Σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής και άλλων ΜΜΕ, δέκα μήνες πριν το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, ανώνυμη επιστολή που στάλθηκε στο γραφείο των “Ευρωπαίων Εισαγγελέων”, επισήμαινε ότι υπήρχαν βαρύτατες ευθύνες εμπλεκομένων προσώπων που δεν προχωρούσε η εφαρμογή των προβλεπόμενων στη σύμβαση «717» του 2014 μεταξύ της ΕΡΓΟΣΕ και της κοινοπραξίας ΤΟΜΗ – Alstom για την αποκατάσταση της λειτουργίας των συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης κατά μήκος του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας.
Η εφημερίδα φέρνει στη δημοσιότητα χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Το χειρότερο είναι ότι το 2022 με τον τρόπο που διαχειρίζεται τα έργα η ΕΡΓΟΣΕ, τα τρένα κυκλοφορούν χωρίς κανένα σύστημα ασφαλείας. Έχουμε ήδη θρηνήσει τρεις νεκρούς στο δυστύχημα του Άδενδρου. Πρόσφατα με τη χιονόπτωση είχαμε τη σύγκρουση στη Δαύλεια με τον τραυματισμό 11 συνανθρώπων μας και τόσα άλλα. Εάν η σύμβαση 717 είχε ολοκληρώσει το φυσικό της αντικείμενο από το 2016, όπως συμβατικά όφειλε, και λειτουργούσε η σηματοδότηση και με βάση αυτή και το σύστημα ETCS (προστασίας τρένων) τίποτα από τα ανωτέρω δυσάρεστα δεν θα είχε συμβεί». Δυστυχώς, λίγους μήνες μετά, ακολούθησε το ακόμα πιο πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Ήδη έχει συνταχθεί κατηγορητήριο ύστερα από έρευνα με βάση την επιστολή, υπογεγραμμένο από εντεταλμένη Εισαγγελέα. Λόγω των συνεχών παρατάσεων που έπαιρνε η σύμβαση, με υπαιτιότητα της κοινοπραξίας, την οποία συγκάλυπταν στην ΕΡΓΟΣΕ, αντλούνταν παράνομα κονδύλια για τη χρηματοδότηση του έργου, προερχόμενα κατά 85% από επιδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ στην πραγματικότητα η κοινοπραξία ήταν εκείνη που δεν είχε την τεχνογνωσία να συντάξει τις κατάλληλες μελέτες, η ΕΡΓΟΣΕ απέδιδε την ευθύνη στη μητρική της ΟΣΕ ΑΕ, επειδή αρνιόταν να παραχωρήσει τους χώρους που χρειάζονταν. Όμως, η ΟΣΕ ΑΕ ορθώς δεν έδινε την άδεια, αφού οι μελέτες δεν ήταν οι ενδεδειγμένες. Αντί να κηρυχθεί έκπτωτη η κοινοπραξία, ή να επιβαρυνθεί με τις προβλεπόμενες ποινικές ρήτρες, το ΔΣ της ΕΡΓΟΣΕ επέρριπτε τις ευθύνες στη μητρική εταιρία και ζητούσε απανωτές παρατάσεις.
Ήδη έχουν κληθεί να καταθέσουν είκοσι έξι πρόσωπα ως ύποπτοι και να λάβουν γνώση της δικογραφίας. Με κατηγορίες για πέντε αδικήματα που διώκονται σε βαθμό κακουργήματος: απάτη, ηθική αυτουργία σε απάτη, ψευδή βεβαίωση, απιστία και ηθική αυτουργία σε απιστία.
Η σύμβαση έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το 2016, αλλά έλαβε συνολικά οκτώ παρατάσεις, λόγω της έλλειψης δυνατότητας της αναδόχου εταιρίας να συντάξει και να υποβάλει τις αναγκαίες μελέτες. Στο κατηγορητήριο επισημαίνεται ότι συγκεκριμένοι υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ με μόνο πόρο το μισθό τους έχουν βρεθεί μα πανάκριβες κατοικίες, ακίνητη περιουσία και εξοχικά.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, το τμήμα της έρευνας που αφορά τις ευθύνες των αρμόδιων υπουργών Σπίρτζη (ΣΥΡΙΖΑ) και Καραμανλή (ΝΔ) έχει ήδη διαβιβαστεί από τον περασμένο Ιούλιο στη Βουλή, χωρίς να διευκρινίζονται οι αποδιδόμενες προς αυτούς κατηγορίες. Θα τα μάθουμε μόλις ανοίξει η Βουλή μετά τις θερινές διακοπές. Διαδικαστικά, οι εισαγγελείς απέστειλαν την δικογραφία με τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, η οποία στη συνέχεια την διαβίβασε στη Βουλή.
Θεσμός πρόσφατος από το 2017, οι αποκαλούμενοι “Ευρωπαίοι Εξουσιοδοτημένοι Εισαγγελείς” (EDPs) συγκροτούν σε κάθε χώρα- μέλος της Ε.Ε. που προσχωρεί στο θεσμό γραφείο απαρτιζόμενο από δύο τουλάχιστον εισαγγελείς. Είναι ανεξάρτητη αρχή με ιεραρχικό προϊστάμενο τον “Ευρωπαίο Επικεφαλής Εισαγγελέα”, με αντικείμενο τον έλεγχο της διαχείρισης των ευρωενωσιακών κονδυλίων και διασυνοριακά εγκλήματα. Στην Ελλάδα η αρμοδιότητά τους είναι ανάλογη με αυτή των Εισαγγελέων για το οικονομικό έγκλημα.
Η έρευνά τους για τη σύμβαση 717 ξεκίνησε άσχετα και πριν από το δυστύχημα στα Τέμπη. Η απόδοση ευθυνών και κατηγοριών γι’ αυτό δεν είναι στην αρμοδιότητά τους. Όμως, το περιεχόμενο του κατηγορητηρίου που συνέταξαν συνδέεται στενά με τις ευθύνες για το δυστύχημα, αφού η υπαίτια παράλειψη της ολοκλήρωσης της λειτουργίας των συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του σιδηροδρομικού δικτύου περιλαμβάνεται στις βασικές αιτίες του δυστυχήματος.
Αιτία βασική αλλά όχι και μοναδική. Από το κατηγορητήριο και τα αποδιδόμενα “παιχνίδια” της διοίκησης της ΕΡΓΟΣΕ σε αντιπαράθεση με αυτή του ΟΣΕ, προκύπτει ότι ρόλο έχει παίξει και η πολυδιάσπαση του ΟΣΕ που έχει επιβληθεί με ευρωενωσιακή κατεύθυνση για ευχερέστερη ιδιωτικοποίηση. Όπως και η υποστελέχωση του δημόσιου τομέα που επιβάλλουν οι πολιτικές λιτότητας.
Άλλωστε, τουλάχιστον τα ανωνύμως καταγγελθέντα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, έχουν και επωνύμως καταγγελθεί χωρίς να ιδρώσει κανενός το αυτί μέχρι να έρθει η συμφορά. Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι που ώθησαν την ευρωενωσιακή εισαγγελική αρχή να αναδείξει την υπόθεση, η εξέλιξη είναι θετική, τόσο για την απόδοση δικαιοσύνης για την τραγωδία των Τεμπών, όσο και για τον εντοπισμό κάποιων από τα “τρωκτικά” που πλουτίζουν παρέχοντας με το αζημίωτο υπηρεσίες σε ιδιώτες εις βάρος του δημόσιου τομέα, τα συμφέροντα του οποίου όφειλαν να διαφυλάσσουν.
