Ακρίβεια και ιδιωτικοποιήσεις
Η Χριστιανική Δημοκρατία εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση για την αναγκαιότητα οι κοινωφελείς επιχειρήσεις να παραμείνουν σε δημόσιο έλεγχο, δεδομένου ότι οι ιδιώτες έχουν ως το κέρδος ως ισχυρότερη προτεραιότητα από την παροχή ολοκληρωμένων και φθηνών υπηρεσιών για αγαθά θεμελιώδη όπως η ενέργεια και το νερό.
1. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς είχε γράψει σε βιβλίο του για την παγκοσμιοποίηση ότι οι υποδομές που αφορούν την ενέργεια πρέπει να παραμένουν στο Δημόσιο μεταξύ άλλων διότι έτσι προσελκύονται οι επενδύσεις. Όταν το Δημόσιο διατηρεί ένα τόσο βασικό αγαθό σε χαμηλή τιμή (κάτι αδύνατο στην «ελεύθερη αγορά» που μετατρέπεται συχνότατα συν τω χρόνω σε ολιγοπώλιο), τότε τα λειτουργικά κόστη μειώνονται και οι επενδύσεις ενθαρρύνονται. Πολύ περισσότερο ισχύει αυτό για τους ανθρώπους χαμηλών εισοδημάτων, για τους οποίους ένα τόσο βασικό αγαθό πρέπει να είναι απόλυτα προσιτό. Όσο και αν οι λόγοι της ακρίβειας είναι εξωγενείς, δεν είναι λοιπόν καθόλου άσχετη με την ακρίβεια η εκχώρηση κοινωφελών υπηρεσιών σε ιδιώτες, η οποία έχει διαδοθεί και επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
2. Στην κατεύθυνση πιέζει η γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα πλαίσια του νεοφιλελεύθερου δόγματος, σε όλες τις χώρες-μέλη. Προς όφελος της διεθνούς οικονομικής Ολιγαρχίας, η οποία χωρίς καμμία επιχειρηματική διακινδύνευση ή επένδυση, επικάθεται στις έτοιμες υποδομές και απολαμβάνει εύκολα κέρδη.
3. Στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε η πρόσθετη πίεση των μνημονιακών δεσμεύσεων, προκειμένου να επιβληθεί η ιδιωτικοποίηση των υποδομών κοινής ωφέλειας. Κατεύθυνση στην οποία «εργάσθηκαν» όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις, περιλαμβανομένων τόσο της προηγούμενης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όσο και της τωρινής της Νέας Δημοκρατίας.
4. Στην περίπτωση της ηλεκτρικής ενέργειας, η ανάπτυξη και ο εξηλεκτρισμός της χώρας εξασφαλίσθηκαν με τη δημιουργία της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. Οι παθογένειες του πελατειακού κράτους παρέβλαψαν την λειτουργία και τη χρηστή διαχείριση των κοινωφελών δημόσιων επιχειρήσεων όπως η Δ.Ε.Η., με τους διορισμούς των εκλεκτών της κομματικής πελατείας των εκάστοτε κυβερνώντων. Και αποτέλεσαν το πρόσχημα και την «κερκόπορτα» από την οποία πέρασε η ιδιωτικοποίηση.
5. Σε πρώτο στάδιο, επιβλήθηκε στη Δ.Ε.Η. να καταστήσει τον δικό της κλάδο του δικτύου ρευματοδότησης χωριστή εταιρία, τον ΔΕΔΔΗΕ, προκειμένου, εκτός από τη μητρική εταιρία, τη Δ.Ε.Η., να αποκτήσουν πρόσβαση και άλλοι –ιδιώτες-πάροχοι ηλεκτρικού ρεύματος.
6. Το επόμενο στάδιο, το οποίο ενεργοποιεί η σημερινή κυβέρνηση, είναι το πέρασμα του μετοχικού κεφαλαίου της ίδιας της Δ.Ε.Η. και του ΔΕΔΔΗΕ σε ιδιώτες. Πάνε μερικοί μήνες που το Δημόσιο απώλεσε την πλειοψηφία των μετοχών στη ΔΕΗ, πουλώντας σε (επιθετικά) κερδοσκοπικά funds και περιοριζόμενο στο 34%, όπως και το 49% των μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ. Ο κ. Χατζηδάκης προέτασσε μάλιστα την… πράσινη ανάπτυξη για αυτό το σκοπό με την στροφή στο φυσικό αέριο, τη στιγμή που και το φυσικό αέριο, παρά τη μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοσή του, είναι επίσης ορυκτό καύσιμο, επιβλαβές για το περιβάλλον και προωθούμενο από τεράστια επιχειρηματικά συμφέροντα ανά τον κόσμο. Σημειώνεται ακόμη ότι υπήρξε εσπευσμένη απολιγνιτοποίηση, πριν από τον τερματισμό του κύκλου ζωής της κάθε λιγνιτικής μονάδος και του κάθε λιγνιτωρυχείου. Η διαδικασία αυτή, που επιφυλάχθηκε ειδικά για την Ελλάδα, ενώ σε μεγάλες χώρες της Ασίας ακόμη η χρήση των γαιανθράκων είναι αυξανόμενη, μαζί με δηλώσεις του πρωθυπουργού, υποψιάζουν έντονα για εξυπηρέτηση μεγαλοσυμφερόντων εταιρειών των «ισχυρών του ελεύθερου κόσμου». Στην ίδια κατεύθυνση οδηγούν τη σκέψη μας το πιθανό πάγωμα του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, εκ μέρους της Γερμανίας, εφόσον αυτή ευθυγραμμιστεί πλήρως με τα συμφέροντα αμερικανικών μονοπωλιακών εταιρειών ορυκτών καυσίμων, καθώς και η συνακόλουθη αυξημένη ως πολλαπλάσια τιμή που η χώρα μας θα αγοράζει το φυσικό αέριο.
7. Ήδη, έχουμε γίνει μάρτυρες σκανδάλων ιδιωτών παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίοι κατέρρευσαν, αφού παρακράτησαν και τους φόρους και τέλη που όφειλαν μέσω των λογαριασμών να αποδώσουν στους Δήμους. Πληθαίνουν τα δημοσιεύματα του Τύπου, ότι και τώρα, λόγω της διεθνούς αύξησης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, υπάρχουν ιδιώτες-πάροχοι οι οποίοι είτε δεν έχουν την υποδομή να ανταπεξέλθουν και κινδυνεύουν με χρεωκοπία, είτε έχουν «προνοήσει» με ειδικές ρήτρες να μετακυλήσουν τις αυξήσεις στον καταναλωτή. Πράγμα που τείνει να πράξει και η ΔΕΗ, αφού όσο πιο πολύ ελέγχεται από ιδιώτες, τόσο καλείται να θέσει το κέρδος υπεράνω της κοινής ωφέλειας.
8. Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι αγαθό θεμελιώδες, το οποίο πρέπει η Πολιτεία να εξασφαλίζει σε προσιτές τιμές τόσο στα νοικοκυριά, όσο και στις επαγγελματικές δραστηριότητες που αποτελούν το στήριγμα της πραγματικής οικονομίας. Επιβάλλεται η απαλλαγή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος από κάθε άλλη επιβάρυνση, πέρα από την αξία του ρεύματος που καταναλώνεται, περιλαμβανομένων και των κρατήσεων υπέρ του ΔΕΔΔΗΕ, τις οποίες η ΔΕΗ θα μπορεί να ενσωματώνει στην εκ μέρους της χρέωση του ηλεκτρικού ρεύματος, με τη μεγαλύτερη δυνατή έκπτωση. Και να τις εισπράττει όχι από τον καταναλωτή, αλλά απευθείας από όσους ιδιώτες-παρόχους κάνουν χρήση του δικού της δικτύου διανομής. Με το σημερινό καθεστώς, Ο καταλογισμός των δημοτικών φόρων και τελών κάθε είδους είναι εφικτός να γίνεται αυτοτελώς και ηλεκτρονικά, με βάση τα στοιχεία της βάσης δεδομένων της ΑΑΔΕ για τον ΕΝΦΙΑ.
9. Δυστυχώς, η τροπή που παίρνει η ΔΕΗ είναι παρόμοια με αυτή που παίρνουν οι βρετανικοί σιδηρόδρομοι, τους οποίους δεν είχε τολμήσει να ιδιωτικοποιήσει ούτε η ίδια η Θάτσερ αλλά ιδιωτικοποιήθηκαν το 1993, με συντριπτικά αποτελέσματα για την ποιότητα αλλά και για την τιμή, που σύντομα πολλαπλασιάστηκε, τόσο που η παρούσα κυβέρνηση των Συντηρητικών αποφάσισε την εκ νέου παρέμβαση των Δημοσίου, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα και η συνέπεια των υπηρεσιών.
10. Το Κίνημα της Χριστιανικής Δημοκρατίας έχει εξαρχής ταχθεί υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, στις οποίες δεν έχει θέση η ιδιωτική πρωτοβουλία. Διότι η προτεραιότητα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας είναι η παροχή στους πολίτες των βασικών αγαθών με καλή ποιότητα και τιμή προσιτή. Ενώ η πρώτη προτεραιότητα της κάθε ιδιωτικής επιχείρησης είναι η μεγιστοποίηση των κερδών για τους ιδιοκτήτες της.
11. Γι’ αυτό και ζητούμε να τεθούν άμεσα η ΔΕΗ μαζί με τη θυγατρική της ΔΕΔΔΗΕ στον πλήρη έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου με στόχο να καταστεί ξανά ο μόνος νόμιμος πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Πρώτο στάδιο στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να είναι η κατάργηση κάθε περαιτέρω αδειοδότησης ιδιωτών-παρόχων και η άμεση αφαίρεση των αδειών που έχουν ήδη χορηγηθεί σε όσους δεν αποδίδουν τις υπέρ των ΟΤΑ χρεώσεις των λογαριασμών του ρεύματος μέσα σε δυο μήνες. Με το ισχύον σύστημα, μετακυλύεται στον καταναλωτή το κόστος του δικτύου και οι ιδιώτες-πάροχοι έχουν το ελεύθερο να ανταγωνίζονται τη ΔΕΗ με φθηνές τιμές κόστους ρεύματος, κάνοντας χρήση ενός δικτύου που δεν τους ανήκει.
12. Η επάνοδος των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας σε δημόσιο έλεγχο πρέπει να συνοδευτεί και από τη ρήξη με τις πολιτικές του παρελθόντος που έδωσαν το πρόσχημα για την ιδιωτικοποίησή τους. Με μηχανισμούς κοινωνικού ελέγχου για τη διασφάλιση της χρηστής διαχείρισης και της αποτελεσματικής λειτουργίας τους με κριτήρια αξιοκρατικά, για την παροχή φθηνών και ολοκληρωμένων υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο, μακριά από την επιβάρυνση από τους διορισμούς της κομματικής πελατείας.
13. Στη σωστή κατεύθυνση κινήθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας στο ζήτημα της ύδρευσης, κρίνοντας ότι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ πρέπει να είναι υπό δημόσιο έλεγχο. Στην κατεύθυνση αυτή επιβάλλεται και η ακύρωση κάθε διαδικασίας εκχώρησης της διαχείρισης των υδάτων που τροφοδοτούν την περιοχή της Αττικής σε ιδιώτες και αυτή να παραμείνει στην ΕΥΔΑΠ, η οποία επί δεκαετίες έχει επιλύσει το πρόβλημα ύδρευσης της πρωτεύουσας με φθηνό και καθαρό νερό και κανένας λόγος δεν συντρέχει να εμπλακεί η ιδιωτική πρωτοβουλία.