Τὸ στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέῳκται, οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε….
“Τὸ στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέῳκται, οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε, ἀναζωσάμενοι τὸν καλὸν τῆς Νηστείας ἀγῶνα· οἱ γὰρ νομίμως ἀθλοῦντες, δικαίως στεφανοῦνται, καὶ ἀναλαβόντες τὴν πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ, τῷ ἐχθρῷ ἀντιμαχησώμεθα, ὡς τεῖχος ἄρρηκτον κατέχοντες τὴν Πίστιν, καὶ ὡς θώρακα τὴν προσευχήν, καὶ περικεφαλαίαν τὴν ἐλεημοσύνην, ἀντὶ μαχαίρας τὴν νηστείαν, ἥτις ἐκτέμνει ἀπὸ καρδίας πᾶσαν κακίαν”… (Ἀπὸ τὸν Ὄρθρο τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς).
Πολλαπλὰ εἶναι τὰ μηνύματα τῶν ἀναγνωσμάτων, ἀλλὰ καὶ τῆς ὑμνογραφίας τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς, τελευταίας ἡμέρας πρὶν τὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τὸ “στάδιο τῶν ἀρετῶν”, ἀπ’ ὅπου καὶ ἡ εὐχὴ “Καλὸ Στάδιο”. Κι ἐδῶ διακρίνεται τὸ ἀποτύπωμα τοῦ θείου δώρου τῆς ἐλευθερίας, ἀφοῦ τὸ ἱερὸ κείμενο ἀπευθύνεται στοὺς “βουλομένους”, ὅσους θέλουν. Ἐπιδιώκει νὰ πείσει γιὰ τὰ ἀγαθὰ ἀποτελέσματα καὶ ὄχι νὰ ἐπιβάλει: ” Ὁ ποιῶν ταῦτα, τὸν ἀληθινὸν κομίζεται στέφανον, παρὰ τοῦ Παμβασιλέως Χριστοῦ, ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Κρίσεως”.
Ἡ νηστεία, ὥς ὅριο καὶ κανόνας, τέθηκε ἀπὸ τὸν καιρὸ τῶν Πρωτοπλάστων, ποὺ κλήθηκαν νὰ ἀπέχουν μόνον ἀπὸ τοὺς καρποὺς ἑνὸς συγκεκριμένου δένδρου τοῦ Παραδείσου. Ἡ παράβασή του ὁδήγησε στὴν Πτώση, στὴν ὑποδούλωση τοῦ ἀνθρώπου στὴν τυραννία τοῦ Πονηροῦ, στὴν ἀπώλεια καὶ τοῦ θείου δώρου τῆς έλευθερίας. Καὶ μὲ τὰ σύγχρονα δεδομένα, γίνεται δεκτὸ ὅτι προϋπόθεση γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ ἕνας ἐξαρτημένος ἄνθρωπος ἀπὸ τὶς ἐξαρτήσεις του, εἶναι νὰ μάθει νὰ βάζει ὀ ἴδιος ὅρια στὸν τρόπο τῆς ζωῆς του. Ὁ ἀνορίωτος, εἶναι καὶ ὑπόδουλος.
Ἡ διατύπωση αὐτὴ τῆς ὑμνογραφίας εἶναι σύμφωνη μὲ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος, ποὺ καλεῖ τοὺς Χριστιανοὺς νὰ μὴν ἐξουθενώνουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον λόγω τῆς ἐπιλογῆς του.
“Τὸν ἀσθενῆ ὅμως στὴν πίστη νὰ τὸν δέχεστε, χωρὶς νὰ κρίνετε τὶς γνῶμες του. Ὁ ἕνας πιστεύει ὅτι μπορεῖ νὰ φάει ἀπ’ ὅλα, ἀλλὰ ὁ ἀσθενὴς τρώει λάχανα. Αὐτὸς ποὺ τρώει ἂς μὴν ἐξουθενώνει ἐκεῖνον ποὺ δὲν τρώει, κι ἐκεῖνος ποὺ δὲν τρώει ἂς μὴ κρίνει αὐτὸν ποὺ τρώει, γιατὶ ὁ Θεὸς τὸν δέχτηκε”. Ἐπιστολὴ Παύλου – Πρὸς Ρωμαίους, ΙΔ'(14) 1-4
Ποιὸς εἶσαι σὺ ποὺ θὰ κρίνεις ξένο ὑπηρέτη;
Τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα προχωρᾶ ἀκόμα παραπέρα σὲ σχέση μὲ τὴν τάση ποὺ ὑπάρχει, ἰδίως μεταξὺ ἀνθρώπων ποὺ λογίζουν τὸν ἑαυτό τους “σεσωσμένο”, νὰ κατακρίνουν ἄλλους:
“Ποιὸς εἶσαι σὺ ποὺ θὰ κρίνεις ξένο ὑπηρέτη; Στὸ δικό του Κύριο στέκει ἢ πέφτει. Καὶ θὰ σταθεῖ, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς ἔχει τὴ δύναμη νὰ τὸν κρατήσει ὀρθό”.
Μιὰ παθογένεια πολὺ διαδεδομένη καὶ σήμερα ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ ξεπερνοῦν τὰ ὅρια τῆς ἐπιβεβλημένης προβολῆς θέσεων καὶ ἀρχῶν, ξεπέφτοντας σὲ ἀπαξίωση προσώπων. Ξεχνώντας ὅτι ὁ Θεὸς καὶ μόνον Ἐκεῖνος θὰ κρίνει τὸν ἀπολογισμὸ τῆς προσωπικῆς ζωῆς τοῦ καθενός. Καὶ αὐστηρότερα τῶν κρινόντων, ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα νὰ κριθοῦν. ” Ὁ ἀναμάρτητος τὸν λίθον βαλέτω”, εἶπε στοὺς “εὐυπόληπτους νοικοκυραίους” ποὺ ἑτοιμάζονταν νὰ λιθοβολήσουν τὴν πόρνη. Συνῆλθαν καὶ πέταξαν τὶς πέτρες κάτω. Ταυτόχρονα, εἶπε καὶ σ’ ἐκείνη: ” Ὕπαγε καὶ μηκέτι ἁμάρτανε”.
Μὲ βάση τὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου καὶ τὴν ἀποστολικὴ διδαχὴ ποὺ τὸ συμπληρώνει, οὔτε “λιθοβολοῦμε”, οὔτε ἐξουθενώνουμε πρόσωπα. Ταυτόχρονα, δὲν κάνουμε “ἐκπτώσεις” σὲ θέματα ἀρχῶν, δὲν ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία ὡς διαχρονικὸ σημεῖο ἀναφορᾶς.
Τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς (Κατὰ Ματθαῖον ΣΤ'(6) 14-21) καλεῖ τὸν καθένα νὰ ἀποδιώξει τὸν πειρασμὸ τῆς ἀναλγησίας πρὸς τὸν συνάνθρωπο:
«Ἂν συγχωρήσετε στοὺς ἀνθρώπους τὰ παραπτώματά τους, θὰ τὰ συγχωρήσει καὶ σ’ ἐσᾶς ὁ Πατέρας σας ὁ οὐράνιος. Ἂν ὅμως δὲν τὰ συγχωρήσετε στοὺς ἀνθρώπους, οὔτε ὁ Πατέρας σας θὰ συγχωρήσει τὰ δικά σας παραπτώματα».
Μιὰ προτροπὴ ποὺ ἰσχύει ὄχι μόνον ὡς προσωπικὴ στάση ζωῆς τοῦ καθενὸς, ἀλλὰ καὶ ὠς κοινωνικὴ ἀντίληψη.
Τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ὑπεισέρχεται ἐπίσης στὸν πειρασμὸ καὶ διδεδομένη παθογένεια τῶν ἀνθρώπων νὰ κάνουν “σημαία” τὴν ἀρετὴ καὶ τὸν πνευματικό τους ἀγώνα.
“Ὅταν νηστεύετε, μὴ γίνεστε σὰν τοὺς ὑποκριτὲς σκυθρωποί. Γιατὶ ἀφήνουν ἄπλυτα τὰ πρόσωπά τους γιὰ νὰ φανεῖ στοὺς ἀνθρώπους ὅτι νηστεύουν… Ὅμως, ἐσὺ ὅταν νηστεύεις, ξέπλυνε τὸ κεφάλι καὶ τὸ πρόσωπό σου, γιὰ νὰ μὴ φανεῖ στοὺς ἀνθρώπους ὅτι νηστεύεις, ἀλλὰ κρυφὰ στὸν πατέρα σου. Καὶ ὁ πατέρας σου ποὺ βλέπει στὰ κρυφά, θὰ σοῦ ἀποδώσει φανερά.”
Ἡ “πολιτικὴ οἰκονομία” τοῦ Εὐαγγελίου
Προκειμένου νὰ τονιστεῖ ἡ σημασία τῆς πνευματικῆς ἀποθησαύρισης στὸν οὐρανό, στὴν εύαγγελικὴ περικοπὴ ἀναδεικνύεται πόσο εύάλωτη εἶναι ἡ “ἀποθησαύριση” στὴ γῆ.
“Μὴ θησαυρίζετε θησαυροὺς πάνω στὴ γῆ, ὅπου σκόρος καὶ σκουριά τοὺς ἀφανίζουν καὶ ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καὶ τοὺς κλέβουν.
Ἀλλὰ θησαυρίζετε θησαυροὺς στὸν οὐρανό, ὅπου οὔτε σκόρος, οὔτε σκουριά τοὺς ἀφανίζουν, καὶ ὅπου κλέφτες δὲν κάνουν διάρρηξη, οὔτε τοὺς κλέβουν. Γιατί όπου είναι ο θησαυρός σας, ἐκεῖ θὰ εἶναι καὶ ἡ καρδιά σας”.
Δὲν ἀπαξιώνονται οἱ ὑλικὲς ἀνάγκες, ἀλλὰ τίθενται οἱ προτεραιότητες. Ὄχι μόνον ὁ κάθε ἄνθρωπος προσωπικά, ἀλλὰ καὶ κοινωνίες καὶ ἔθνη, ἐπιβιώνουν ἀκόμα κι ὅταν ἔχουν χάσει τὰ πάντα, ἀλλὰ διατηροῦν πνευματικὰ θεμέλια.
Ὁ περιορισμὸς τοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς στὴν ἀποθησαύριση ὑλικῶν ἀγαθῶν, ὁ ὑλισμὸς χωρὶς πνευματικὰ σημεῖα ἀναφορᾶς, εἶναι ἀσφαλὴς ὁδὸς γιὰ τὸν χαμό μας. Ὡς προσώπων, ὡς κοινωνίας, ὡς ἔθνους.
ΦΩΤΟ: Ἡ φωνῆ τῆς Ὕδρας. Τὸ Καμπαναριὸ τοῦ Ἅη Γιάννη τὴν ὥρα τοῦ θείου δράματος
