673 ψηφοφόρους, χωρίς όμως να πετυχαίνει να αξιοποιήσει την κρίση που πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα Βελόπουλου κέρδισε 133.380 ψήφους, όπως και αυτό της Κωνσταντοπούλου 44.383. Το ΜΕΡΑ 25 έχασε 68.508 ψήφους.
Κατά τεκμήριο, οι απώλειες της Νέας Δημοκρατίας διέρρευσαν στον κ. Βελόπουλο, όπως και στα άλλα κόμματα που για πρώτη φορά εμφανίζονται σε ευρωεκλογές και τοποθετούνται πολιτικά στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Οι 97.554 ψήφοι της “Νέας Αριστεράς” προέρχονται αντίστοιχα από τις απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είχε και διαρροές προς το ΚΚΕ. Όμως, οι αριθμοί αυτοί δεν αναπληρώνουν το κοντά ενάμισι εκατομμύριο των ψήφων που είχαν ψηφίσει τα δύο μεγάλα κόμματα το 2019, το οποίο και τροφοδότησε την αποχή.
Ακόμα μεγαλύτερες είναι οι απώλειες σε απόλυτους αριθμούς ψήφων, αν γίνει σύγκριση με τα αποτελέσματα των τελευταίων βουλευτικών εκλογών. Η Νέα Δημοκρατία μόνη της έχασε περίπου ένα εκατομμύριο ψήφους, τη μισή της περίπου δύναμη και ο ήδη πεσμένος ΣΥΡΙΖΑ περίπου 300.000 ψήφους, το ένα τρίτο περίπου. Κερδισμένος κατά 130.000 ψήφους περίπου ο κ. Βελόπουλος. Πεσμένοι κατά είκοσι χιλιάδες περίπου ψήφους έκαστο, “Πλεύση Ελεύθερίας” και “Νίκη” και κατά 30.000 ψήφους το ΚΚΕ, παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά ανέβηκαν λόγω της γιγάντωσης της αποχής κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες.
Να σημειωθεί ότι η απουσία των ακροδεξιών “Σπαρτιατών” που είχαν λάβει 244.000 περίπου ψήφους, ευνόησε προφανώς τα κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας.
Όσοι πολίτες επέλεξαν να μη απόσχουν, ενίσχυσαν πολιτικές δυνάμεις εκτός πυρήνα του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος. Κυρίως το ΚΚΕ στην Ατιική όπου στην περιφέρεια της Πρωτεύουσας κατέκτησε την 3η θέση και την “Ελληνική Λύση” στη βόρειο Ελλάδα, η οποία σε πολλές εκλογικές περιφέρειες αναδικνύεται σε 2ο κόμμα.
