Ο επιθετικός πόλεμος όπως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνιστά από μόνος του ευθεία παράβαση του διεθνούς δικαίου και είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει απώλεια ζωών αμάχων και εκτεταμένες καταστροφές. Όμως, ιδίως η εμπειρία μας από τον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο και τις επιδρομές των ΗΠΑ στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, πρέπει να μας κάνουν ιδιαίτερα επιφυλακτικούς για την αλήθεια των ειδήσεων που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Πολλές “ειδήσεις” που έχουν δει το φως της δημοσιότητας σε καιρό πολέμου, διαψεύστηκαν όταν έγινε δυνατό να διερευνηθούν σε καιρό ειρήνης. Στους “πρωταθλητές” του οργανωμένου ψεύδους συγκαταλέγεται ο πρώην Αμερικανός υπουργός Άμυνας Κόλιν Πάουελ, όταν παρουσίασε στον ΟΗΕ τα κατασκευασμένα στοιχεία για τα κατά φαντασία “όπλα μαζικής καταστροφής”. Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, που στοχοποιήθηκε μαζί με όλο το σερβικό έθνος ως “εγκληματίας”, πέθανε ενώ δικαζόταν. Και θα αθωωνόταν, όπως προκύπτει από το σκεπτικό του Δικαστηρίου της Χάγης που δίκασε τους συγκατηγορούμενούς του.
Ο,τι μαθαίνουμε για την Ουκρανία τώρα από τις δύο πλευρές πρέπει να αντιμετωπίζεται με προσοχή. Παράδειγμα το πλήγμα των Ρώσων κατά εμπορικού κέντρου στο Κίεβο, που προς στιγμή θεωρήθηκε επιβεβαίωση του ισχυρισμού ότι οι Ρώσοι έχουν θέσει ως στόχους αμάχους. Οι Ρώσοι αντέτειναν ότι το κτήριο είχε μεταβληθεί σε αποθήκη όπλων. Άλλωστε, πάγιος είναι ο ισχυρισμός τους ότι πλήττουν στόχους όπου κατοικούν ή συχνάζουν άμαχοι μόνον όταν στεγάζουν στρατιωτικές δραστηριότητες. (π.χ. κατοικία απ’ όπου βάλλει ελεύθερος σκοπευτής).
Τελικά, στην προκειμένη περίπτωση, η ίδια η ουκρανική πλευρά ανακοίνωσε τη σύλληψη κατοίκου του Κιέβου, του Πάβελ Αλεξάντροβιτς Αρτέμεφ, με την κατηγορία ότι είχε αναρτήσει στις 24 Φεβρουαρίου – ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – ένα βίντεο στο TikTok, που έδειχνε το εμπορικό κέντρο στο Κίεβο να μετατρέπεται σε αποθήκη οπλισμού. Κατηγορείται για κατασκοπεία, δεδομένου ότι από το δικό του βίντεο άντλησαν οι Ρώσοι την πληροφορία αυτή. Ο ίδιος δηλώνει μετανοιωμένος: «Δεν είχα σκοπό να προκαλέσω ζημιά, ούτε το έκανα επίτηδες, είδα τα τανκ και τα όπλα που έμπαιναν στο εμπορικό κέντρο, εντυπωσιάστηκα και το ανέβασα στο Tik Tok. Τυγχάνει να μένω απέναντι. Έχω μετανιώσει. Δεν μπορούσα να φανταστώ πως θα προκαλέσω τέτοια καταστροφή».
Εμείς έχουμε εξαρχής προβάλει τη θέση στην ανακοίνωσή μας για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ότι “ζητούμε την ανεύρεση και την τιμωρία των ενόχων [για το πυραυλικό πλήγμα στην κωμόπολη Σαρτανά], τόσο για το συγκεκριμένο, όσο και για όσα άλλα εγκλήματα πολέμου διαπραχθούν, όποια πλευρά και αν ευθύνεται.”
Πρέπει μετά τη λήξη των συγκρούσεων τα εγκλήματα πολέμου να διερευνηθούν και οι αυτουργοί τους να τιμωρηθούν. Αρμόδιο προς τούτο είναι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΦΩΤΟ).
Όμως, προϋπόθεση για να έχει δικαιοδοσία το Δικαστήριο, είναι αυτή να έχει αναγνωριστεί είτε από τη χώρα της οποίας οι πολίτες εγκλημάτησαν, είτε η χώρα στο έδαφος της οποίας έχουν διαπραχθεί οι εγκληματικές πράξεις.
Τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ έχουν αναγνωρίσει 123 κράτη. Όμως, ούτε η Ρωσία, ούτε η Ουκρανία έχουν αποδεχθεί τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ, αφού ενώ έχουν υπογράψει το καταστατικό του, δεν έχουν επικυρώσει την υπογραφή τους αυτή. Το ίδιο και οι ΗΠΑ, των οποίων ο Πρόεδρος χαρακτήρισε το Ρώσο Πρόεδρο “εγκληματία πολέμου”. Όσο για τους επίδοξους “ειρηνευτές” Τουρκία και Ισραήλ, δεν έχουν ούτε καν υπογράψει το καταστατικό του Δικαστηρίου.
Το Δικαστήριο, βασιζόμενο στη δήλωση της ουκρανικής κυβέρνησης ότι θα δεχόταν τη δικαιοδοσία του από το 2013 και μετά, ήδη ξεκίνησε προδικαστική έρευνα με εισήγηση του εισαγγελέα Καρίμ Χαν για διερεύνηση όσων εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας έχουν διαπραχθεί σε ουκρανικό έδαφος από το 2013 μέχρι σήμερα. Τούτο καλύπτει και τους ισχυρισμούς της ρωσικής πλευράς για την κατάσταση που επικρατούσε στην ανατολική Ουκρανία. Όμως, το γεγονός η αναγνώριση της δικαιοδοσίας του ΔΠΔ δεν έχει επικυρωθεί από τους εμπλεκόμενους αφήνει απίθανο το ενδεχόμενο να παραπεμφθούν σε δίκη οι αυτουργοί των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στην Ουκρανία.
Η μη προσχώρηση στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, που είναι συνέχεια του προηγούμενου που δημιουργήθηκε με τις δίκες της Νυρεμβέργης, αποτελεί έμμεση ομολογία μιας χώρας ότι επιθυμεί οι Αρχές της να έχουν το ελεύθερο να διαπράττουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας χωρίς να κινδυνεύουν να τιμωρηθούν γι’ αυτό.
Έχουμε αναφερθεί σε παλαιότερη ανάρτηση, στην ενδιαφέρουσα νομολογία του Δικαστηρίου, που έκρινε ότι έχει αρμοδιότητα να δικάσει τα εγκλήματα κατά τη ανθρωπότητας (εποικισμός, κατοχή, προσάρτηση οικισμών εποίκων κ.λ.π.) που διέπρατταν κατ΄ εξακολούθηση ο τότε πρωθυπουργός του Ισραήλ κ. Νετανιάχου και οι ισραηλινές αρχές εις βάρος των Παλαιστινίων στα κατεχόμενα εδάφη της παλαιστινιακής Αρχής. Και τούτο επειδή η τελευταία είναι συμβαλλόμενο μέρος στο καταστατικό του Δικαστηρίου, παρά το γεγονός ότι δεν έχει αναγνωριστεί ακόμα ως κρατική οντότητα με πλήρη κυριαρχία.
Το Δικαστήριο είχε εγκρίνει απαντώντας σε προδικαστικό ερώτημα της εισαγγελέως Φατού Μπενσουντά, την πρόθεση της τελευταίας να διεξάγει προκαταρκτική έρευνα για τα κάτωθι εγκλήματα:
Ισραηλινών: Για καταγγελλόμενους 200 φόνους Παλαιστινίων διαδηλωτών το 2014 στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας, αλλά και των εποικισμών που οργανώνει το Ισραήλ, δεδομένου ότι σύμφωνα με τη συνθήκη της Γενεύης που υπογράφτηκε μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, απαγορεύεται η μεταφορά πολιτών στα κατεχόμενα εδάφη.
Παλαιστινίων της Χαμάς: Για επιθέσεις κατά Ισραηλινών πολιτών από τη εκτόξευση ρουκετών.
Ο κ. Νετανιάχου και ο πιστός του σύμμαχος κ. Ντόναλντ Τραμπ είχαν απαντήσει με ύβρεις και απειλές κατά των δικαστών.
Δεδομένου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι συμβαλλόμενο μέρος του ΔΠΔ, μπορεί ανά πάσα στιγμή να ζητηθεί η δικαστική διερεύνηση των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας που διαπράττονται στο κατεχόμενο έδαφός της, από τους κ.κ. Ερντογάν και Τατάρ…
